اختر قاسمی (+عکس) سه‌شنبه و چهارشنبه ۸ و ۹ ماه مه ۲۰۱۸ سومین «نمایشگاه کتاب تهران بدون سانسور» در مرکز انتشارات و کتابفروشی فروغ شهر کلن برگزار شد که مورد استقبال گرم ایرانیان این شهر و شهرهای اطراف قرار گرفت.
سومین تور «نمایشگاه کتاب تهران بدون سانسور» از روز ۴ مه ۲۰۱۸ در لندن آغاز شد و پس از گشت و گذاری در ۱۵ شهر اروپایی در ۲۷ مه ۲۰۱۸ در رتردام هلند به پایان می‌رسد.
برگزاری این نمایشگاه همزمان با نمایشگاه بین‌المللی کتاب در تهران است.
اولین «نمایشگاه کتاب تهران بدون سانسور» به ابتکار و همت انتشارات مهری و انتشارات نوگام و همکاری ناشران دیگر در سال ۲۰۱۶ در لندن برگزار شد. استقبال ایرانیان اروپا باعث شد تا برگزارکنندگان نمایشگاه از دور دوم با همکاری ناشران از دیگر کشورهای اروپایی، آن را در شهرها و کشورهای مختلف برگزار کنند.
امسال ایرانیان علاقمند به کتاب و کتابخوانی نه تنها در اروپای غربی و مرکزی و کشورهای اسکاندیناوی بلکه در تورنتو کانادا و لس آنجلس آمریکا هم می‌توانند در این نمایشگاه شرکت کنند.
انتشارات فروغ دومین سال است که نمایشگاه «کتاب بدون سانسور» را با همکاری نشر مهری از انگلیس، نشر ناکجا از فرانسه و نشر دیار از دانمارک برگزار می‌کند.
فرصتی دست داد تا گفتگویی با حمید مهدی‌پور از انتشارات فروغ و هادی خوجینیان از انتشارات مهری داشته باشم و پرسش‌هایی را با آنها درباره برگزاری و بازدهی کار نمایشگاه مطرح کنم.
ابتدا به سراغ میزبان نمایشگاه در کلن حمید مهدی‌پور می‌روم.
ـ آقای مهدی‌پور، شما امسال دومین دور از «نمایشگاه کتاب بدون سانسور» را در آلمان برگزار کردید؛ چه تاثیراتی را در این مدت بین علاقمندان کتاب و یا نویسندگان و مترجمان احساس کردید؟ آیا نمایشگاه توانست در این مدت دوستداران بیشتری را جذب کند؟
-این نمایشگاه تا حالا در ۴ شهر اروپایی و در تورنتو و لس آنجلس برگزار شده که در هر چهار شهر همانطور که خود شما در کلن هم شاهد بودید با استقبال ایرانیان علاقمند به کتاب مواجه شده است. هنوز طی دو هفته آینده در یازده شهر اروپایی دیگر هم برگزار خواهد شد.
ـ همکاری شما با این نمایشگاه فقط به عنوان برگزارکننده در آلمان است یا اینکه شما با انتشارات مهری که از اولین برگزارکنندگان آن است در سطح وسیع‌تری همکاری می کنید؟
-آقای خوجینیان همکار عزیز ما، جزو چند ناشری بوده که ابتدا در لندن این حرکت خوب را آغاز کرد. سال قبل و امسال تعداد بیشتری از ناشران و به‌خصوص نویسندگان به این حرکت پیوسته‌اند و همه ما در این نوع نمایشگاه‌ها با یکدیگر همکاری نزدیک داریم.
ـ با توجه به اینکه درصد ایرانیان کتابخوان را در آمارها اغلب دو یا سه درصد عنوان می‌کنند و این را تیراژ هر کتاب هم تایید می‌کند، می‌خواستم از شما به عنوان یک ناشر که بیش از دو دهه بطور خستگی‌ناپذیر تلاش می‌کنید بپرسم جامعه‌ی ایرانی کتابخوان را در خارج از کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
-ما بطور نسبی از همراهی و استقبال ایرانیان خارج از ایران (و حتی داخل ایران) از کتاب‌های خودمان رضایت داریم.
ـ آیا فکر نمی‌کنید اگر «نمایشگاه کتاب بدون سانسور» در یک کشور مستقر شود و با برگزاری در محلی بزرگتر، تاثیر بهتری داشته باشد تا اینکه به شکل سیار برگزار شود؟
-به نظر می‌رسد با توجه به پراکندگی وسیع ایرانیان برگزاری نمایشگاه‌ها در شهرهای متعدد، امکان بهتری در اختیار مخاطبان و علاقمندان کتاب قرار می‌دهد، هر چند که سازماندهی این نمایشگاه‌ها و حضور در آنها برای ناشران و نویسندگان دشوار است.
برای گفتگو و گرفتن بازخورد بیشتر از این نمایشگاه به سراغ هادی خوجینیان می‌روم.
-آقای خوجینیان، ایده‌ی این نمایشگاه چگونه شکل گرفت؟ چرا همزمان با نمایشگاه کتاب تهران برگزار می‌شود؟
-ایده «نمایشگاه کتاب تهران بدون سانسور» از طرف نشر نوگام در لندن بود که با همیاری نشر مهری و ناشران دیگر در سال اول برگزار شد و با توجه به استقبال همگانی، باعث شد که دو سال پی در پی آن را در محدوده‌ی جغرافیایی بیشتر در بیشتر شهرهای مهم اروپا و کانادا و امریکا برگزار کنیم.
ـ آیا آثار همه نویسندگان و شعرا و مؤلفین خارج از کشور در نمایشگاه شما جای می‌گیرد یا اینکه فقط آثار ناشرانی که با این نمایشگاه همکاری می‌کنند؟
– تلاش ما و دیگر همکاران این است که سعی کنیم آثار اکثر نویسندگان و شاعران و هنرمندان را در «نمایشگاه کتاب تهران بدون سانسور» ارائه بدهیم و در این رابطه ناشرانی که خارج از کشور به امر چاپ و پخش کتاب فعال هستند توان حداکثری خودشان را انجام می‌دهند تا این مهم انجام بگیرد. قاعدتا اگر نویسندگانی باشند که ناشرـ نویسنده هستند هم می‌توانند کتاب‌های خود را در شهرهایی که نمایشگاه برگزار می‌گردد به مدیران برگزارکننده نمایشگاه ارائه بدهند تا آنها هم نقش چشمگیری در برگزاری این کار مهم فرهنگی ایفا کنند.
ـولی همه ناشران خارج از کشور با شما همکاری نمی کنند، درست است؟
– اکثر ناشران فعال خارج از کشور با ما کار می‌کنند و بدیهی است در سالهای آینده اگر ناشرانی باشند که تمایل به همکاری داشته باشند با کمال میل دست یاری به آنان خواهیم داد.
ـ هزینه این نمایشگاه از کجا تامین می‌شود؟ آیا با همکاری ناشران است یا اینکه ارگانی از این نمایشگاه حمایت می‌کند؟
– هزینه نمایشگاه بر عهده خود ناشران است و ما از هیچ سازمان و گروه فرهنگی کمکی دریافت نمی‌کنیم و محل برگزاری نمایشگاه‌ها هم معمولا رایگان است. من همینجا از تک‌تک دوستانی که به برگزاری این حرکت فرهنگی کمک کرده‌اند تشکر می‌کنم.
ـ در همین سه دوره، «نمایشگاه کتاب بدون سانسور» رشد داشته و در چندین کشور اروپایی برگزار می‌شود؛ آیا سیار بودن نمایشگاه مفید بوده یا اینکه نکات منفی هم دارد؟ امکان دارد در آینده این نمایشگاه فقط در یک شهر و محل ثابت برگزار شود؟
– در هر سه دوره ما با استقبال خیلی خوبی از طرف عموم فارسی‌زبانان روبرو شدیم و با توجه به پراکندگی اکثر ایرانی‌ها در شهرهای اروپا و کانادا و امریکا هدف ما این است که در بیشتر شهرهای مهم این نمایشگاه را برگزار کنیم. در عین حال امکان اینکه جای ثابتی برای نمایشگاه داشته باشیم فعلا در امکانات ما نیست. آرزوی من این است که آنقدر توانمندی و کارایی داشته باشیم که بتوانیم هر سال نمایشگاهی همانند نمایشگاه کتاب فرانکفورت یا لندن در اروپا داشته باشیم؛ ولی تا آن روز فکر می‌کنم همین نمایشگاه را به همین شکل پیش ببریم.
