بیژن فرهودی – ششمین و آخرین دور مذاکرات ایران و ۵+۱در وین در حالی آغاز شده که غربی‌ها ضمن ابراز علاقه نسبت به دستیابی به توافقی جامع در مورد بالابردن سطح انتظارات هشدار می‌دهند .
جان کری وزیر امور خارجه آمریکا می‌گوید هنوز برای دستیابی به توافقی نهایی که نگرانی‌های جامعه بین المللی را نسبت به برنامه هسته‌ای ایران برطرف سازد و به تحریم‌های بین الملل علیه جمهوری اسلامی پایان دهد وقت باقیست. اما این زمان رفته رفته از دست می‌رود . اشاره جان کری به تاریخ ۲۰ ژوییه یا ۲۹ تیرماه است که مدت ۶ ماهه قرارداد ژنو (برنامه اقدام مشترک) که در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۳ بین ایران و قدرت‌های بزرگ به امضا رسید به پایان می‌رسد.
به گفته وزیر امور خارجه امریکا اگر گفته‌های مکرر مقام‌های ایرانی درست باشد که می‌گویند آنها قصد ساختن سلاح هسته‌ای ندارند و فعالیت‌های هسته‌ای‌شان صرفا برای تامین نیازهای غیر نظامی است، اثبات این موضوع نباید کار دشواری باشد.
اما مقام‌های رژیم ایران که در مذاکرات وین حضور داشته‌اند می گویند خواسته‌های زیاده از حد غرب مانع از نگارش پیش نویس توافق‌نامه جامع نهایی در مورد آینده برنامه هسته‌ای ایران شده است.
جان کری در مقاله خود در روزنامه واشنگتن پست این نظر مقام‌های جمهوری اسلامی را مردود می‌داند و می‌نویسد شکاف‌های موجود بین مواضع دو طرف ناشی از زیاده‌خواهی‌های ما نیست . او می‌افزاید مذاکره‌کنندگان اتحادیه اروپا و ۵+۱ به دقت به سوالات و مسایل مایه نگرانی ایران گوش کرده‌اند و تا جایی که با اهداف بنیادی ما در این مذاکرات همخوانی داشته از خود انعطاف‌پذیری نشان داده‌اند. نکته‌ای که جان کری بر آن تاکید دارد این است که قدرت‌های بزرگ طی چند ماه گذشته یک رشته تدابیر منطقی، قابل تایید و قابل دستیابی را پیشنهاد کرده‌اند که اجرای آنها تضمین خواهد کرد که ایران نمی‌تواند به سلاح هسته‌ای دست یابد و برنامه هسته‌ای‌اش منحصر به اهداف صلح‌آمیز است و در مقابل ایران به طور تدریجی از تحریم‌های مرتبط با مساله هسته‌ای معاف خواهد شد .
در حالی که مقام‌های رژیم ایران از حجت‌الاسلام روحانی رییس جمهوری اسلامی گرفته تا جواد ظریف وزیر خارجه و معاونان او مرتبا به طور علنی با خوش‌بینی از احتمال حصول توافق نهایی یاد کرده‌اند به گفته جان کری تا کنون در پشت درهای بسته مواضع ایرانی‌ها با این خوش‌بینی همخوانی نداشته است.
حد برنامه غنی‌سازی اورانیوم که رژیم ایران آن را یکی از خطوط قرمز خود می‌داند و تعداد دستگاه‌های سانتریفوژ مجاز برای این منظور و نیز محدودیت زمانی اعمال شده برای نظارت بر برنامه غنی‌سازی از جمله اختلافات ایران و قدرت‌های بزرگ است.
در عین حال در تهران محمد جواد ظریف در ویدیویی که توسط وزارت امور خارجه تهیه شده و محتوای آن شباهت زیادی به مقالات اخیر وی در لوموند و واشنگتن پست دارد از تعهد دولت خود نسبت به دستیابی به توافق جامع هسته‌ای تا ۲۹ تیر سخن می‌گوید و ابراز امیدواری می‌کند که طرف مقابل نیز تعهد مشابهی از خود نشان دهد . ظریف در این ویدیو که به نظر می‌رسد برای مصرف داخلی و راضی ساختن منتقدین معامله اتمی رژیم ایران با غرب تهیه شده تاکید می‌کند که فشار بر ایران هرگز کارساز نبوده و منکر این می‌شود که تحریم‌ها ایران را به پای میز مذاکره کشانده است. هرچند محمدجواد ظریف در همین پیام تحریم‌ها را فلج‌کننده و کشنده به معنای واقعی کلمه توصیف کرده است. وزیر خارجه جمهوری اسلامی می‌گوید ما به دنبال یک توافق خوب یا بد نیستیم بلکه توافقی شدنی و ماندگار می‌خواهیم و می‌افزاید توافق همان طور که از نامش پیداست برآمده از فهم و احترام متقابل و نه تحمیل نظر یک سو بر سوی دیگر است. در واقع ظریف با لحنی ظریفانه به جای آنکه بگوید توافق حاصل سازش و مصالحه است واژگان فهم و احترام را به کار گرفته تا به مذاق منتقدین تندروی داخلی مانند حسین شریعتمداری و عده‌ای از نمایندگان مجلس که به قول خودشان «دلواپس» مذاکرات هسته‌ای هستند و مصالحه را به طور کلی مغایر با منافع جمهوری اسلامی می‌دانند خوش بیاید.
اما در لندن ویلیام هیگ وزیر امورخارجه بریتانیا تاکید کرد که ۵+۱ دستیابی به توافق را به هر قیمت نمی‌پذیرد و افزود توافقی که در آن تضمین‌های کافی برای عدم دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای وجود نداشته باشد نه به صلاح بریتانیا و نه به مصلحت منطقه یا جامعه بین‌المللی خواهد بود. هیگ معتقد است که هرچند شکاف‌های عمیقی بین مواضع ایران و قدرت‌های بزرگ وجود دارد با این همه گفتگوهای فعلی بهترین فرصت طی سال‌های اخیر برای حل این مساله است.
به هر روی قدرت‌های بزرگ از حالا تا ۲۰ ژوییه برای دستیابی به توافق نهایی تلاش خواهند کرد. ترکیب قوی تیم مذاکره کننده امریکا که ویلیام برنز مرد شماره ۲ وزارت خارجه در راس آن قرار دارد و مدت اقامت این هیات در وین که به گونه‌ای بی‌سابقه برای دو هفته پیش‌بینی شده از جدیت واشنگتن برای حل بحران هسته‌ای ایران حکایت دارد . در این میان هر چند درخواست‌هایی برای تمدید دوره گفتگوها عنوان خواهد شد اما به گفته کری افزودن زمان تنها با توافق جمعی مذاکره‌کنندگان صورت خواهد گرفت و آمریکا و یارانش به تمدید زمان تنها برای کش دادن مذاکرات رضایت نخواهند داد. کری هشدار می‌دهد چنانچه ایران حاضربه حل این مسئله نباشد تحریم‌های بین‌المللی تشدید شده و انزوای رژیم ایران افزایش خواهد یافت .
