با افزایش قیمت کالاهای ضروری و بالا رفتن هزینه زندگی بسیاری از خانوارها در ایران سبک زندگی خود را تغییر داده و سبد متنوع مصرفی گذشته را ندارند. در این میان برخی اصناف با کاهش شدید درآمد روبرو هستند چون دیگر مردم پولی برای هزینه در این بخشها ندارند. پیشتر گزارشهایی از رکود در بازار خشکشویی و تعویض روکش مبلمان منتشر شده بود. اکنون نیز فروشندگان گل و گیاه از رکود در این بازار خبر میدهند.
اکبر شاهرخی رئیس اتحادیه فروشندگان گل و گیاه تزئینی گفته افزایش دیگر هزینههای سنگین زندگی موجب شده بودجه خانوار برای خرید گل یا حذف شده و یا به حداقلیترین نقطه برسد.
رئیس اتحادیه فروشندگان گل و گیاه تزئینی میگوید: نه تنها تقاضایی برای خرید گل وجود ندارد که حتی محدودیتها در هزینه باعث کاهش ۷۰- ۸۰ درصدی فروش گل نسبت به سال گذشته شده است.
وی با بیان اینکه بیشترین تولید گلهای گلدانی در استان مازندران انجام میگیرد، ادامه داد: همچنین رتبه دوم و سوم تولید گل به شهرستان پاکدشت و محلات میرسد که در این مناطق بیشتر گلهای تزئینی تولید میشود.
این مقام مسئول صنفی با اشاره به افزایش تولید گل و گیاه در فضای گلخانهای گفت: در حال حاضر تولید گل تزئینی در کشور به بیش از ۴ میلیارد شاخه گل، درختچه و گلدان رسیده است که این ظرفیت در نوع خود قابل قبول است، اما هزینه تولید نسبت به سال گذشته با افزایش بیش از ۵۰ درصد مواجه شده است.
علیاکبر رهبری رئیس اتحادیه رستورانداران و سلفسرویس نیز از نصف شدن فروش رستورانها خبر داده و گفته که جهش قیمت کالاهای اساسی و کاهش قدرت خرید مردم موجب شده تا میزان فروش رستورانداران حداقل کاهش ۵۰ درصدی را تجربه کند.
به گفته این فعال صنفی تعداد زیادی از رستورانداران و صاحبان سلفسرویس اقدام به تعطیلی واحد خود کردهاند چون بین درآمد و هزینههای آنها تطابقی وجود ندارد.
رئیس اتحادیه رستورانداران و سلفسرویس با بیان اینکه بسیاری از واحدهای فعال در این رسته صنفی تعطیل کردهاند، گفته که «در هفته گذشته صاحب دو واحد صنفی و در یک ماه اخیر صاحب ۵ رستوران در تهران اقدام به تعطیلی واحد خود کردهاند.»
کاهش فروش یک بخش از مشکلات رستورانداران است و بخش دیگر به افزایش هزینهها باز میگردد. علی اکبر رهبری در اینباره توضیح داده که «طی دو سال گذشته شرایط رستورانداران به وضعیت بحران رسیده و مهمترین دلیل آن، رشد نرخ تورم در اقتصاد کشور است که منجر به افزایش قیمت ها به ویژه نرخ مواد غذایی شده است.»
رئیس اتحادیه رستورانداران و سلفسرویس درباره تأثیر نوسانات قیمتی بر عملکرد فعالان این صنف گفته که «قیمت کالاهای اساسی، ترهبار، ظروف یکبار مصرف، اقلام بستهبندی، نوشیدنیها و… روزانه گران میشود و این در حالی است که برای پذیرش درخواست افزایش قیمت از سوی یک رستوران و سلفسرویس حداقل دو ماه زمان لازم است.»
بر اساس آنچه علی اکبر رهبری توضیح داده فعالان این صنف در مدتزمان کمتر از دو ماه نمیتوانند درخواست افزایش قیمت داشته باشند آنهم در حالی که قیمت برنج، گوشت، مرغ و روغن و… ثبات ندارد.
این مسئول صنفی افزوده که «در حال حاضر قیمت هر کیلو گوشت برای کباب چنجه بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان و نرخ گوشت برای تهیه کباب کوبیده ۴۵۰ هزار تومان شده است. در چنین شرایطی که قیمتها چنین رشدی را تجربه میکنند نمیتوانیم انتظار ثبات نرخ از رستورانها داشته باشیم.»
محمدرضا احمدپناه نایب رئیس اتاق اصناف فارس و رئیس اتحادیه پیتزا و اغذیه فروشان شیراز هم اعلام کرده که مشترى این واحدهاى صنفى به کمتر از یک سوم رسیده است.
محمدرضا احمدپناه با اشاره به اینکه مردم شیراز حدودا یک سال است که از لحاظ خرید مواد غذایى آماده مانند پیتزا به مشکل خوردهاند، گفته که «این شرایط منجر شده است که این افراد به غذاهاى ارزان قیمت مانند کتلت، فلافل، سیب زمینى، سالاد و… رو بیاورند و گروههایى هم که از نظر مالى توان بهترى دارند، زمانى که قیمتها بالا مىرود در فاصله زمانى بیشترى به رستوران و فست فودها مراجعه مىکنند.»
محمدرضا احمدپناه گفته که در حال حاضر میزان فروش در واحدهاى عرضه مواد غذایى به زیر ۵۰ درصد و بین ۲۰ تا ۲۵ درصد رسیده و در برخى از واحدها نیز بین صفر تا ۲۰ درصد است. او همچنین افزوده که «بسیارى از مغازهها پروانه کسب را باطل کردهاند، اما متاسفانه شاهد هستیم که یک سرى افراد دوباره در همان واحد صنفى براى دایر کردن اغذیه فروشى اقدام مىکنند و دوباره این چرخه تکرار مىشود.»
مشاغلی که به دلیل کاهش قدرت خرید مردم یکی پس از دیگری از رونق میافتند
رفتن به رستوران یا خرید گل در حالی از سبد مصرفی بخش زیادی از مردم حذف شده که حتی این روزها خرید نان خالی هم برای اقشار کمدرآمد به مشکل تبدیل شده است.
دولت با چراغ خاموش با افزایش ۴۰ درصدی قیمت نان موافقت کرده اما اجرای این طرح را یکپارچه انجام نداده تا مبادا به بروز اعتراضات خیابانی منجر شود. گرانی نان هفته گذشته از مشهد آغاز و اکنون به بیش از ۱۳ استان کشور رسیده است.
کارشناسان اقتصادی و فعالان کارگری این اقدام را بحرانزا برای خانوارهای تنگدست و کمدرآمد ارزیابی میکنند. روزنامه «جهان صنعت» در شماره امروز شنبه ۱۴ امرداد در مطلبی با عنوان «خرید نان نصفه برای ارتزاق!» در اینباره نوشته دولت سیزدهم در آستانه دوسالگی خود برخلاف شعارهای معیشتی و حمایت از سفره مردم، اینک چنان مردم را دچار سردرگمی و گرفتار گرانی کرده است که دیگر توان اداره یک زندگی حداقلی برای قشر حداکثری جامعه به قدری دشوار و ناممکن شده که برای گذران زندگی و به تعبیری برای زندهمانی به خرید نان نسیه و حتی نصفه روی آوردهاند؛ مردمی که یکییکی کالاهای اساسی از سفرهشان کم میشود و دیگر حتی رویای خرید قوت غالب یعنی نان را با حقوقهای حداقلی ندارند چه برسد به خوردن یک وعده گوشت یا حتی رویای خانهدار شدن!
با وجود تکذیب وزیر کشور نان گران شد و سفره مردم خالیتر میشود
در ادامه این مطلب آمده که قرار بود هیچ چیز در سال جدید گران نشود؛ حالا نان، قوت غالب فرودستان در تعدادی از استانها گران شده است؛ مدتهاست که خرید نان نصفه رواج پیدا کرده! آیا قرار است با این گرانیها، نان هم جزو کالاهای گران و کممصرف شود و مردم به خرید قسطی و نسیه آن روی بیاورند؟!
«جهان صنعت» تأکید کرده که گرانیها محدود به نان نیست؛ لبنیات در حال خروج کامل از سفرههای کارگران است، برنج از سبد خرید خیلیها حذف شده، کارگران نمیتوانند میوههای تابستانی بخورند، حتی شکر و قند هم گران شده است. بهانههایی مانند کمفروشی و تخلف و… نمیتواند واقعیت تلخ شتاب تورم را انکار کند. در این شرایط، هیچ توجهی به دستمزدی نمیشود که حالا دیگر یکسوم خط فقر یا حتی پایینتر است!
به نوشته جهان صنعت گرانی ۳۰ تا ۴۰ درصدی نان، در حالی که کارگران کمدرآمد در شبانهروز دو یا سه وعده آن را مصرف میکنند، میتواند سبد خوراکیهای آنها را دچار یک شوک تورمی مجدد کند و حال سوال اینجاست که آیا سفره کارگران میتواند خالیتر شود؛ آیا برای شوکهای تورمی بیشتر جایی باقیمانده است؟!
یادمان نرود که دولت در مذاکرات مزدی ۱۴۰۲ و قبل از شروع سال، قول داده بود که تورم کنترل و مهار میشود؛ در چند ماه گذشته تقریبا همه کالاهای خوراکی و غیرخوراکی به صورت نرم و خزنده گران شدند و حالا یک کالای استراتژیک سفرهها به صورت رسمی و علنی دچار شوک تورمی میشود.