با گذشت دو روز از انتشار خبر خرید ۹ هواپیمای ایرباس توسط شرکت ماهان واکنش‌ها هم‌چنان به آن ادامه دارد. پرسش اصلی این است که ایران این هواپیماها را چگونه و از کجا خریده و آیا تحریم‌های بین‌المللی را نقض کرده است یا نه.
فایننشال تایمز در گزارشی به این موضوع و پاسخ‌های احتمالی پرداخته است.
در حالی که شرکت ماهان افشا نکرده که هواپیماها را از کجا خریده است٬ فایننشال تایمز به نقل از حسین مرعشی عضو هیات امنای شرکت ماهان نوشته که ابتدا یک شرکت این هواپیماها را به شرکت هواپیماسازی ایرباس فرستاده٬ ایرباس آنها را به شرکت‌های غیر ایرانی فروخته و پس از آنکه این هواپیماها هیچ مشتری در بازار عراق پیدا نکردند٬ به شرکت ماهان فروخته شدند.
این روزنامه در مقابل توضیحات حسین مرعشی به نقل از مقامات امنیتی غربی نوشته است که ماهان توانسته با کمک و تحت نام شرکت هواپیمایی ال نظیر در عراق این هواپیماها را خریداری کند. اتهامی که ال نظیر آن را رد کرده است.
با این حال فایننشال تایمز به نقل از دو دیپلمات غربی نوشته که آنها تردید ندارند شرکت ال نظیر به نمایندگی از ایران این معامله را انجام داده است.
یکی از این دیپلمات‌ها به این روزنامه گفته که پرداخت پول توسط شرکت ماهان برای خرید این هواپیماها را ردیابی کرده‌اند.
ال نظیر پیش از این تنها سه هواپیما داشت و فقط یکی از آنها قابل استفاده بود.
این شرکت تا سال ۲۰۱۴به وسیله ال قوام- یکی از خاندان پرقدرت عراقی اداره می‌شد و هنوز هم به عنوان بخشی از سرمایه‌گذاری‌های در گروه ریاض ثبت شده است.
به نوشته این روزنامه٬ مقامات غربی نگران هستند ایران از هواپیماهای خریداری شده برای حمل سلاح در یمن و سوریه استفاده کند. موضوعی که حسین مرعشی از شرکت ماهان آن را رد کرده است.
هواپیماهای خریداری شده بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۹ ساخته شده‌اند اما کمتر از یک ماه پرواز داشته‌اند و به نوشته فایننشال تایمز در عراق نگهداری می‌شدند و اواخر هفته گذشته به ایران منتقل شدند.
شرکت های هواپیمایی غربی به دلیل تحریم‌های وضع شده علیه برنامه‌های هسته ای ایران و آنچه حمایت‌های تهران از گروه های تروریستی نامیده می‌شود از هر گونه معامله‌ای با ایران منع شده‌اند. بر اساس قوانین آمریکا این کشور حتی می‌تواند مجازات‌های سنگین مالی برای نهادهای غیرغربی که این تحریم‌ها را نادیده می‌گیرند٬ اعمال کند. شرکت هواپیمایی ماهان در حالی خرید این هواپیماها را اعلام کرده که این شرکت به اتهام ارتباط با سپاه پاسداران در فهرست تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد. اتهامی که البته این شرکت آن را رد می‌کند.
وزارت خزانه‌داری آمریکا شرکت ماهان را متهم می‌کند که در همکاری با نیروی قدس سپاه پاسداران در انتقال مشاوران و تسلیحات به یمن و سوریه به آنها کمک می‌کند و پروازهای تجاری خود را برای پنهان نگاه داشتن این فعالیت‌ها انجام می‌دهد.
به گفته مقام‌های امنیتی غربی اوایل ماه جاری میلادی یک هواپیمای ایرانی که قصد داشت به یمن برود توسط جنگنده‌های عربستان سعودی مجبور به بازگشت به ایران شد. تهران اما در همان زمان اعلام کرد این هواپیما حامل کمک‌های دارویی و انسان دوستانه برای یمن بوده است.
پس از این حادثه بود که حمید عرب نژاد مدیر اجرایی شرکت ماهان در سفر اخیر خود به دوبی به صورت موقت توسط مقام های امنیتی محلی بازداشت شد. علیرضا جهانگیریان رییس سازمان هواپیمایی ایران دو روز پیش اعلام کرد ایران ۹ هواپیمای ایرباس خریده است. خرید این ۹ فروند هواپیما به نوشته خبرگزاری‌های داخلی٬ رکورد خرید و ورود یک‌جای هواپیما را پس از انقلاب اسلامی شکسته است .
در مقابلِ کسانی که می‌گویند تهران با انجام این معامله تحریم های بین‌المللی را نقض کرده است، برخی مطرح می‌کنند که هواپیماهای خریداری شده به نحوی تحویل ایران می‌شوند که امکان تبدیل آنها برای استفاده و حمل و نقل نظامی نباشد و از همین رو ایران تعهد خود را زیر پا نگذاشته است.
مقامات رسمی آمریکا و اتحادیه اروپا هنوز به این خبر واکنشی نشان نداده‌اند.
