بحران اقتصادی و بیپولی در ایران موجب شده برخی شهروندان از هر راهی برای کسب درآمد بیشتر استفاده کنند. در این میان، در کنار طلاقهای صوری، به تازگی خبر ثبت صوری ازدواج برای گرفتن وام ازدواج نیز منتشر شده است.
بر اساس این خبر برخی دختران و پسران جوان برای گرفتن مبلغ وام ازدواج صوری ازدواج کرده و با ثبت ازدواج برای گرفتن وام اقدام میکنند.
در همین رابطه محمدمهدی تندگویان معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان گفته که «بسیاری از متقاضیان وام ازدواج که در حال حاضر به بانک مراجعه میکنند درخواست رقم وام کمتری دارند چرا که قادر به پرداخت اقساط و باز پرداخت وام نیستند. در حال حاضر اقساط مربوط به وام ۳۰ میلیونی ازدواج تا یک میلیون تومان میرسد که جوانان باید بتوانند از پس این اقساط بر بیایند.»
تندگویان افزوده است: «اگر این وام تبدیل به ۵۰ میلیون شود نیز تأثیری در افزایش میزان ازدواج نخواهد داشت و از آنجایی که مجلس هر سال در زمان طرح لایحه، بودجه پیشنهاد افزایش این وام را میدهد باید در این خصوص کارهای کارشناسی و پژوهشی لازم را انجام دهد.»
گفتنی است وام ازدواج در حال حاضر مبلغ ۳۰ میلیون تومان است که هر زوج تا یک سال پس از ثبت ازدواج میتوانند با ثبت نام در سامانه پرداخت وام ازدواج طی چند هفته به یک بانک در شهر محل زندگی خود معرفی و برای گرفتن وام ازدواج اقدام کنند. نیمی از این مبلغ به زن و نیمی از این مبلغ به مرد پرداخت شده و قسط ماهانه این مبلغ یک میلیون تومان است.
اما جدا از ثبت ازدواجهای صوری برای دریافت ۳۰ میلیون تومان که سهم هر یک از طرفین ۱۵ میلیون تومان است، ثبت طلاق صوری نیز یکی دیگر از اقداماتی است که در ایران برای گرفتن مبلغ حقوق مستعمری پدر فوت شده، رواج پیدا کرده است.
بر اساس قوانین فعلی در ایران، زنی که طلاق گرفته یا همسرش درگذشته باشد در حقوق مستمرّی پدر فوت شده سهیم است. در واقع حقوق مستمری فرد فوت شده به همسر و دختر بیوه یا ازدواج نکردهاش تعلق میگیرد و در صورتی که همسر متوفی نیز در قید حیات نباشد همه حقوق مستعمری به دختر بیوه یا طلاقگرفته تا زمانی که دوباره ازدواج نکرده باشد، تعلق میگیرد.
حقوق مستمری افراد بازنشسته در حال حاضر رقمی حدود یک و نیم تا دو میلیون تومان است و این رقم برای برخی از زنان که پدرانشان فوت شده و مشمول مستمری هستند وسوسهکننده است. آنها با طلاق صوری از همسرانشان حقوق پدر را دریافت و به این شکل درآمدی برای خود دارند.
ناصر ملک نژاد عضو هیئت مدیره کانون کارگران بازنشسته تهران فروردینماه سال جاری گفته بود که «عدهای با سوء استفاده از طلاقهای صوری حقوق پدرانشان را که از دنیا رفتهاند از سازمان تامین اجتماعی میگیرند. این افراد طلاق را در دفترخانه ثبت میکنند اما به صورت صیغه ۹۹ ساله به همان شوهرشان رجوع و زندگی میکنند و در اصل همان خانه و خانواده را دارند.»
جالب اینجاست که حقوق مستمری که با توجه به هزینهها و قیمتهای امروز ایران، رقم بالایی نیز به شمار نمیرود، به بروز اختلافات در میان خانوادهها نیز دامن زده و میان مادران و دختران و یا خواهران و برادران اختلافاتی ایجاد کرده است.
ناصر ملکنژاد در اینباره توضیح داده بود که در برخی موارد دختران با انجام طلاق صوری حتی بخشی از حقوق مستمری پدر که به مادرشان تعلق میگیرد را نیز دریافت میکنند: «بارها شاهد بودهایم که نسبت به سوء استفاده از طلاق صوری به کانون شکایت میشود. گاهی اعضای یک خانواده به کانون شکایت کردهاند که خواهرشان طلاق صوری گرفته و بخشی از حقوق مادرشان را میگیرد که همین امر باعث شده تا مادرشان نتواند هزینههای زندگی خودش را تأمین کند و در بسیاری از موارد این مادران برای تأمین هزینه دارو و درمان با مشکل روبرو هستند.»
این نمونهها نشان میدهد فشار هزینههای زندگی از یکسو و فساد اداری و اقتصادی گسترده در سطوح مختلف حاکمیت از سوی دیگر موجب شده برخی مردم برای داشتن منابع مالی از هر امکانی برای دور زدن قانون و سوء استفاده از قانون استفاده کنند.