در مذاکرات بین رژیم ایران و انگلستان براى آزادى نازنین زاغرى- رتکلیف و انوشه آشورى، ولایت فقیه اصرار داشته ۴٠٠ میلیون پوند بدهى بریتانیا مستقیم به حساب وزارت دفاع جمهوری اسلامی واریز شود که البته با مخالفت لندن روبرو شد.
به نوشته روزنامه «گاردین»، دو کشور به توافق رسیده‌اند که این پول به عنوان اعتبار به آمریکا پرداخت و سپس از طریق توافق تجارى بشردوستانه با سوئیس به بانک سامان در ایران منتقل شود. بر اساس این توافق، قرار است سفارت سوئیس که حافظ منافع و نماینده ایالات متحده در ایران است، مسئول نظارت بر چگونگى هزینه کردن بدهى پرداخت شده لندن به حکومت ولایت فقیه باشد و مراقب خواهد بود که این مبلغ فقط صرف خرید غذا و دارو شود.
کیهان لندن در گزارشی با اشاره به این خبر «گاردین» و همچنین سخنان مقامات مسئول در جمهوری اسلامی به عدم شفافیت این معامله اشاره کرد و نوشت: «به خاطر تحریم‌های جمهوری اسلامی توافق شده این بدهی به عنوان یک اعتبار از طرف انگلیس به آمریکا داده شود و سپس از طریق توافق تجارت بشردوستانه سوئیس یعنی کانالی که در سال ۲۰۲۰ توسط دولت ترامپ برای اجازه دادن به تجارت بشردوستانه با ایران شکل گرفته بود، به ایران منتقل شود. ادعای وزیر خارجه انگلیس در مورد اینکه ۳۹۰ میلیون پوند دریافتی فقط صرف خرید کالا و در جهت مصارف بشردوستانه است امیدوارکننده بود اما باتوجه به اظهارات مقامات جمهوری اسلامی معلوم شد آنچه در فضای عمومی از سوی مقامات انگلیس در ارتباط با این موضوع مطرح شده شفافیت ندارد و مشخص نیست پشت پرده چه زد و بند و معامله‌ای شده است!»
https://kayhan.london/1400/12/26/%db%b3%db%b9%db%b0-%d9%85%db%8c%d9%84%db%8c%d9%88%d9%86-%d9%be%d9%88%d9%86%d8%af-%d8%b7%d9%84%d8%a8-%d9%85%d8%b1%d8%af%d9%85-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a7%d8%b2-%d8%a7%d9%86%da%af%d9%84
گفته مى‌شود، در این میان مشکل اصلى الیزابت تراس، وزیر خارجه بریتانیا براى آزاد کردن نازنین زاغرى- رتکلیف، انوشه انصارى و مراد طاهباز، شهروند آمریکایى– انگلیسى‌تبار بوده که به اتهام جاسوسى از سوى جمهورى اسلامى دستگیر و زندانى شده است.
از قرار، وزیر خارجه پیشین بریتانیا، دومینیک راب پس از مذاکره با مقامات جمهوری اسلامی ایران در آخرین روزهای ریاست جمهوری دونالد ترامپ به مراد طاهباز پیشنهاد کرده بود که در ازای بیرون آمدن از زندان و پذیرفتن حصر خانگی در تهران با طرح آزادی نازنین زاغری و انوشه آشوری و بازگشت آنان به لندن موافقت کند.
گفته مى شود که مراد طاهباز و دولت ترامپ با این پیشنهاد مخالفت می‌کنند و همین باعث ناکام ماندن دومینیک راب در آزاد کردن زاغری و آشوری در آن زمان می‌شود.
گاردین افزوده که حکومت ایران مراد طاهباز را شهروند انگلیسی نمی‌داند و به همین خاطر حاضر نشد در مصالحه با بریتانیا با آزادی طاهباز به همراه نازنین زاغری- رتکلیف و انوشه آشوری موافقت کند.
به نظر مى‌رسد حکومت جمهوری اسلامی مایل است براى آزادى طاهباز معامله‌ی جداگانه‌ای با دولت آمریکا انجام بدهد.
حکومت ایران دوتابعیتی بودن شهروندان خود را به رسمیت نمی‌شناسد و به گفته دولت‌های غربی و نهادهای حقوق بشری از بازداشت و گروگانگیری افراد دوتابعیتی به مثابه ابزار فشار برای پیش بردن مقاصد خود مانند چانه‌‌زنى در رابطه با تحریم‌‌ها و دیگر مناسبات سیاسی بهره می‌برد.
بر اساس گزارش «مرکز حقوق بشر ایران»، جمهوری اسلامی دست‌‌کم ۱۵ زندانی دوتابعیتی را گروگان گرفته است. بازداشت این افراد بطور کلی شامل حبس انفرادی طولانی‌‌مدت و بازجویی مداوم، بازداشتن از اعطای حق ملاقات کنسولی، محاکمات محرمانه و احکام طولانی برای جرائم امنیتی است.
لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا، در توییتی نوشت: «خوشحالم که نازنین و انوشه به سلامت به بریتانیا بازگشتند و به خانواده و عزیزان خود پیوستند. به خانه خود خوش آمدید.»
این دو روز چهارشنبه ۱۶ مارس ۲۰۲۲ ایران را ترک کردند و بعد از توقف کوتاهی در عمان راهی بریتانیا شدند.
ریچارد رتکلیف پیش از رسیدن نازنین زاغری به بریتانیا گفته بود که از آزادی همسرش «عمیقا سپاسگزار» است و این «شروع زندگی تازه‌ای» برای خانواده آنها خواهد بود.
وى گفت که دختر هفت ساله‌شان، گابریلا، اسباب‌بازی‌هایی را انتخاب کرده تا در فرودگاه به مادرش نشان دهد و از اولین کارهایی که خواهد کرد دم کردن یک فنجان چای برای اوست.
