Page 14 - (کیهان لندن - سال سى و دوم ـ شماره ۵۷ (دوره جديد
P. 14
ﺻﻔﺤﻪ - Page 14 - 14ﺷﻤﺎﺭﻩ 57
ﺟﻤﻌﻪ 10ﺗﺎ ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ 16ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖﻣﺎﻩ 1395ﺧﻮﺭﺷﻴﺪﻯ
ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺑﻮﺩ .ﺍﻭ ﺑﺮ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺏ »ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﺯﻣﺎﻧﺔ ﺷﺎﻩ« ﻧﻮﺷﺘﺔ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﺍﻓﺨﻤﻰ)(3 ﺷﺎﻩ »ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ« ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻧﻤﻰﺁﻣﺪ.
ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﻟﺘﺰﺍﻡ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻰ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﻫﺎ
ﻭﻯ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﺎﻃﻔﻰ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎﻯ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺷﺎﻩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺭﺍ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻧﺶ ﺑﻪ
ﺍﺳﺘﺪﻻﻟﻰ ،ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﺩﻳﻦ ،ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﻯ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﺩﺷﻮﺍﺭﻯ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻭ
ﻭﻯ ﺩﻳﻦ ﺷﺎﻟﻮﺩﺓ ﺍﺧﻼﻕ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺭﺍ ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺋﻞ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻋﻼﻗﺔ
ﺁﻥ ﻣﻮﺍﺯﻳﻦ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻟﻨﮕﺮ ﻣﺤﻜﻤﻰ ﻧﮕﺎﺷﺘﻦ ﺭﻭﺍﻳﺘﻰ ﺟﺎﻣﻊ ﻭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﺩﻭﺭﺍﻧﻰ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﺩﻫﻪ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺍﺩﺑﻰ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﻰ
ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺪﺕ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﺍﺩ ،ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﺣﻜﻮﻣﺘﺶ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﺎﻟﻮﺩﻩﻫﺎﻯ ﺩﻳﻦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﺑﺲ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﻭ ﺳﺘﺮگ .ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺯ ﻋﻬﺪﺓ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻬﻤﻰ ﺁﻥ ﻛﻢﺭﻭ ﻭ ﺑﻰﺍﺩﻋﺎ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ »ﻟﻮ ﺭﻭﺯﻩ« ﺑﺎ
ﺑﻮﺩ ﻭﻟﻰ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻯ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﺩﺭ
ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻣﻰﻛﺮﺩ .ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺁﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺶ ﻫﺎ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻫﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﻴﺔ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ ﻻﺯﻡ ﺣﺪﻭﺩﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻥ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ
ﺍﻧﺪﻳﺸﺔ ﺍﻭ ﺟﺎﻳﻰ ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ، ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺣﺘﻰ ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻯ
ﺩﺭ ﺩﻭ ﺩﻫﺔ ﻧﺨﺴﺖ ﺣﻜﻮﻣﺘﺶ ﻓﻜﺮ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﺟﺎﻧﺐ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﻭ ﺩﻗﺖ ﻭ ﺻﺪﺍﻗﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻭ ﻣﺘﻌﻬﺪ .ﻣﺆﻟﻒ ﻛﺘﺎﺏ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺷﻜﺴﭙﻴﺮ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﺭﻭﻣﺌﻮ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻭ ژﻭﻟﻴﺖ «،ﺭﺍ ﻫﻢ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﻭﻟﻰ
ﺟﺪﻯ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﺸﺪ .ﻭﻟﻰ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺷﻤﺎ ِﺭ ﺍﻧﺪﻙ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺴﺎﻥ ﺷﻤﺮﺩ .ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﺍﻓﺨﻤﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻓﻀﻞ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ
ﺷﺎﻩ ﺣﺘﻰ ﺩﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮﺩ ،ﻫﻤﺎﻥ ﻛﻪ ﻣﺒﺎﺣﺜﻰ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﭘﺪﺭﺵ
ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺷﺖ، ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻫﺎﺋﻰ ﭼﻮﻥ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻣ ّﻠﻰ ،ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﺓ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻧﻪ ﻧﺒﻮﺩ ،ﻛﺎﺭ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪﺍﻯ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻣﺎﻧﻊ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺷﺪ .ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻬﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﺍﺳﺐﺳﻮﺍﺭﻯ ،ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻭ
ﺍﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﻳﻨﻰ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ،ﺩﺑﻴﺮﻛﻠ ّﻰ ﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣ ّﻠﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﺔ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺳﻮﺍﺩﺁﻣﻮﺯﻯ ﻭ ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﻣﺎﺷﻴﻦﺭﺍﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﺳﺘﺎﻳﺶ
ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻔﻮﺫ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﭘﺪﺭ ﺭﺍﻩ ﻣﻄﻤﺌﻦﺗﺮﻯ ﻣﻰﻧﻤﻮﺩ .ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻭ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﻯ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎﻝ ﻫﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﺎ ﺷﻴﻮﻩ ﻫﺎﻯ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﻭﺭ ﺷﺪﻥ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﻭﺿﻊ ﺍﻭ ﻓﺮﻕ ﻛﺮﺩ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺷﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻳﺎﺩﺷﺪﻩ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ
ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﺩﻟﺔ ﻗﺪﺭﺕ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺷﺎﻩ ﻭ ﻣﺸﺎﻭﺭﺍﻥ ﻧﺰﺩﻳﻜﺶ ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪ. ﺑﻰﺍﺩﻋﺎ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻰﭘﺮﻭﺍ ﺳﺨﻦ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ
ﻣﺨﺎﻃﺮﻩﺁﻣﻴﺰ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺮﻙ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻛﺘﺎﺑﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ،ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻮﺷﺖ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺟﺎﻣﻊ ﻭ ﻭﺍﻗﻊ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻰ
ﺷﻜﻠﻰ ﺗﺰﻟﺰﻝﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺩﺭ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺒﻮﺩ .ﺍﻭ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ
ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻭﻯ ﺭﻭﺡ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ ﻣﻰﻛﻮﺷﻴﺪ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻯ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﺎﺭﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻭﺻﻒ ﻭ ﺷﻤﺎﺭﺵ ﻣﺎﻧﺪﻩ
ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻣﺸﺘﺎﻕ ﻳﺎﺩﮔﻴﺮﻯ ﺑﻮﺩ.
ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﺗﻀﺎﺩ ﺑﻮﺩ ﻣﻰﭘﺮﻫﻴﺰﻳﺪ. ﺍﺳﺖ .ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺩﻫﺔ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻓﺨﻤﻰ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﭘﻰ ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﺩﻥ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺂﺧﺬ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻭﻟﻴﻌﻬﺪ ﺑﻮﺩ
ﺭﺅﺳﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﺕ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪ ﺑﺰﺭگ ﻋﻼﻣﻪ ﻣﺤﻤﺪ
ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﺍﻩﻫﺎﻯ ﻣﻬﺎﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺍﻧﺎ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺭﻭﺍﻳﺘﻰ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﺓ ﺷﺎﻩ ﻭ ﺩﻭﺭﺍﻧﺶ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﻼﺵ ﻭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺰﻭﻳﻨﻰ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺶ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﻣﺪﺗﻰ
ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭘﻮﻝ ﺑﺨﺮﻧﺪ ﻭ ﺁﺭﺯﻭ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩ ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﻪ
ﺑﺎ ﺯﻭﺭ ﻣﺮﻋﻮﺏ ﻛﻨﻨﺪ .ﺷﺎﻩ ﻣﻰﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪ ﻫﺮﭼﻪ ﻏﻨﻰ ﺗﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺁﺭﺷﻴﻮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺷﻔﺎﻫﻰ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ،ﻭ ﻭﻳﺮﺍﺳﺘﺎﺭﻯ 9ﺗﻚ ﻧﮕﺎﺭﻯ ﭘﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﺓ ﺩﻳﺪﺍﺭﻯ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻭﻗﺘﻰ ﺷﺎﻩ ﺷﺪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ
ﻋﻮﺍﻣﻠﻰ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﭘﻮﻝ ﻫﻢ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﻭﺯﺭﺍﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﻰﻛﺮﺩ
ﺭژﻳﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﻬﻠﻮﻯ ،ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﺍﻥ ﻗﺰﻭﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺎﺥ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﻨﻨﺪ .ﻗﺰﻭﻳﻨﻰ
ﺗﺤﺒﻴﺐ ﻣﻰﻛﺮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﺎ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻯ ﻓﺮﻭﺗﻦ ﻭ ﮔﻮﺷﻪﮔﻴﺮ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ
ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﺎﺭﺁﻳﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍ ِﻥ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ،ﺍﺯ ﺳﻮﺋﻰ ،ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺷﺎﻩ ،ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﻧﻴﺰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺁﻣﺪﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﺥ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﮔﻔﺘﻪ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﺝﺩﻫﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻮﺩ ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﺤﻘﻘﻰ ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ ﻫﺴﺘﻢ
ﺷﺮﻃﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻫﺎﻯ ﺁﺷﻨﺎﺋﻰ ژﺭﻑ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺩﺓ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎ ﻭ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﻫﺎﻯ ﻭ ﻭﻗﺖ ﺷﺎﻩ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺭﺯﺵ ﺩﺍﺭﺩ
ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﮕﺬﺭﺍﻧﺪ» .ﺍﻋﻠﻴﺤﻀﺮﺕ
ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺳﻴﺎﺳﻰ ،ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻳﺮﺍ ِﻥ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺷﻤﺮﺩ .ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺩﺳﺖ ﺍﻭﻝ ﻭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻟﻄﻒ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ ﺧﻮﺩ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻛﻨﻢ«.
ﺁﻳﺖﺍﷲ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻯ ،ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻄﻠﻖ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺑﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺧﻮﻳﺸﺎﻥ ،ﻧﺰﺩﻳﻜﺎﻥ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﺷﺎﻩ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺑﻦ ﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ. ﻭﺯﺭﺍ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﺍﻣﻦ ﻗﺎﺳﻢ ﻏﻨﻰ ،ﺩﻭﺳﺖ
ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻯ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺰﻭﻳﻨﻰ ،ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ
ﺷﺎﻩ ،ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮﺩ .ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻯ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻓﺨﻤﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ﻭ ﮔﻤﺎﻥ ﭘﺮﻭﺭﻯﻫﺎﻯ ﺭﺍﻳﺞ ﺩﺭ ﻣﻰﮔﺬﺭﺩ ﻭ ﺑﺮﭘﺎﻳﺔ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﭘﻴﺮﻣﺮﺩ ﺭﺍ ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺷﺎﻩ
ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰ
ﻣﺘﺠﺎﻭﺯ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻭﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﺭﻭﺍﻳﺘﻰ ﺟ ّﺬﺍﺏ ﻭ ﺟﺎﻣﻊ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻧﻰ ﻣﻬﻢ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻰﺩﻫﺪ؛ ﺩﻭﺭﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺭﻓﺖ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺟﻮﺍﻥ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺩﻫﺪ.
ﺷﺎﻩ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺩﻳﮕﺮ
ﻋﻼﻣﻪ ﻗﺰﻭﻳﻨﻰ ﻫﺮﻣﺰ ﺣﻜﻤﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺴﻴﺮ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺁﺭﻣﺎﻥﮔﻮﻧﻪ ﺭﻗﻢ ﺯﻧﺪ. ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﺟﻠﺴﻪﻫﺎﻯ ﻣﻨﻈﻤﻰ
ﺑﺎ ﻗﺰﻭﻳﻨﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﻭ ﺑﻪ ﻋﻼ ،ﻭﺯﻳﺮ
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ،ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻪ ﻓﺨﺮ ﻣﻰﻓﺮﻭﺧﺖ .ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﻠﻚ ﺣﺴﻴﻦ، »ﺑﺎﺯﺷﻜﺎﻓﺎﻧﻪ« ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﻰ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺳﺮﺍﭘﺎ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺍﺳﺖ«. ﺩﺭﺑﺎﺭ ،ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﺍﺳﺖ ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ
ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ،ﺑﻪ ﺍﻭ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﺪ ﻭﻟﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺖ .ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺍﺭﺩﻥ ،ﻓﺨﺮ ﻓﺮﻭﺧﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﻧﺸﻮﺩ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﺭﻭﻯ ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﻯ 1340ﻭ 1350ﺷﺎﻩ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪﺍﺯﻇﻬﺮ ﺭﺍ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩ ﻗﺰﻭﻳﻨﻰ
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﺴﺎﺭﺍﺗﻰ ﺑﻪ ﺑﺎﺭ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻭ ﻓﻨﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺪﻭﻥ ﻫﻮﻳﺪﺍ »ﺳﻔﻴﺮ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﻰ ﺑﮕﺬﺭﺍﻧﺪ .ﺷﺎﻩ ﮔﻔﺖ» :ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻦ
ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻳﻰ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻣﻰﺍﻧﺠﺎﻣﺪ. ﺑﺮ ﺁﻥ ﺗﺴﻠﻂ ﺩﺍﺷﺖ .ﮔﺎﻫﻰ ﻫﻢ ﺍﻧﺪﻛﻰ ﻣﻠﻞ« ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ. ﺳﻮﺩﻣﻨﺪ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﺴﺖ. ﺩﺭ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﻯ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺑﺮﺵ ﻏﺬﺍﻯ ﺭﻭﺡ ﺍﺳﺖ «.ﻭ ﻓﻮﺭﻯ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ
ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺷﺎﻩ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻏﻠﻮ ﺭﺍ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺯﺑﺎﻥ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻪ ﻣﻰﻛﺮﺩ. ﺷﺎﻩ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﺎﻩ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﺋﻰ ﻛﻪ ﺳﻠﻄﺔ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻟﺬﺕ ﻣﻰﺑﺮﺩ ،ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪﻫﺎ
ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﻌﺒﻴﺮﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺷﺎﻩ ﮔﺮﭼﻪ ﻓﻦﺳﺎﻻﺭﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﺑﺮﻭ ﻭ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﺭ ﻣﻰﺁﻭﺭﻧﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻏﺮﺏ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪﻯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻪ ﻧﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ ﻭ ﻋﻼ
ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺁﻥ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﺓ ﺍﻫﻞ ﺍﺩﺏ ﻧﻤﻰﺳﺘﻮﺩ ،ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺯﻳﺮﺍ »ﺭﻧﮓ ﻭ ﺑﻮﻯ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﻯ« ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ. ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺷﻤﺮﺩ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺍﺷﺖ .ﺍﺳﺪﺍﷲ ﻋﻠﻢ ،ﺩﻭﺳﺖ ﺷﺎﻩ ،ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻫﻢ ﻫﻤﺎﻥﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺭﺳﻢ ﺩﺭﺑﺎﺭ ﺑﻮﺩ
ﺷﺎﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﻭ ﺑﻌﺪ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﺩﺭ ﻧﮕﺮﺵ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﻭ ﮔﻬﮕﺎﻩ ﺑﺤﺚﻫﺎﺋﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺩﺭ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻛﻼﻣﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺳﻢ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺷﺎﻩ ﮔﻔﺘﻪ
ﺩﺍﺷﺖ :ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺭﺍﺣﺖﺗﺮ ﺑﻮﺩ. ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻣﻴﺮ ﻋﺒﺎﺱ ﻫﻮﻳﺪﺍ ،ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﺪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻰﻛﺮﺩ ،ﺍﺯ ﺷﻌﺮ ﺑﻴﺎﺭﺍﻳﺪ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺩﻭﺳﺖ »ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ« ﺑﻮﺩ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻛﺮﺩ .ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪ
ﺍﻭ ﻛﻪ ﺧﻴﺮﺧﻮﺍﻩ ﻭ ﺩﻟﺴﻮﺯ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺭﻭﺡ ﺯﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺷﻌﺮ ﻓﺮﻳﺪﻭﻥ ،ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻨﺎﻇﺮﻩﻫﺎﺋﻰ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﺪﻩﻫﺎﻯ ﺭﺍﻳﺞ ﺑﻴﻦ ﺍﺩﺑﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺭ ﻛﺎﺥ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻰ ﺳﻌﺪﺁﺑﺎﺩ ﺗﺸﻜﻴﻞ
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺯﻳﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻯ ﻛﻪ ﻭ ﺷﺎﻋﺮﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﺮ ﺗﺎﺑﺪ. ﺷﺎﻩ ﻃﻮﻻﻧﻰﺗﺮﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻧﺨﺴﺖ ﻭﺯﻳﺮﻯ ﻧﺼﺮ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﻥ ﻧﺮﺍﻗﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺍﻭ ﻣﻰﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ .ﻧﻘﻞ ﻛﺮﺩﻥ ﺷﻌﺮ ﺷﺪ .ﺑﻪ ﮔﻔﺘﺔ ﻏﻨﻰ ،ﺷﺎﻩ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﺗﺎﻕ
ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﺍﻣﻴﺮﻋﺒﺎﺱ ﻫﻮﻳﺪﺍ ،ﻧﺨﺴﺖ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻭ، ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺩﻫﺔ 1350 ﺷﺪ ،ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺮﺩﻳﺪ
ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺑﺎﻻﻯ ﻣﻴﺰ ﻧﺸﺴﺖ .ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﺩﺭ
ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺳﻔﺮ ﺣﺞ ﺳﻜﻮﺕ ﮔﺬﺷﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺷﺎﻩ ﮔﻔﺖ» :ﻣﻦ
ﻫﻤﻪ ﺁﻓﺮﻳﺪﺓ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮﻧﺪ. ﻣﻰﺩﺍﻧﻢ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ ﻣﺮﺗﺐ ﺩﻭﺭ ﻫﻢ
ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﻭ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﺭﺍ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪ. ﺍﺯ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ .ﺍﻭ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺩﺭ ﻛﻼﻡ ﻛﺎﺭﻯ ﺳﻨﺘﻰ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺟﻤﻊ ﻣﻰﺷﻮﻳﺪ ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺍﺩﺑﻰ
ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ .ﺍﮔﺮ ﺧﻠﻘﻴﺎﺕ ﻓﺮﺩﻯ ﺳﻦ ژﻭﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺤﺜﻰ ﮔﻮﻧﺎﺭ ﻣﻴﺮﺩﺍﻝ)(Gunnar Myrdal ﻏﺮﺏﺯﺩﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺗﺤﻘﻴﺮﺁﻣﻴﺰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺍﻟﻘﺎ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﻋﻠﻤﻰ ﺑﺤﺚ ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ .ﻣﻦ ﺩﺍﻧﺶ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﻋﻠﻤﻰ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ .ﺍﻭ ﺣﺘﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ،ﻣﺘﻔﻜﺮ ﺳﻮﺋﺪﻯ ﻭ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺟﺎﻳﺰﺓ ﻧﻮﺑﻞ ﺩﺭ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻰﺑﺴﺖ ،ﻭﻟﻰ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﻗﻮﻯ ﺩﺍﺭﺩ. ﻛﺎﻓﻰ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﻋﻀﻮ ﮔﺮﻭﻩ ﺷﻤﺎ ﺷﻮﻡ
ﻧﻤﻰﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ،ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎﺯﻯ ﭼﻨﺪ ﺑﻴﺖ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﻫﻮﮔﻮ ﻳﺎ ﺑﻮﺩﻟِﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ،ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺁﺷﻨﺎ ﻧﺒﻮﺩ ،ﻭ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﻠﻴﻘﺔ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺪﺭﻥ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺑﺤﺚﻫﺎﻯ ﺷﻤﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻢ.
ﻧﺪﺍﺷﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻓﻘﻂ ﺑﺮ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ،ﻭﻟﻰ ﻫﺮﮔﺰ ﻛﺴﻰ ﻧﺸﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺷﺎﻩ ﻭ ﺷﻬﺒﺎﻧﻮ ﻓﺮﺡ ﺭﻓﺖ ،ﺷﺎﻩ ﺭﺍ ﻧﺰﺩﻳﻜﺎﻧﺶ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻧﺒﻮﺩ .ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺪﺭﻥ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻭﻟﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺎﻳﻠﻢ ﺑﻪ ﺣﺮﻑﻫﺎﻯ ﺷﻤﺎ
ﻣﺎﻧﻊ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ .ﺍﻛﺜﺮﻳﺘﻰ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﻴﺘﻰ ﺍﺯ ﺷﻌﺮﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﻧﻘﻞ ﻛﻨﺪ. ﻓﺮﺩﻯ ﺷﮕﻔﺖﺁﻭﺭ ﺧﻮﺍﻧﺪ .ﺷﺎﻩ ﻭ ﻣﻴﺮﺩﺍﻝ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻧﻰ ﻣﺜﻞ ﺁﻝﺍﺣﻤﺪ ﺭﺍ ،ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺷﻌﺮ ﺭﺍ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﮔﻮﺵ ﺑﺪﻫﻢ ﻭ ﭼﻴﺰ ﻳﺎﺩ ﺑﮕﻴﺮﻡ .ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ ﻣﻰﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺷﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺍﻏﻠﺐ ﻓﻦﺳﺎﻻﺭﺍﻥ ﻣﺘﻘﺎﺑ ًﻼ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻨﺪ. ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺭﺍ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﻭﺍﺝ ﺩﺍﺩ ،ﻧﺨﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻨﻄﻖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺷﻌﺮ ﺩﺭ ﻛﻼﻡ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺧﻮﺍﻫﺶ ﻛﺮﺩﻩﺍﻡ
ﭼﻴﺴﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻤﻰﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩ .ﺷﺎﻩ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺻﺮﻑ ﻧﻬﺎﺭﻯ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺑﻮﺩ .ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﺕ ﺍﮔﺮ ﻧﻪ ﺩﻟﻴﻞ ،ﺩﺳﺖ ﻛﻢ ﻧﺸﺎﻧﺔ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﺍﻯ ﮔﺎﻫﮕﺎﻫﻰ ﺟﻠﺴﻪﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﺔ
ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ ﺷﺎﻩ ﺭﺍ ﻣﻰﺁﺯﺭﺩ ﻭﻟﻰ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ .ﻭﻟﻰ ﺩﻳﮕﺮﺍﻧﻰ ﻣﺜﻞ ﻋﻠﻢ ﻫﻢ ﻭ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻯ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻭﻟﻰ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺑﻰﺣﺎﺻﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﺔ ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﻣﻦ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻫﻴﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺭﺍ ﺧﺎﻧﺔ
ﻧﻤﻰﺗﺮﺳﺎﻧﺪ .ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﻩ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻌﺮﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻰ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺷﻬﺒﺎﻧﻮ ﻭ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰﻫﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺪﻯ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ .ﻣﻦ ﻣﻰﻧﺸﻴﻨﻢ ﻭ ﮔﻮﺵ
ﻣﻰﺷﺪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﻭﻧﻖ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩﻧﺪ .ﻋﻠﻢ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻢ ﻣﻴﺮﺩﺍﻝ ﻣﻴﺰ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻜﻰ ﻣﺒﻬﻢ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺩﺭ ﭘﺲ ﻇﺎﻫﺮ ﻋﺎﻃﻔﻰ ﻣﻰﺩﻫﻢ .ﻣﻦ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﺎﻳﻠﻢ ﻫﻴﭻ
ﺯﺑﺎﻟﻪﺩﺍﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﺷﺎﻩ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﺳﻮﺩ ﻣﻰﺟﺴﺖ ،ﻭ ﻳﺎﻓﺖ .ﺷﺎﻩ ﺑﺎ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻴﺮﺩﺍﻝ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎﺩﻝ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ .ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﻘﻞ ﺷﻌﺮ ﺩﺭ ﻛﻼﻡ ﺧﻮﺩ ﭘﻨﺎﻩ ﮔﻴﺮﻧﺪ. . . . ﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺗﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﺒﺎﺷﺪ ،ﻭ ﻣﺎ ﻣﺜﻞ
ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺷﺎﻩ ﻫﻢ ﻟﺬﺕ ﻣﻰﺑﺮﺩ .ﺟﻤﺸﻴﺪ ﺁﻣﻮﺯﮔﺎﺭ، ﻧﮋﺍﺩﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﺓ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ ﻭ ﻓﻘﺮ ﺷﺎﻩ ﺑﺎ ﻏﺮﺑﺰﺩﮔﻰ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺑﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻣﺮﺍﺩ ﺍﻭ ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﮕﺎﻧﻰ
ﺍﻃﻼﻉ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻭﻗﺘﻰ ﻻﺯﻡ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩﻛﻨﻨﺪﺓ ﺟﺪﻯ ﻭ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ ﺍﻭﭘﻚ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺁﺳﻴﺎ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻮﺩ .ﻣﻴﺮﺩﺍﻝ ﭘﺲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻏﺮﺏ ﻭ ﭘﺪﻳﺪﻩﻫﺎﻯ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻳﺎ ﺭژﻳﻤﺶ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺩﻭﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻛﻨﻴﻢ«.
ﻧﺒﻮﺩ ،ﻧﻪ ﻣﻰﺑﺎﻳﺴﺘﻰ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻛﺮﺩ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺳﻨﺘﻰ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺍﺯ ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﺷﺎﻩ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﺍﻭ ﮔﻔﺖ ﺍﮔﺮ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻧﺶ ،ﻳﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻳﺎ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﻣﺎﻥ ،ﺷﺎﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﻭ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻧﻴﺎﺯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻋﻤﻞﺩﺍﺩ. ﻣﻬﺎﺭﺕ ﺩﺍﺷﺖ ،ﻭﻟﻰ ﻣﺜﻞ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﻣﻰﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﺴﻮﻑ- ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭژﻳﻢ ،ﻳﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﺎﺹ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪﻫﺎ ﺍﻏﻠﺐ ﺳﺎﻛﺖ
ﭼﻴﺰﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ،ﺷﻌﺮ ﻭ ﺷﺎﻋﺮﻯ ﺭﺍ ﺷﺎﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ،ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﺷﺎﻩ ﻫﻤﺎﻥ ﺟﻨﺎﺡ ﻣﺨﺎﻟﻒ ،ﻣﺜﻞ ﺟﺒﻬﺔ ﻣﻠﻰ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺍﻭ ﺩﺭﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻭ ﻣﻰﻧﺸﺴﺖ ،ﺩﻳﮕﺮ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺴﻰ
»ﺩﻧﺒﺎﻟﻪ ﺩﺍﺭﺩ« ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻠﻮﺕ ﺧﻮﺩ ﺣﻔﻆ ﻣﻰﻛﺮﺩ. ﻣﻰﻛﺮﺩ ،ﻭ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺍﻭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻟﺐ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻰﮔﺸﻮﺩ ﻭ
ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﺴﻮﻑ-ﺷﺎﻩ ﺍﺳﺖ. ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮﺩﻥ ﺣﺲ ﻣﻴﻬﻦﭘﺮﺳﺘﻰ ﻭ ﻏﺮﻭﺭ ﺭژﻳﻢ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺑﺤﺚ ﺭﺍ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﭘﺮﺳﺸﻰ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ
ﺍﻭ ﺷﻌﺮﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺮ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺷﺎﻩ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻓﻜﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺟﺪﻯ ﻧﻤﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺍﻭ ﻗﺰﻭﻳﻨﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﻛﺮﺩ ،ﻛﻪ ﻗﺰﻭﻳﻨﻰ ﻫﻢ
1356ﺑﻮﺩ ،ﻭﻗﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺪ ﻣﻴﺮﺩﺍﻝ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻣﻰﺳﺘﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﮔﺮ ﻣﻠﻰ ﺑﻮﺩ. ﺧﻮﺩﺵ ﺟﺪﻯ ﺑﻮﺩ .ﺍﻭ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻳﺎ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺤﺚ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻳﺎ
ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺭﺃﻯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﺔ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺜﻞ ﻟﺌﻮﭘﻮﻟﺪ ﺳﺪﺍﺭ ﺳﻨﮕﻮﺭ )Leopold ﺍﻭ ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰﻫﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﺡ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻯ ﭘﺎﺳﺦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ
ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺧﻮﺩ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﻰﻛﺮﺩ. (Sedar Senghorﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩ ﻫﻢ ﻣﺒﺎﻫﺎﺕ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻭ ﺣﺘﻰ ﻣﻜﺪﺭ ﻣﻰﺷﺪ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺮﺗﺎﺏ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺑﻪ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺖ ﺟﻠﺴﻪ ﻭﺍ ﻣﻰﮔﺬﺍﺷﺖ .ﺍﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪﻫﺎ
ﺗﺴﻠﻂ ﺁﻣﻮﺯﮔﺎﺭ ﺑﻪ ﺷﻌﺮ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ؛ ﺷﺎﻩ ﺳﻨﮕﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﻳﻜﻢ ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ،ﺑﺤﺚﻫﺎ ﻫﻢ
ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺭﺳﻤﻰ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺩﺑﻰ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﻰﺍﺵ ﻣﻰﺳﺘﻮﺩ ﻭ ﺷﻴﻔﺘﺔ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻫﺪﻓﺸﺎﻥ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻰ ﺭژﻳﻢ ﺍﻭ ﺑﻮﺩ ﻣﻮﻓﻖ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ .ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﺭژﻳﻢ ﺣﻮﻝ ﻣﻮﺿﻮﻉﻫﺎﻳﻰ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ،ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﻴﺮﺕ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ .ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ، ﺑﺤﺚ ﺍﻭ ﺑﻮﺩ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ »،«negritude ﺩﺳﺖ ﻛﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻳﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺎﻟﻰ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﻋﺮﻳﻀﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﻓﻠﺴﻔﻪ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﺷﻌﺮ ،ﺩﻭﺭ ﻣﻰﺯﺩﻧﺪ.
ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺁﻣﻮﺯﮔﺎﺭ ﺍﺯ ﺣﺎﻓﻆ ﻭ ﺳﻌﺪﻯ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﺳﻴﺎﻩ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﻮﺩﻥ ،ﻭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻭ ﻗﺪﺭ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﺑﺮﺍﺳﺘﻰ ﺑﻪ ﺗﻼﺵ ﻭ ﻳﻜﺒﺎﺭ ﻛﻪ ﻏﺰﻟﻰ ﺍﺯ ﺣﺎﻓﻆ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ
ﻭ ﺭﻭﻣﻰ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻭ ﺗﺤﺒﻴﺐ ﻭﻯ » ،«iranitéﻭﻳﮋﮔﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺻﺮﻑ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺟﺪﻳﺖ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺷﺎﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ ،ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻇﻬﺎﺭ
ﺷﺪ .ﺁﺷﻜﺎﺭﺍ ،ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺷﺎﻫﺎﻥ ﺷﻌﺮ )ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺖ( ،ﻛﻪ ﺳﻨﮕﻮﺭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﻔﻰﺑﺎﻑ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻣﺨﺎﻟﻒﺧﻮﺍﻥﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ
ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻓﺮﻕ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ. ﻣﻔﻬﻮﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻣﻰﮔﺬﺍﺷﺖ ،ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷﺖ ﻧﻪ ﻋﻘﻞ ﻭ ﻫﻮﺵ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻨﺘﺪ ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﺔ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻧﺪﺍﺭﺩ،
ﻫﻤﭽﻮﻥ ﭘﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﭘﻮﻳﺎﺋﻰ ﻛﻪ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻤﻨﺸﻴﻨﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻋﺮﺿﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺷﻬﺎﻣﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﺒﺤﺮ ﺷﺎﻋﺮ ﻭ ﺯﻳﺒﺎﺋﻰ ﻛﻼﻡ ﻭ ژﺭﻓﺎﻯ
*** ﺷﺮﻕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻰﺁﻣﻴﺨﺖ ﻣﻄﺮﺡ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﺩﺭ ﺭژﻳﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﻜﺸﻨﺪ .ﺷﺎﻩ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺷﻌﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻏﺰﻝ ﺣﺲ
ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻛﻮﺩﻛﻰ ﺷﺎﻩ ﻣﻰﻛﺮﺩ .ﺷﺎﻳﺪ ﺷﺎﻩ ﺩﻟﺶ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ﻣﻰﻛﻨﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻗﺰﻭﻳﻨﻰ ﺑﻪ ﻏﻨﻰ
ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻋﺸﻖ ﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺩﻟﺶ ﺭﻳﺸﻪ
ﺩﻭﺍﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺍﻭ ﻫﺮ ﻓﺮﺩﻯ
ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﻌﺮ ﺧﻮﺏ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﻴﺮﺩ
ﻣﺜﻞ ﺳﻨﮓ ﺑﻰﺍﺣﺴﺎﺱ ﺍﺳﺖ» ،ﻭﻟﻰ
ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻡ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩ ﺟﻮﺍﻥ
ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﻌﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ