نازنین انصاری (کیهان لایف) – در حالی که توجه جهان به مذاکرات پیچیده اتمی ایران برای احیای دوباره برجام، توافق هستهای سال ۲۰۱۵ یا برنامه جامع اقدام مشترک، متمرکز شده بود در «کنفرانس ایران» که از سوی «اتحادیه ملی برای دموکراسی در ایران» (نوفدی) روز دهم فوریه ۲۰۲۲ در واشنگتن دیسی برگزار شد سیاستهای بینالمللی در مورد ایران مورد بررسی و گفتگو قرار گرفت.

این کنفرانس نخستین دیدار عمومی بین مقامات و سیاستگذاران سابق آمریکا با کارشناسان و فعالان سیاسی ایرانی از طیفهای سیاسی مختلف بود.
فضای آشفته درون ایران، سایهی سنگینِ مداخلات منطقهای جمهوری اسلامی و سیاست خارجی آمریکا و ایران فراتر از مسئله صرفا توافق هستهای در این نشست مورد گفتگو قرار گرفت.
دکتر سعید گنجی رئیس و مدیرعامل «نوفدی» در آغاز کنفرانس توضیح داد که این سازمان ایرانی- آمریکایی هم با جنگ و هم با مماشات با جمهوری اسلامی مخالف است و در مقابل مدافع «راه سوم یعنی حمایت از حقوق بشر و دموکراسی در ایران را که تضمینکننده تمامیت ارضی کشور نیز هست» است.
https://kayhan.london/1400/11/22/%d9%be%db%8c%d8%a7%d9%85-%da%a9%d9%86%d9%81%d8%b1%d8%a7%d9%86%d8%b3-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d9%88%d8%a7%d8%b4%d9%86%da%af%d8%aa%d9%86-%d8%a8%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d9%88
الیوت آبرامز که در دوران ریاستجمهوری رونالد ریگان و جرج دبلیو بوش در حوزه سیاست خارجی فعالیت میکرد و نماینده ویژه ایران و ونزوئلا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ بود، از شرکتکنندگان بلندپایه این کنفرانس بود.
او در سخنانی گفت «کاملا روشن است که ما در حال رسیدن به برجام ۲۰۱۵ نیستیم بلکه در حال دست یافتن به چیزی کمتر از آن هستیم. اما در اینجا یک مشکل بزرگ وجود دارد و آن اینکه توافق هرچه باشد حتا مشکل هستهای را حل نمیکند.»
یکی دیگر از سخنرانان بلندپایه این کنفرانس برایان هوک بود. او در دولت پیشین به عنوان نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران و مشاور ارشد مایک پمپئو وزیر امور خارجه خدمت میکرد. برایان هوک نیز نگرانیهای خود را در ارتباط با سیاستهای آمریکا در مورد ایران و جمهوری اسلامی ابراز کرد و گفت «من بسیار نگران هستم که اگر تصمیم بگیریم در این توافق هستهای مانند اتاق بازرگانی برای تهران عمل کرده و تجارت را تشویق کنیم و همه تحریمهای نفتی را لغو کنیم و آنها را دوباره به سیستم سوئیفت بازگردانیم تا در اقتصادشان گشایش ایجاد شود، این پولها به سمت مردم ایران نمیرود بلکه به سوی حزبالله، حماس، جهاد اسلامی فلسطین و حوثیهای یمن سرازیر میشود.»
آبرامز از آمریکا و متحدانش خواست با حمایت از مردم ایران با مشکل چندوجهی جمهوری اسلامی مقابله کنند. او پیشنهاد کرد که رویکرد ایالات متحده باید «نه تهدید به جنگ و نه حمله» باشد.
او پیشنهاد کرد آمریکا بجای تهدید به جنگ و حمله، از تمایل ایرانیان برای تغییر مسالمتآمیز به یک رژیم دمکراتیک حمایت کند. وی گفت «ما خواهان تغییر رژیم در ایران هستیم. اگر کسی با این رویکرد مخالف باشد مانند این است که بگوییم: فکر میکنیم خوب است که این جمهوری خشونتطلب و وحشی اسلامی برای همیشه بر مردم ایران تسلط داشته باشد! ولی اخلاقا چگونه کسی میتواند چنین چیزی را بگوید؟!»
چهل و سه سال پس از انقلاب ۵۷، رژیم تهران با اقتصادی در آستانه فروپاشی، اعتراضات و نارضایتیهای رو به افزایش مردم، در وین با موقعیتی شکننده و در وضعیتی مبهم بر سر اهداف جاهطلبانهی خود در مورد برنامه هستهای روبروست.
این در حالیست که اعتراضات و به چالش کشیدن مشروعیت و صلاحیت نظام از سوی مردم افزایش یافته و تعداد معترضان در طول سال گذشته بسیار بیشتر از گذشته شده است. بر اساس یک سند «بسیار محرمانه» افشا شده از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، جامعه ایران در «وضعیت انفجار» قرار دارد.
همزمان با وجود سرکوب شدید و افزایش تعداد ارگانهای امنیتی دولتی، اعتراضات در چهار سال گذشته افزایش یافته است.
مهدی حاجتی یکی از اعضای سابق شورای اسلامی شهر شیراز طی پیامی به کنفرانس «نوفدی» گفت: «ما نه پول شما را میخواهیم و نه سربازانتان را. ما از شما می خواهیم که اعتراضات مردمی ایران را به رسمیت بشناسید و از همراهی با جمهوری اسلامی دست بردارید.»
مهدی حاجتی به دلیل صحبت از طرف بهائیان برکنار و دستگیر شد. او در حال حاضر خارج از ایران بسر میبرد.
در این میان، طی اعتراضات سالهای اخیر در ایران، تعداد زیادی از معترضان دستگیر شدهاند، اما همچنان تظاهرات در سراسر کشور رو به گسترش است. در همین ارتباط لادن برومند یکی از بنیانگذاران سازمان حقوق بشری «بنیاد عبدالرحمن برومند» در این کنفرانس گفت که «هیچ طبقه اجتماعی وجود ندارد که در اعتراضات شرکت نکرده باشد.»
پرسش دیگری که در این کنفرانس مطرح شد این بود که آیا آمریکا و دیگر قدرتهای غربی ابزارها و کانالهای ارتباطی لازم برای برقراری ارتباط و حفاظت از متحدان- دموکرات- ایرانی خود، یعنی با اپوزیسیون جمهوری اسلامی را دارند؟
بهنام بن طالبلو عضو ارشد «بنیاد دفاع از دموکراسیها» در توضیح این پرسش را مطرح کرد که «آیا ایالات متحده دستورالعمل روشن و از پیش آمادهای برای مواجه شدن با اعتراضات در ایران دارد یا نه؟»
در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، ایالات متحده «سفارت مجازی ایران» و پلتفرمهایی برای افزایش ارتباط و گفتگو بین آمریکاییها و ایرانیان داخل کشور راهاندازی کرد.
گابریل نورونها مشاور پیشین وزارت خارجه آمریکا در این کنفرانس گفت که «پرزیدنت ترامپ این برنامهها و پلتفرمها را تقویت کرد و تعداد فالوورهای «سفارت مجازی» را تا ۲ میلیون افزایش داد. ما هجدهمین پلتفرم قدرتمند رسانههای اجتماعی در جهان و دومین حساب سیاسی محبوب در آمریکا بعد از حساب پرزیدنت ترامپ بودیم.»
در جریان اعتراضات سراسری که در نوامبر ۲۰۱۹ علیه رژیم برگزار شد، جمهوری اسلامی مجبور شد اینترنت بیش از هشتاد میلیون کاربر را قطع کند و در عرض یک هفته، نیروهای امنیتی بیش از ۱۵۰۰ نفر را کشتند و هزاران نفر دیگر را بازداشت کردند. این مرگبارترین و خشنترین سرکوب خیابانی معترضان در جمهوری اسلامی تا کنون بوده است.
به گفتهی الیوت آبرامز، در دولت ترامپ با شرکتهای فناوری در مورد فعالیت آنها و کمک به شبکههای ارتباطی داخل ایران صحبت شده بود، اما ایدههای مطرح شده در آن زمان عملی نبوده است. ایدهای برای قرار دادن بالن برای دسترسی به اینترنت وجود داشت. این ایده ممکن است در منطقهای که کشور میزبان از کمک استقبال میکند کار کند، اما در ایران که سپاه میتواند آن را سرنگون کند، کارساز نیست. در برخی از آن شرکتها افرادی هستند که برای یافتن راهکار به این موضوع فکر میکردند. وی گفت «شاید دفعه بعد بتوانیم کارهای بیشتری انجام دهیم.»
همزمان با اینکه تمرکز اصلی سیاست در دولت جو بایدن در یک سالی که از ژانویه ۲۰۲۱ روی کار آمده به سمت احیای توافق هستهای تغییر کرده، سیاست در مورد پلتفرمهای شبکههای اجتماعی نیز تغییر کرده است. به گفته گابریل نورونها برخی از کانالهای دولت آمریکا به عنوان نمونه کانال «تلگرام» بسته شده و اکانت سفارت وزارت خارجه آمریکا به فارسی ۵۰ هزار فالوور در اینستاگرام از دست داده است.
در این کنفرانس، کاوه شهروز حقوقدان و فعال حقوق بشر نسبت به اجازه دادن به رژیم ایران و لابیگران آن در غرب برای تعیین چارچوب گفتگو و «تخریب گفتمان و از مسیر خارج کردن» مباحث مخالفان جمهوری اسلامی هشدار داد.
کاوه شهروز که هدایت تلاشها برای متقاعد کردن پارلمان کانادا جهت به رسمیت شناختن قتل عام زندانیان سیاسی ایران در سال ۱۹۸۸ (۱۳۶۷) را به عنوان جنایت علیه بشریت بر عهده داشت، تأکید کرد که پیامها در کانادا و ایالات متحده باید بر این واقعیت متمرکز شود که مردم ایران خواهان صلح با جهان هستند و «آنها میخواهند از هرآنچه لذت ببرند که ما از زندگی در غرب لذت میبریم.»
مسیح علینژاد فعال حقوق زنان هم که به تازگی در شبکههای اجتماعی کمپینی برای «اخراج خامنهای رهبر جمهوری اسلامی از شبکه های اجتماعی» به راه انداخته، از همه فعالان حقوق بشر و مبارزان آزادی خواست متحد شوند و «از شرکتهای فناوری بخواهند همه دیکتاتورها را از شبکههای اجتماعی بیرون کنند.»
مایک والتز نماینده جمهوریخواه مجلس نمایندگان از فلوریدا که از جمهوریخواهان برجسته کمیته فرعی خدمات مسلح مجلس نمایندگان ایالات متحده است در این کنفرانس اطمینان داد که مخالفان جمهوری اسلامی از حمایت کنگره آمریکا برخوردارند.
او گفت که «ما میخواهیم زمان و تلاش خود را در پایتخت صرف این مبارزه کنیم. ما میخواهیم واشنگتن ۱۰۰ درصد پشت شما باشد».
والتز همراه با مایک گالاگر نماینده جمهوریخواه از ویسکانسین، تلاش کردند تا ۲۰۰ جمهوریخواه مجلس نمایندگان را برای نامهنگاری به پرزیدنت بایدن همراه کنند. آنها در این نامه اخطار دادند که هرگونه توافق هستهای با جمهوری اسلامی بدون تأیید کنگره «به سرنوشت توافق قبلی دچار خواهد شد. یعنی سرنوشت برجام که توسط پرزیدنت اوباما به دست آمد، اما بعداً توسط رئیس جمهور ترامپ کنار گذاشته شد.
«کنفرانس ایران» توسط رسانههای بزرگ فارسی خارج از ایران پوشش داده شد. مارک دوبوویتز مدیر اجرایی «بنیاد دفاع از دموکراسیها» در توییتی نوشت: «واشنگتن بالاخره یک سازمان ایرانی- آمریکایی جدی دارد که از رژیم آخوندی دفاع نمیکند، جنایات آن را پاکشویی نمیکند و همراه با میلیونها ایرانی است. آنها ایرانی- آمریکاییهایی هستند که رژیم جمهوری اسلامی را حقیر میدانند.»
اینهمه در حالیست که هماکنون نیز اعتراضات مردمی علیه جمهوری اسلامی گسترش یافته است. آموزگاران، فعالان بورس، بازنشستگان و مستمریبگیران، پرستاران، کارکنان قوه قضائیه و کارکنان صنعت نفت، خشمگین نسبت به ناتوانی دولت در رفع انبوه بحرانهای اقتصادی و اجتماعی در صدها شهر ایران و در مقابل ساختمان مجلس شورای اسلامی در تهران تجمع اعتراضی برگزار میکنند. نارضایتیها به دلیل کمبود آب، دستمزدهای پرداخت نشده، نقض حقوق بشر، فساد دولتی و سوء مدیریت به بالاترین حد خود رسیده و همچنین به وضوح در واکنش به همهگیری کووید۱۹ و فروپاشی بورس تهران افزایش یافته است.
«دزدها همه آزادند، معلمان زندانند»، «نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران» و «دشمن ما همینجاست بیخود میگن آمریکاست!» از جمله شعارهای معترضان در ایران است.
دولت پرزیدنت جو بایدن نگران است که شکست در احیای برجام سبب جنگ شود. دولت او امیدوار است که با دادن امتیازات و لغو تحریمها، بتواند اشتیاق جمهوری اسلامی را برای دستیابی به بمب اتمی مهار کند و نظام را متقاعد سازد که به دیپلماسی گروگانگیری و فعالیتهای تروریستی و نیابتی خود در خاورمیانه پایان دهد.
این در حالیست که پس از امضای برجام، رژیم تهران در دو لایحه بودجه سالانه پیاپی، هزینههای نظامی خود را بیش از ۴۰ درصد افزایش داد و بخش بزرگی از درآمدهای بادآورده ناشی از لغو تحریمها برای توسعه موشکی و مداخله نیابتی در عراق، لبنان، سوریه، عراق و یمن اختصاص یافت.
*منبع: کیهان لایف
*نویسنده: نازنین انصاری
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن