بازنشستگان و کارگران دو قشری هستند که به دلیل داشتن حقوقهای حداقلی فشارهای مالی زیادی را بر دوش میکشند و مدتهاست برای تأمین ضروریترین هزینههای زندگی از خوراک تا اجارهخانه با بحران روبرو هستند.
اعتراضات و تجمعات این اقشار بطور پیوسته در شهرهای مختلف و با خطاب قرار دادن نهادها و سازمانهای مسئول ادامه دارد، اما همچنان فاصله میان دستمزدها و هزینههای زندگی برای این اقشار رو به افزایش است.
مطالبات دیگر صنفی از جمله بهبود پوشش هزینهای در بیمههای درمانی نیز برای این اقشار مطرح است.
بازنشستگان کارگری روز شنبه در بیانیهای مهمترین خواستههای خود را در ۶ بند مطرح کردند. بر اساس این بیانیه خواستههای اصلی و مهم بازنشستگان شامل موارد زیر است:
۱-رسیدن به حق و حقوق قانونی از کار افتادگان و بازماندگان و حداقلبگیران. مزایای حقوق جزو متناسبسازی حقوق نیست که برای ما مزایای حقوق به جای متناسبسازی مرحله دوم قرار گرفته است.
۲- دریافت ۲۵ درصد الباقی ۷۵ درصد از صد درصد متناسبسازی حقوق ماهانه
۳-برگشت دادن از کار افتادگان و بازماندگان همانند قبل در گروه حداقل بگیران برابر با ماده ۱۱۱ قانون بازنشستگی
۴-در نظر گرفتن حق عائلهمندی برای خانمهای بازنشسته و از کار افتادگان و کسانی که بدلیلی همسرشان طلاق گرفته و یا فوت شده است
۵-دائمی شدن همسانسازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی
۶-در نظر گرفتن حق منطقه جنگی
سیدابراهیم رئیسی (قاضی مرگ) پیشتر گفته بود که «نباید حقی از کارگران ضایع شود»؛ اکنون احسان سهرابی رئیس کانون هماهنگی شوراهای کار در بیانیهای خواستههای دهگانه را برای اقدامات اولیه و ضروری برشمرده که سبب میشود حق کارگران «ضایع» نشود!
موارد دهگانه برشمرده شده از سوی این فعال کارگری به شرح زیر است:
۱- ساماندهی وضعیت قراردادهای کار، اولین مطالبه است؛ هرج و مرج و بی اخلاقی در حوزه روابط کار ملموس است؛ نیرویی با ۲۵ سال سابقه قرارداد ۳ماهه منعقد دارد!
۲- آزادی عمل تشکلهای کارگری وپایش نمایندگان کارگران واقعی در تشکلها.
۳- حذف پیمانکاران و دلالان که در دهه اخیر بسیار ریشه دواندهاند و شرایط رانت و فساد را مهیا کردهاند.
۴- نظارت صحیح و ارزیابی روسای روابط کار بالاخص دبیرخانه سخت و زیان آور که حق کارگران را پایمال نکنند.
۵- نگاه به تشکلهای کارگری به عنوان شریک اجتماعی، عدم دخالت در امور تشکلها توسط دولت محترم، شنیدن صدای آنان که پیشگیری از هرگونه هزینههای امنیتی و اجتماعی در همین شنیدن است.
۶- نظارت صحیح بر آرای صادره از سوی مراجع تظلمخواهی به خصوص دیوان عدالت و انتشار دادنامه در مهلت قانونی در روزنامه رسمی.
۷- اجرای صحیح قانون کار توسط متولیان کار در استانها یعنی ادارات کار.
۸- ایجاد کمیته تعارض منافع در استانها با اولویت شرکای اجتماعی بالاخص سمنها.
۹- ساماندهی تامین اجتماعی و با نظارت صحیح در اجرای قوانین و جلوگیری از گستردگی سفره تامین اجتماعی با رعایت اصل ۷۵ قانون اساسی.
۱۰- اخذ دریافتی سازمان تأمین اجتماعی بابت اجرائیه، جزو درآمدها تلقی شود نه هزینهها.
اینهمه در حالیست که مهمترین خواسته کارگران و بازنشستگان افزایش سطح درآمدها است. بررسیهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نسبت حداقل دستمزد سالانه کارگران در سال ۱۳۹۹ به متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری ۳۰ درصد و خانوارهای روستایی ۵۳.۳ درصد بوده است.
این در حالیست که حداقل دستمزد سالانه کارگران نسبت به متوسط هزینه سالانه یک خانوار شهری ۳۵.۳ درصد و خانوار روستایی ۶۴.۲ درصد بوده است. این اعداد برای سال ۹۸، برابر ۳۴.۱ درصد برای خانوارهای شهری و ۶۲.۱ درصد برای خانوارهای روستایی بوده است.
فعالان کارگری و بازنشستگی گزارش دادهاند که حداقل حقوق بازنشستگان و کارگران بطور متوسط هزینه ۱۰ روز زندگی در ماه را پوشش میدهد.
علی دهقانکیا رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی استان تهران هفته گذشته اعلام کرد که «بیشتر از یکسوم بازنشستگان تامین اجتماعی حداقلبگیر هستند. یعنی باید با ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان در یک ماه زندگی کنند. این پول برای تنها ۱۰ روز کفایت میکند و بازنشستگان ناگزیرند برای ۲۰ روز دیگر ماه کار کنند. اوضاع در بخشهایی از ایران حتی وخیمتر از آن است.»
احمد دلبری رئیس انجمن سالمندان ایران نیز گفته که ۵۵ درصد سالمندان درآمد و مستمری ندارند. گزارشها نشان میدهد که میزان فقر در بین زنان سالمند بیشتر از مردان است. ۴۰ درصد زنان سالمند در فقر زندگی میکنند. شمار سالمندان تهیدست در برخی از استانها به مراتب بیشتر است.
فعالان صنفی معتدند که در سیستان و بلوچستان ۷۰ درصد سالمندان زیر خط فقر روزگار میگذرانند و حدود ۸۸ درصد ساکنان روستاها از بیمه بازنشستگی بیبهرهاند. این آمارها در حالی نشان از زندگی دشوار سالمندان و بازنشتهها دارد که بر آمارها خبر از افزایش جمعیت سالمند کشور در سالهای آینده میدهد.
فرشاد شریفی معاون پژوهشی مرکز تحقیقات سلامت سالمندان گفته که نرخ جمعیت سالمندان ایران در پنج دهه گذشته دو برابر شده و از ۵ درصد به ۱۰ درصد در کل جمعیت کشور رسیده است.
به گفته معاون پژوهشی مرکز تحقیقات سلامت سالمندان، نرخ جمعیت سالمندان در ۵۰ سال آینده سه برابر شده و در سال ۱۴۵۰ به حدود ۳۰ درصد خواهد رسید.