در روزهای گذشته روسیه محموله صادراتی فلفل دلمه از ایران را به دلیل مشکلاتی که در سموم ضدآفات آنها وجود داشت برگشت زد. پیش از این خبرهایی درباره استفاده از سموم و کودهای زیانبار برای محصولات کشاورزی در ایران منتشر شده بود.
فلفل دلمهای از جمله محصولات صادراتی ایران و کشورهای حاشیه دریای کاسپین در این فصل است. محموله صادراتی فلفل دلمهای صادراتی ایران به روسیه اما به دلیل مشکلاتی که در سموم ضدآفات برای تولید این محصول وجود داشته برگشت خورده است.
در هفتههای گذشته درختان نخل صادراتی به قطر و هزاران تن محموله سیب زمینی ایران از ازبکستان برگشت خورده بود و به نظر میرسد در صورتی که تغییرات لازم در تولید این محصولات صورت نگیرد، صادرکنندگان ایران با مشکلات بیشتری مواجه خواهند شد.
محسن رشید فرخی رئیس انجمن خرما یک ماه پس از انتشار خبر صادرات درختان نخل ایران به قطر اعلام کرده که «قطر گواهی بهداشتی این نخلها را تایید نکرد. آنها بر این باورند که در گواهی بهداشتی نخلها تغییراتی اعمال شده است. هنوز مشخص نیست گواهیهای بهداشتی بر چه اساسی و با چه نظارتی صادر شدهاند.»
از سوی دیگر صادرات ۳۵۰۰ تن سیبزمینی از ایران و پاکستان به ازبکستان نیز از جمله محمولههای پس فرستاده شده است. آژانس حفاظت و قرنطینه محصولات کشاورزی ازبکستان اعلام کرده که ۳۵۲۵ تن از سیبزمینی وارداتی را برگشت داده و ۷۷۵ تن آن را هم نابود کرده است. «وجود آلودگی خطرناک» علت برگشت خوردن سیبزمینی صادراتی از ایران عنوان شده است.
https://kayhan.london/1400/09/10/%da%a9%d8%a7%d9%84%d8%a7%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%b5%d8%a7%d8%af%d8%b1%d8%a7%d8%aa%db%8c-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d8%b1%da%af%d8%b4%d8%aa-%d9%85%db%8c%e2%80%8c%d8%ae%d9%88%d8%b1%d9%86%d8%af
اکنون در حالی آیندهی صادرات محصولات کشاورزی ایران به کشورهای اتحادیه اوراسیا با ابهام روبرو شده که هادی تیزهوش تابان رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه در نامهای خطاب به محمد جواد عسگری رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس از او خواسته که برخی سیاستهای کلان عرصه کشاورزی را تغییر دهد تا به این ترتیب خطر از بین رفتن بازارهای صادراتی این بخش کاهش یابد.
در این نامه آمده که: «با عنایت به مشکلات پیش آمده برای صادرات محصولات کشاورزی ایران به روسیه و بطور خاص فلفل دلمهای، به استحضار میرساند که دغدغه بخش خصوصی، استانداردسازی صادرات محصولات کشاورزی و بهبود کیفی آن است که متاسفانه با بیتوجهی مسئولان، خسارت جبرانناپذیری این بخش را تهدید میکند.»
همچنین استانداردسازی محصولات صادراتی و حمل و نقل آنها، برخورد با مدیرانی که ترک فعل کردهاند، واگذاری مسئولیت سیاستهای اجرایی به بخش خصوصی و افزایش کیفیت محصولات و تخصصی شدن مزارع و باغات بخش دیگری از دغدغههایی است که از سوی اتاق بازرگانی خطاب به نمایندگان مجلس شورای اسلامی نوشته شده است.
کشاورزی در ایران که تا پیش از انقلاب ۵۷ همگام با جهان با به کار گرفتن شیوهها و تکنولوژیهای مدرن در حال رشد بود، طی چهار دهه گذشته در پی بیتوجهی جمهوری اسلامی به این بخش مهم، با مشکلات زیادی روبرو شده است. رژیم اسلامی با تغییر نام وزارت کشاورزی به «جهاد کشاورزی» فکر میکرد میتوان این عرصه مهم اقتصاد را با «جهاد» و بطور «هیئتی» حفظ کرد! اما نتیجه چیزی جز نابودی زراعت و دامداری نبوده آنهم در حالی که بخشهای مهمی از زمینهای زراعی و مراتع به دلیل سیاستهای خرابکارانه و سودجویی گروههای مافیایی وابسته به نظام اساسا از بین رفت.
در این میان کاهش کیفیت و دور شدن از معیارهای استاندارد جهانی نیز هر آنچه از کشاورزی و دامداری باقی مانده با معضلات متعدد روبرو کرده است. از ابتدای دولت محمود احمدینژاد و در پی سیاستهای جمهوری اسلامی که منجر به تحریم علیه ایران شد، ورود سموم و کودهای شیمیایی بیکیفیت و حتا خطرناک به ایران از کشورهایی چون هند و چین و در ازای نفت خام صادراتی ایران افزایش یافت. استفاده از این کودها و سموم نه تنها سبب کاهش کیفیت محصولات کشاورزی شد بلکه تهدیدی جدی علیه سلامت عمومی مردم به شمار میرود.
علی اکبر زارع عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب در اینباره گفته که استفاده از سموم و کود شیمیایی برخلاف برنامه پنجم توسعه است زیرا به محیط زیست آسیب جدی میرساند.
به گفته علی اکبر زارع کودهای «ازته» بیش از حد که در بخش کشاورزی استفاده میشود تبدیل به کادمیم سرطانزا میشود، نیترات در مواد غذایی جمع میشود و سلامتی را تهدید میکند.
این عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب افزوده که «بر اساس نتایج آزمایشگاه خصوصی در استان خوزستان، غلظت فسفر بر مبنای حد بحرانی ۱۵ میلی گرم در کیلوگرم خاک مشخص شده به گونهای که این میزان به عنوان مثال در شهرستان دزفول با انجام ۲۲ نمونه ۶۰، در شوش با ۲۰نمونه ۸۰، در رامشیر با انجام ۲۵ نمونه ۱۰۰ بوده است.»
صدرالدین نیاورانی عضو هیئت رئیسه اتحادیه صادرکنندگان میوه و ترهبار نیز گفته که میزان سموم استاندارد در هر محصول متفاوت است اگر میزان آن در یک محصول بیشتر از حد مجاز باشد صد درصد برای انسان خطرآفرین خواهد بود از اینرو باید میزان سموم باقیمانده در محصولات کشاورزی توسط آزمایشگاههای وزارت جهاد کشاورزی کنترل شود.
عضو کمیسیون تخصصی صادرات اتاق ایران با اشاره به برگشت خوردن محصول فلفل دلمهای صادراتی به روسیه گفته که «باقی ماندن سموم در محصولات کشاورزی دو ضربه به صادرات کشور وارد میکند. ضربه اولیه موقت است و کالا مرجوع میشود و تمام هزینههای صادرات بینتیجه میماند. اما ضربه اصلی حیثیت محصول و کشور را زیر سوال میبرد و دیگر سایر کشاورزان نمیتوانند محصول خود را صادر کنند وغیرقابل جبران است به همین دلیل تکرار میکنم که دولت باید در کنترل محصولات صادراتی دقت بیشتری کند.»
صدرالدین نیاورانی رصد و کنترل سموم به کار رفته در محصولات کشاورزی را از جمله «وظایف حاکمیتی وزارت جهاد» ارزیابی کرده و گفته که «این وزارتخانه باید آزمایشها را بهصورت رایگان روی محصولات کشاورزی انجام دهد. اما سازمان نباتات این مهم را به بخش خصوصی واگذار کرده است باید بگویم چنین مسئلهای در دنیا رایج نیست، تجربه نشان داده است هر جا مسائل مالی مطرح باشد فرصت برای انجام فعالیتهای غیرقانونی ایجاد میشود.»
این عضو کمیسیون تخصصی صادرات اتاق ایران گفته که «من نمیخواهم به این جوّ دامن بزنم و قبول نداریم که ۱۰۰ درصد محصولات ما آلوده هستند اما در حال حاضر صادرات فلفل دلمه از ترکیه به روسیه زیاد شده است و در سالهای آینده خواهیم دید که فلفل دلمه ایران به ترکیه میرود سپس با بستهبندی جدید به روسیه صادر میشود.»
سالهاست که گروه های مافیائی وابسته به نظام اسلامی بر روی زمین های زراعی مرغوب دور تا دور شهرها که صدها سال کشاورزان روی آنها کارکرده و مرغوب و حاصلخیز نموده بودند، خانه سازی کرده و بقیمت گران فروخته اند. کشاورزان ایران ناچارشدند روی زمین های بایربیابانی با حفر چاه های عمیق وبیرون کشیدن بیرویهٔ آبهای زیرزمینی و مصرف کودهای شیمیائی کشت و زرع بکنند که محصولات آن کیفیت محصولات طبیعی گذشته را ندارد.