سخنگوی صنعت آب ایران می‌گوید ۲۶۹ شهر کشور دچار تنش آبی است. خشکسالی به تهدیدی علیه جنگل‌های زاگرس تبدیل شده و اکنون کمترین تراز دریاچه ارومیه از سال ۱۳۴۳ ثبت شده است.
هاشم امینی سخنگوی صنعت آب ایران گفته که «۲۶۹ شهر دارای تنش آبی» در سطح کشور شناسایی و با اجرای پروژه‌های اولویت‌دار و اضطراری در این شهرها از اخلال در ارائه خدمات آبرسانی پیشگیری شد.
هاشم امینی همچنین نسبت به اینکه تابستان امسال در بسیاری از شهرهای کشور مشکل قطع آب وجود نداشته ابراز خوشحالی کرده است.
این در حالیست که بسیاری از شهرهای کشور از اواخر خردادماه با قطع آب چندین روزه روبرو شدند و بسیاری از روستاها نیز با تانکر آبرسانی می‌شوند.
هاشم امینی همچنین در گفتگو با خبرنگار «ایرنا» گفته که سد «دوستی» در مشهد در شرایط بحرانی است و سد «نهند» تبریز نیز از دست رفته و کاملا خشک شده است. او افزوده که آب‌های زیرزمینی زنجان و طبس و «چاه‌نیمه‌‌ها» در سیستان و بلوچستان نیز در خطر نابودی قرار گرفته‌اند.
«چاه‌نیمه» چهار چاله طبیعی بزرگ در استان سیستان و بلوچستان هستند که آب مازاد رود هیرمند توسط کانالی به آنها هدایت می‌شود و امسال به حالت نیمه‌خشک درآمده‌اند.
هرچند هاشم امینی مدعی شده که «مورد حادی برای تامین آب نداریم» اما بحران خشکسالی و کمبود آب در ایران جدی است.
تداوم بحران خشکسالی و کمبود منابع آبی؛ خالی از سکنه شدن نیمه جنوبی کشور در ۲۵ سال آینده
محمد زمانیان رئیس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر نیز امروز اعلام کرده که بر اساس گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، ۹۷درصد مساحت کشور با بحران خشکسالی دست به گریبان بوده و این وضعیت در حال تشدید است.
محمد زمانیان ادامه داده در حالی که «توسعه پایدار کشاورزی و ایجاد امنیت غذایی در گرو حفظ و بهره‌برداری بهینه از منابع سه‌گانه کشاورزی یعنی آب، خاک و منابع ژنتیکی است.»
به گفته رئیس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، «افزایش مصرف آب به دلیل توسعه صنایع، گسترش سطح زیرکشت محصولات آبی و تابستانه، افزایش مصارف شهری و صنعتی همراه با جمعیت رو به رشد، تغییر اقلیم و خشکسالی‌های پی در پی، دسترسی به آب باکیفیت در ایران را به شکل فزاینده‌ای کاهش داده و توانایی بخش کشاورزی کشور را در دستیابی به امنیت غذایی تحت‌تاثیر قرار داده است.»
عادل پیغامی مدیرعامل منطقه آزاد قشم نیز دوشنبه ۲۳ امرداد با «اسفناک» خواندن وضعیت آب جزیره قشم گفت مردم واقعا در عذاب هستند.
عادل پیغامی گفته «منزلی که من در یکی از روستاهای قشم ساکن هستم ۶۰ روز یکبار آب لوله‌کشی‌اش وصل می‌شود. در وضعیت فوق تنشی هستیم. خیلی بدتر از سیستان که سر و صدا کردند و خیلی بدتر از خوزستان که احشام‌شان آب نداشتند.»
او همچنین گفته مقامات از او خواسته‌اند درباره وضعیت آب جزیره قشم «سیاه‌نمایی» نکند: «اینجا انسان‌ها آب ندارند. در وضعیت اسفناکی هستیم از لحاظ آب، اصلا قابل تعریف نیست. هیچ توجیهی هم ندارند. مایه شرمساری مطلق است که آب مردم را نتوانستیم تامین کنیم. به من گفتند سیاه‌نمایی نکن؛ گفتم این سیاه‌نمایی نیست، سیاه‌رونمایی است؛ از یک سیاهی موجود رونمایی می‌کنم. مسئله آب را رها نخواهیم کرد.»
تولید ۱۰درصد تخم‌مرغ کل کشور، صادرات سیب و «خودکفایی گندم» بجای احیای «کویر ارومیه»؟!
مدیر عامل منطقه آزاد قشم افزوده که «۴۲ روستای جزیره در وضعیت فوق تنش آبی قرار دارند. آبفا می‌گوید بودجه محدودی دارم و در استان هرمزگان مسئله تنها قشم نیست. از آبفا درخواست کردیم مسئله آب جزیره را به منطقه آزاد قشم بسپارد؛ پیشنهاد ما این است؛ آبفا با بودجه اندک مسئله سایر نقاط استان را حل کند و کل مسئله آب قشم را با سرانه اعتباراتی که دولت برای قشم می‌دهد به منطقه آزاد بدهد. ما مشکل آب را حل می‌کنیم. اکنون آبفا باید تعیین تکلیف کند؛ اگر اینکار را نکند به معاونت حقوقی ریاست جمهوری مراجعه می‌کنم. این موضوع را با صراحت اعلام می‌کنم.»
وبسایت «تجارت فردا» هم در گزارشی با عنوان «زوال درخت مقدس» به خشکی درختان بلوط جنگل‌های زاگرس پرداخته و نوشته که «جنگل زاگرس، منطقه‌ای نیمه‌خشک در غرب ایران، بزرگترین جنگل بلوط جهان با مساحتی بیش از پنج میلیون هکتار است که بلوط ایرانی در آن غالب است. در این جنگل، بلوط به ذخیره و تنظیم منابع آب، حفظ خاک، کاهش تغییرات اقلیمی و بهبود شرایط اجتماعی- اقتصادی جوامع انسانی کمک می‌کند.»
در ادامه آمده که «این جنگل از نظر تنوع زیستی غنی است و زیستگاه گونه‌های متعددی از موجودات را فراهم می‌کند. از سال ۱۳۷۹ خشکسالی‌های مکرر در ایران به ویژه جنگل زاگرس رخ داده که به مرگ نگران‌کننده درختان عمدتاً بلوط ایرانی منجر شده است.»
اعتراض در استان آذربایجان به خاطر خشک شدن دریاچه ارومیه؛ ده‌ها نفر بازداشت شدند
این گزارش افزوده که «خشکسالی به عنوان مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در نظر گرفته می‌شود و به دنبال آن کاهش سرعت فتوسنتز، کاهش افزایش رشد سالانه، ضعیف شدن درختان و هجوم قارچ‌ها و سوسک‌های چوبی قرار دارد. در دهه‌های اخیر، جنگل‌های بلوط ایران علائم زوال بلوط را نشان داده‌اند که ناشی از تنش خشکی است.»
روزنامه «هم‌میهن» در گزارشی در رابطه با وضعیت دریاچه ارومیه نوشته در حالی که در خردادماه امسال، کمترین تراز دریاچه ارومیه از سال ۱۳۴۳ ثبت شده است، در روزهای پایانی مردادماه تراز آبی دریاچه به ۱۲۷۰ متر رسیده است؛ عددی که قبلا با ۱۲۷۲ متر به عنوان وضعیت بحرانی گزارش شده است.
در این گزارش تأکید شده خشکی دریاچه ارومیه زندگی و سلامت ۶ تا ۱۵ میلیون نفر را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و موجی از بیماری‌های تنفسی، بحران‌های مهاجرتی و محیط زیستی ایجاد می‌کند.
در ادامه این گزارش با اشاره به برگزاری نشست تخصصی «بررسی و آسیب‌شناسی آخرین وضعیت دریاچه ارومیه» به نقل از مهدی فصیحی هرندی پژوهشگر حکمرانی، دیپلماسی و سیاست‌گذاری آب آمده است «آنطور که عددها نشان می‌دهد، دریاچه ارومیه تنها ۵ درصد آب دارد؛ یعنی نزدیک به صفر. ما به زودی بستری کریستالی‌شده خواهیم داشت که دیگر عملا قابلیت تبدیل شدن به دریاچه آب شور را ندارد.»
مهدی فصیحی هرندی با بیان اینکه «صحبت کردن درباره بحران دریاچه ارومیه دیگر بی‌معنی است» افزوده است: «خشک شدن دریاچه ارومیه تنها، بی‌آبی و خشکسالی نیست، آنچه خیلی دیر متوجه‌اش شدیم بی‌توجهی به جامعه پیرامونی آن منطقه است. باید این موضوع را به جامعه محلی اعلام کرد که برداشت بیش از اندازه آب منجر به چه مشکلاتی می‌شود. عمده دلیل خشک شدن دریاچه ارومیه، برداشت از آب‌های زیرزمینی است، اما تا زمانی که این مشکل حل نشود، نمی‌توان به راهکاری رسید.»
هشدار در مورد «مرگ» دریاچه ارومیه؛ از فروش نمک تا منبع جدید ریزگرد برای ۱۴ میلیون نفر
محسن موسوی خوانساری عضو هیئت‌مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران هم درباره وضعیت این دریاچه گفته که «ستاد احیای دریاچه ارومیه دستور توقف ساخت برخی از سدها را گرفته بود. اما در دولت فعلی فعالیت ساخت چند سد را از سر گرفته‌اند که اقدام اشتباهی است. با وضعیت بیمارگونه‌ای که سدهای آبی دارند، نباید این اتفاق می‌افتاد.»
بر اساس این گزارش، احسان هوشمند پژوهشگر مسائل اقوام نیز در این نشست گفته در چند دهه گذشته کشور با بحرانی مواجه بود که همواره در تصمیم‌گیری‌ها مسئله‌ساز بوده؛ آنهم فقدان نگاه ملی در سیاست‌گذاری‌ها است.
به عقیده احسان هوشمند، «تعارض منافع» و «بخشی‌نگری» از سوی مقامات حکومت از دیگر مشکلات حکمرانی است که یکی از نتایج آن وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه است. او گفته «ساختاری که درگیر فساد و تعارض منافع است، نمی‌تواند به چابکی مسائل خود را بشناسد؛ بخشی از این فساد به نظارت‌ها برمی‌گردد و مسئله هم تنها مربوط به نهادهای بومی و قضایی نمی‌شود. حدود ۲۵ سال است که مسئله ارومیه در اذهان عمومی ایجاد شده اما در این ۲۵ سال چه کارهایی انجام شده است؟ این پیچیدگی ساختاری به گونه‌ای نیست که بتوان برای آن افق مثلا ۵۰ ساله‌ای تعریف کرد و منابع کشور را در اختیار آن افق قرار داد. بردن و آوردن آب، گره‌گشایی نمی‌کند. اینها خطای کارشناسی در کشور است. شما این توهم را ایجاد می‌کنید که آب وجود دارد، بنابراین این روند موجود هم ادامه پیدا می‌کند. اما بعداً تنش ایجاد می‌شود، آنهم در منطقه‌ای که با هزاران بحران مواجه است.»
