ظریف برای مشورت با خامنه‌ای وین را ترک کرد (محمدرضا حمیدی)

دوستی جان و جواد به آخر خط رسیده است؟

اختیارات محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی‌و سرمذاکره کننده تیم هستهای ایران از اسلاف خود علی لاریجانی، سعید جلیلی و کمال خرازی بیشتر است.

جلیلی، لاریجانی و خرازی برای هر اظهار نظری جلسه را ترک می‌کردند به اتاق دیگری می‌رفتند تا تلفنی از خامنه‌ای کسب تکلیف کنند. اما بعد از آن که روحانی رئیس جمهوری شد مذاکرات هسته‌ای به وزارت خارجه واگذار گردید و قرار شد روش دست و پا گیر گذشته و تماس‌های متعدد تلفنی از راه دور با رهبر قطع شود. خود خامنه‌ای هم رسما اعلام کرد که تیم هسته‌ای ایران بسیار توانا است و من دیگر وارد جزئیات مذاکرات نمی‌شوم و تنها در مورد خطوط اصلی گفتگوها نظر می‌دهم. با وجود  اظهارات خامنه‌ای فرماندهان سپاه پاسداران و برخی از امام جمعه‌ها و آخوندهای حکومتی اصرار دارند که بگویند این همه آوازه‌ها از شه بود. یعنی اینکه هم‌چنان ریش و قیچی در دست خامنه‌ای است.

روش کار ظریف و تیم هسته‌ای با طرز کار مذاکره کنندگان قبلی تفاوت دارد. یکی به‌ این دلیل که در آن دوران تحریم‌ها به اندازه دو سال اخیر رژیم را از نظر مالی و اقتصادی زمین‌گیر نکرده بود و دیگر اینکه با روی کار آمدن «دولت اعتدال» شخص روحانی و وزیر خارجه به نوعی یک‌ پا مدعی هستند و به همین علت ظریف در سخنان خود معمولا از خامنه‌ای و روحانی هر دو به عنوان حامیان تیم مذاکره کننده یاد می‌کند و غالبا می‌گوید ما از نظرات رهبر و رئیس جمهوری استفاده می‌کنیم. اکنون ظریف وین را ترک کرده تا در تهران در مهلت باقی مانده ضمن جویا شدن نظر رهبر به او به گوید در بعضی موارد باید تصمیم‌هایی گرفت که ممکن است دوست نداشته باشیم والا یا  مذاکرات قطع می‌شود و یا بی جهت به درازا خواهد کشید.

خود ظریف درباره سفر کوتاهش به تهران گفته است این سفر از قبل پیش‌بینی شده بود و اطمینان داد که روز سه شنبه سر میز مذاکرات حاضر خواهد بود.

یکی از مسئولان مذاکرات هسته‌ای به خبرنگاران گفت: همه می‌دانیم که نمایندگان کشورهای حاضر در جلسات لازم است برای مشورت به پایتخت‌هایشان رفت و آمد کنند. از سوی دیگر گفته می‌شود اگر چه قرار است مذاکرات روز سه شنبه ۳۰ ژوئن به پایان برسد اما طرفین به طولانی‌تر شدن گفتگوها تمایل نشان داده‌اند. این مذاکره‌ها قرار است به منظور رسیدن به توافق نهایی بین ایران و کشورهای ۱+۵ انجام گیرد و براساس آن ایران پاره‌ای از فعالیت‌های هسته‌ای خود را یا کاهش دهد یا متوقف کند، تا در مقابل تحریم‌ها از روی ایران برداشته شود.

یک‌شنبه ‌این هفته ظریف و جان کری برای سومین دفعه در این چند روز با هم دیدار کردند. پس از آن وزیر خارجه جمهوری اسلامی‌ با فیلیپ هاموند و فرانک والتر اشتاین مایر وزرای خارجه انگلیس و آلمان به صحبت نشستند. وزیر خارجه انگلیس به خبرنگاران گفت: هنوز اختلافات جدی بین طرفین وجود دارد و به نظر من عدم توافق بهتر از توافق بد است. خانم فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز امروز به مذاکره کنندگان ملحق شد. او گفت: در صورت وجود اراده سیاسی توافق به دست می‌آید. قرار است سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه امروز دوشنبه ۲۹ ژوﺌن برای شرکت در گفتگوها وارد وین شود.

در همین حال لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه هم یک‌شنبه شب برای مشورت با اولاند رئیس جمهوری آن کشور به پاریس رفت. از موارد بسیار جدی اختلافات طرفین بازرسی از مراکز نظامی‌ و زمان‌بندی برداشتن تحریم‌ها از روی ایران است. خامنه‌ای و فرماندهان نظامی‌جمهوری اسلامی ‌با بازدید از مراکز نظامی‌مخالفت کرده‌اند. ادامه یا پایان مذاکرات بستگی به ‌این دارد که در دیدار ظریف و خامنه‌ای و احتمالا روحانی در روز دوشنبه در تهران چه خواهد گذشت؟ و با وجود پیگیری روزانه نماینده‌های تندروی مجلس، فرماندهان سپاه و فضول‌های محله که تعدادشان هم کم نیست وزیر خارجه با خود چه پیامی‌از تهران به همراه خواهد داشت. آیا ماجرا با رضایت طرفین پایان می‌یابد؟ و دوستی و معاشرت جان و جواد در آینده درعرصه‌های دیگر ادامه خواهد یافت؟ یا آنکه پس از نزدیک به یک سال چانه‌زنی و گفتگوهای تنگاتنگ همه چیز به حال اول باز خواهد گشت؟