با وجود سرما و یخبندان شدید در ایران برای چندمین روز پیاپی مردم در بسیاری از مناطق کشور با کاهش فشار یا قطع گاز روبرو هستند؛ نفت و کپسول گاز هم توزیع نمیشود.
در شرایطی که جمهوری اسلامی نتوانسته گاز مورد نیاز کشور را تأمین و توزیع کند، موج سرما و برف و بوران نیز کشور را فرا گرفته است. کاهش دما در حالی که شهروندان با قطع و اُفت شدید فشار گاز روبرو هستند زندگی را در بسیاری مناطق مختل کرده است. به گفته محمد اصغری کارشناس هواشناسی، توده جدید هوای سرد که با کاهش دما و بارندگی گسترده همراه است از سهشنبه ۲۷ دی ۱۴۰۱ وارد ایران خواهد شد.
از روزهای گذشته با ورود سامانه هوای سرد به کشور، کاهش دما و سرمای شدید بیشتر نقاط ایران را فرا گرفته بطوری که هماکنون دمای هوا در بیش از ۴۶۰ شهر در ۲۷ استان کشور زیر صفر و در بعضی شهرستانها تا منفی ۲۸ درجه نیز رسیده است.
وزیر نفت دولت«قاضی مرگ» درباره قطع گاز خانهها: خط قرمز «جناب دکتر رئیسی» بخش خانگی است! به هیچ عنوان نخواهیم اجازه داد!
جواد اوجی پیشتر گفته بود«امسال زمستان سختی درانتظار بخصوص اروپاست!» حالا به مردم التماس میکند که لباس گرم بپوشند و از پردههای ضخیم در خانهها استفاده کنند! pic.twitter.com/0r0oCZsVOe— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) January 11, 2023
جواد اوجی وزیر نفت روز شنبه ۲۴ دیماه از از اُفت فشار گاز در استانهای خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، گلستان و سمنان خبر داده و گفته بود «انشاءالله بتوانیم این روزهای سرد را سپری کنیم!»
این در حالیست که ادارات و سازمانها در بسیاری از شهرها تعطیل شدهاند و کلاس درس دانشگاهها و مدارس نیز آنلاین شده است. مقامات حکومت طبق معمول مسئولیت بحران ناشی از تباهکاری خود را بر دوش مردم انداخته و میگویند باید در مصرف گاز صرفهجویی کنند؛ البته آنها فقط توصیه نمیکنند بلکه گاز اکثر شهرکهای صنعتی، استخرها، مراکز آموزشی، ادارات و سازمانها قطع شده و حتی در بسیاری از محلات و مناطق کشور نیز گاز بخش خانگی با قطع و کاهش فشار روبروست.
سرما اما به این توصیه و ترفندهای مقامات جمهوری اسلامی بی اعتناست. هرچند قرار بود در نقاطی که شبکه سراسری گاز قادر به تأمین گاز مورد نیاز بخش خانگی نیست، کپسول گاز و نفت توزیع شود اما حتی همین اقدام هم از مسئولان مربوطه بر نیامده و در برخی شهرها و روستاها شهروندان بدون هیچ وسیله گرمکنندهای در برف و سرما گرفتار ماندهاند.
وضعیت در تربتجام به دلیل #قطع_گاز: هجوم مردم به «هلال احمر» برای گرفتن وسایل گرمکننده
یکشنبه و دوشنبه ۲۵ و ۲۶ دی ۱۴۰۱
حسین جمشیدی فرماندار تربت جام گفته: #گاز ۲۵هزار خانه در این شهر قطع شده است! pic.twitter.com/mnuq7lc4Wu
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) January 16, 2023
کمبود گاز در سرمای شدید سبب تجمع اعتراضی شهروندان تربت جام مقابل فرمانداری شده است. بر اساس ویدئوهای منتشر شده صدها نفر در مقابل فرمانداری این شهرستان تجمع کرده و اعتراض می کنند.
یکی از شهروندان خطاب به حسین جمشیدی فرماندار و دیگر مسئولان میگوید «اگر بچه سه روز بمیره ما چکار کنیم زن و بچه خودتون چکار میکنن؟» و فرماندار در پاسخی وقیحانه رو به جمعیت معترض و مستأصل میگوید: «صلوات بفرستید!» که البته کسی جز خود و اطرافیانش با آنها همراهی نمیکند!
مردم تربت جام چندین روز است که با بحران سرما و نبود گاز روبرو هستند. جلیل رحیمی جهانآبادی نماینده تربت جام در مجلس شورای اسلامی روز گذشته با انتقاد از عملکرد نهادهای دولتی گفته بود: «ستاد بحرانی که نتواند بحران را پیشبینی کند خودش یک بحران است!»
قابل توجه اینکه دولت حتی در اطلاعرسانی و مدیریت بخشنامهها برای تعطیلی مدارس و ادارات و بانکها نیز با بینظمی و آشفتگی روبروست. برای نمونه در حالی که قرار بود ادارات استان تهران تعطیل باشند، برخی کارمندان سر کار حاضر نشدند اما اداره مورد نظر باز بوده و برای کارمند غیبت رد شده است!
در این میان، نیروگاههای تولید برق به دلیل قطع گاز، برای تولید اقدام به سوزاندن مازوت میکنند اما در هر حال میزان برق تولید شده کاهش یافته و در نتیجه در کنار قطع گاز، مردم در برخی ساعات با قطع برق هم روبرو هستند. فلاکتی که این روزها زندگی شهروندان ایران را در بر گرفته از چند سال پیش آغاز شده است. در تولید و مصرف گاز «ناترازی» وجود دارد که سبب قطع گسترده برق در بهار و تابستان و اُفت فشار و قطع گاز بخش صنعت و خانگی در پاییز و زمستان میشود و البته سوخت مازوت نیز هوای شهرهای مختلف را با آلودگی دو چندان روبرو میکند.
جواد اوجی وزیر نفت جمهوری اسلامی وقتی از بیرون وارد خانه میشود لباس گرم میپوشد!
بزرگترین و زیانبارترین «اسراف» در ایران، خود جمهوری اسلامی است!#اسراف #گاز pic.twitter.com/UKY5V3HdMl
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) January 11, 2023
یکی از مشکلاتی که کارشناسان در زمینه تأمین و توزیع انرژی در ایران به آن اشاره دارند، عدم سرمایهگذاری در این بخش است. دولت سالهاست نفت خام میفروشد اما در ساختار فاسد و رانتی، منابع حاصل از فروش نفت خام بجای اینکه صرف توسعه زیرساختها شود، صرف هزینه جاری کشور و توزیع پول بین رانتخواران میشود.
بخش زیادی از گاز ایران در مرحله استخراج از بین میرود و بخش زیادی نیز در چرخه توزیع؛ اگر دولت تجهیزات و پالایشگاهها را بهروزرسانی میکرد بخشی از مشکلات تأمین گاز حل میشد.
در همین رابطه رضا پدیدار کارشناس حوزه انرژی در گفتگو با روزنامه «اعتماد» گفته «در حالی که کشور برای جبران ناترازی تولید و مصرف نیازمند سرمایهگذاری است. چندی پیش وزیر نفت اعلام کرده بود برای اینکه ناترازی را جبران کنیم و به تعادل در مصرف و تولید برسیم باید ۸۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی صورت بگیرد. اما در کنار سرمایهگذاری در حوزه انرژی نیازمند کاهش شدت مصرف انرژی و بهینهسازی مصرف است. براساس گزارشهای بینالمللی درحال حاضر میانگین شدت انرژی در ایران ۵.۷ برابر میانگین جهانی است.»
ادامه «زمستان سخت» در ایران؛ قطع گاز مشترکان خانگی و تعطیلی جایگاههای سوخت
علی شمس اردکانی اقتصادان معتقد است که «در تمام ۳۰ سال گذشته مجلسیان و مسوولان حوزه انرژی نتوانسته درست و در راستای منافع واقعی مردم ایران عمل کنند. دومین مشکل این است که هر آنچه از نفت و گاز فروختیم، تبدیل به اسکناس کردیم و خوردیم. کمتر سرمایهگذاری مولدی در اقتصاد صورت گرفت. در واقع ما درآمدها را خرج نکردیم، «برج» کردیم. ما یک مرغ تخم طلا به نام نفت و گاز داریم ولی روی این مرغ سرمایهگذاری نکردیم، بلکه روی کلاغ (یعنی امور بیارتباط با توسعه) سرمایهگذاری کردیم، چون افراد سفیه ارتباط نزدیکی با اقتصاد و مدیریت ما برقرار کردند.»
او افزوده «ما سرمایههایمان را به افرادی دادیم که منابع را اشتباه خرج کردند و میکنند. منابع را حیف و میل میکنند. بر همین اساس نه سرمایهگذاری صورت گرفته و نه مدیریتی در مصرف رخ داده است. ما امروز به اندازه اروپای غربی گاز مصرف میکنیم. برخی افراد و جریانات این روزها اعلام میکنند، وای به حال اروپا که قرار است در زمستان سرد گرفتار شود، اما کمبود گاز باعث شده تا ما دچار مشکل شویم و مدام از احتمال قطع گاز صحبت شود. راه درست این است که ما باید به سمت ارتباط با دنیا برویم، باید FATA را بپذیریم تا بتوانیم مبادلات انجام دهیم. همانطور که باید بپذیریم در بحث قیمتگذاری انرژی به قیمت نقطهای و قیمت منطقهای توجه داشته باشیم. این دو نقطه با هم مرتبط است.»
«زمستان سخت» فرارسید اما برای ایران؛ تعطیلی گسترده مدارس و ادارات و صنایع به دلیل کمبود گاز!
در این میان، جمهوری اسلامی در حالی به بهانه استفاده از انرژی هستهای سالهاست مردم ایران را با تحریمهای بینالمللی و انزوای جهانی روبرو کرده و کشور را به فلاکت اقتصادی نشانده که علی شمس اردکانی نیز مانند بسیاری از کارشناسان اقتصادی و همچنین محیط زیست و انرژی معتقد است «ایران نیاز به سوخت جایگزین ندارد؛ فقط کافی است از انرژی خورشیدی بهره درستی گرفته شود و برق تولید شود. ایران یکی از بهترین نقاط روی زمین برای انرژیهای جایگزین است که میتواند به راحتی برق خورشیدی تولید کند. تولید برق خورشیدی در منطقه هزار و ۲۰۰ متر بالاتر از سطح دریا مطلوب است. مثلا در دامنههای البرز ما میتوانیم پنل خورشیدی بزنیم و در تابستان که در اوج گرماست برق تولید کنیم. ما در سواحل مکران میتوانیم پنل خورشیدی بزنیم. ما با ایجاد پنلهای خورشیدی در کشور میتوانیم هزار مگاوات برق تولید کنیم، در حالی که الان کل تولید نیروگاههای حرارتی ۶۰ هزار مگاوات است.»