رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس ایران از تخلیه شش درصد از مدارس کشور به علت عدم استحکام و نیاز به تخریب و بازسازی خبر داده است. شماری از مدارس در اصفهان و تهران نیز به دلیل فرونشست زمین تخلیه شده‌اند.
حمیدرضا خان محمدی رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس ایران به خبرگزاری «ایسنا» گفت در کشور تقریبا ۶ درصد از مدارس نیاز به تخریب و بازسازی دارند، که تخلیه شده‌اند. بجز این شش درصد، شمار دیگری از مدارس نیز نیاز به تخریب و بازسازی دارند اما همچنان از آنها بهره‌برداری می‌شود.
به گفته حمیدرضا خان محمدی مداری که «پر خطر» تشخیص داده می شوند، بجز عوامل بیرونی، سازه مدرسه نیز به تنهایی و به خودی خود جان دانش‌آموزان را تهدید می‌کند و به همین دلیل تخلیه شده‌اند.
رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس ایران افزوده که شماری از مدارس در تهران و اصفهان به دلیل «فرونشست زمین» و احتمال ریزش ساختمان پرخطر تشخیص داده شده و تخلیه شدند.
بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی حمیدرضا خان محمدی در مجموع ۳۰ درصد از ۱۰۴ هزار کلاس درس موجود در کشور نیاز به تخریب، بازسازی، نوسازی و یا مقاوم‌سازی دارد.
هرچند پیشتر گزارش‌هایی درباره نیاز هزاران کلاس درس در کشور به بازسازی و نوسازی و مقاوم‌سازی منتشر شده بود اما «فرونشست زمین» در محدوده شهری علت تازه‌ای برای تخلیه مدارس شده است.
رضا مرتضوی استاندار اصفهان اردیبهشت ۱۴۰۱ از تخلیه یکصد مدرسه در این استان به دلیل فرونشست زمین خبر داده بود.
خبرگزاری «ایرنا» نیز آبان ۱۴۰۱ در گزارشی به وضعیت مدارس شهر اصفهان پرداخته و نوشته بود که بنا بر آمار اداره کل نوسازی مدارس استان اصفهان حدود ۲۷ درصد از فضاهای آموزشی اصفهان قدمت بالای ۴۰ سال و ۳۷ درصد قدمت کمتر از ۴۰ سال دارند؛ با توجه به طول عمر این فضاهای آموزشی و آنچه به واسطه شرایط آبخوان اصفهان که تغذیه نمی‌شود و سالانه به طور میانگین یک متر افت سطح دارد، شرایط برای این سازه‌ها در برخی از نقاط اصفهان نگران‌کننده به نظر می‌رسد.
گزارش دیگری در دی‌ماه ۱۴۰۱ اعلام کرده بود که۴۰ مدرسه با ۴۰۸ کلاس درس و ۱۸ هزار و ۲۳۰ دانش آموز در استان اصفهان بر اثر فرونشست زمین دچار آسیب دیدگی شده است. بر اساس این گزارش ۹۴ مدرسه با ۷۳۳ کلاس درس در استان جزو مدارس خطرآفرین است. از این تعداد ۴۶ مدرسه با ۳۵۳ کلاس درس دستور تخلیه فوری، ۲۱ مدرسه با ۱۵۳ کلاس درس دستور تخلیه و تخریب گرفته و ۲۷ مدرسه با ۲۲۷ کلاس تا یکسال آینده قابل استفاده است.
همزمان در آبان گذشته علیرضا زاکانی شهردار تهران زلزله، طوفان، سیلاب و فرونشست زمین در تهران را چهار معضل اصلی در پایتخت ایران ذکر کرده و گفته بود: «اگر فهرست ساختمان‌های ناایمن در تهران را اعلام کنیم، کسی در شهر نمی‌ماند.»
کامران عبدولی، معاون حفاظت و پیشگیری از حریق سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران نیز، فروردین سال گذشته، به همین خبرگزاری گفت که ۷۹ درصد حوادث در مدارس تهران به دلیل فرسودگی است. او ۵۰ درصد حریق در مراکز آموزشی در تهران را ناشی از ناایمنی در تاسیسات برقی و گازی توصیف کرد.
حمیدرضا خان‌محمدی رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیزات مدارس کشور نیمه امرداد امسال نیز ضمن اعلام این موضوع گفته است که ۱۰۴ هزار کلاس درس در کشور نامستحکم هستند، ۳۰ هزار کلاس درس نیاز به بازسازی و ۷۰ هزار کلاس نیز نیاز به نوسازی دارند.
۱۰۴ هزار کلاس درس نامستحکم در کشور؛ بهسازی و نوسازی مدارس به «نیروهای جهادی» سپرده شد
او توضیح داده بود که در تهران ۸ هزار و ۸۰۰ کلاس درس نیاز به مقاوم‌سازی دارند. وی افزوده «مدارس تهران پر تراکم هستند و اگر اعتبارات با رویکردی که ما پیشنهاد دادیم در برنامه هفتم مصوب شود می‌توانیم به سرعت این مسئله را حل کنیم.» در مدارسی که پر خطر تشخیص داده شده‌اند دانش‌آموزان در شیفت‌های مخالف یکدیگر تحصیل می‌کنند.
با توجه به توضیحاتی که حمیدرضا خان‌محمدی داده بود مدارس به دلیل نداشتن سرانه دچار مشکلات مالی هستند و خودشان نمی‌توانند کلاس‌های درس را ترمیم کند.
بر اساس قانون آموزش و پرورش به ازای هر دانش‌آموز که در مدارس دولتی ثبت‌نام می‌کند باید هزینه‌ای را به مدرسه برای امور جاری از جمله پرداخت قبوض و تعمیرات و نگهداری پرداخت کند که به «سرانه» معروف است. آموزش و پرورش به دلیل کسری بودجه سال‌هاست پرداخت سرانه به مدارس دولتی را متوقف کرده یا با تأخیر زیاد و بطور ناقص انجام می‌دهد.
مجید عبداللهی معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس هفته گذشته گفت که دو هزار و ۲۱۵ مدرسه سنگی در ایران شناسایی شده است که از این تعداد، دست‌کم هزار و ۵۷۶ مدرسه بالای ۱۰ دانش‌آموز دارند. به عبارت دیگر، طبق آمار این مسئول دولتی، نزدیک به ۱۶ هزار دانش‌آموز در ایران در مدارس سنگی تحصیل می‌کنند.
مجید عبدالهی با ارائه وعده برچیده شدن مدارس سنگی گفته که تمرکز بر مدارسی است که بالای ۱۰ دانش‌آموز دارند. او با بیان اینکه بیشتر مدارس سنگی در مناطق روستایی‌اند توضیح داده که این مدارس فاقد خشت و ملات نیستند و کیفیت لازم را دارند.
معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس افزوده که بیشتر مدارس سنگی در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، سیستان و بلوچستان و فارس قرار دارند و اگر این سه استان به‌درستی مدیریت شوند، بین ۷۰ تا ۸۰ درصد مدارس سنگی ایران ساماندهی خواهند شد.
وزارت آموزش و پرورش در دولت دوازدهم اعلام کرده بود، شهر تهران بیشترین مدارس فرسوده را در کل کشور دارد و ۲۶۴ مدرسه با قدمت ۶۰ سال در شهر تهران وجود دارد.
نوسازی و بهسازی مدارس به ابزاری برای توزیع رانت میان «نیروهای جهادی» و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تبدیل شده است بطوریکه بودجه‌های کلانی در استان‌های مختلف برای بهسازی و نوسازی مدارس به آنها پرداخت می‌شود.
پیشتر رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیزات مدارس کشور گفته در نبود سرانه، این سازمان یا ناچار بوده از پیمانکاران برای نوسازی و بهسازی کلاس‌های درس استفاده کند که پولی برای این موضوع در دست نبوده یا باید از داوطلبان وابسته به حکومت که به عنوان «نیروهای جهادی» شناخته می‌شوند استفاده شود که راهکار دوم انتخاب شده است.
محمود نقوی مدیر کل آموزش و پرورش استان همدان نهم امرداد امسال گفت «رنگ آمیزی مدارس حاشیه استان از دیگر اقدامات در دستورکار آموزش و پرورش بوده که تاکنون بیش از ۱۰۰ مدرسه در این طرح ثبت نام کرده و خوشبختانه آموزش و پرورش توانسته ۲ میلیارد تومان بودجه برای این کار دریافت کند و سهم هر مدرسه ۲۰ میلیون تومان است.»
مدیرکل آموزش و پرورش استان همدان تأکید کرده بود که «این رنگ‌آمیزی کاملاً جهادی است و توسط نیروهای جهادی و بسیج دانش‌آموزی رقم می‌خورد، بطوری که رنگ توسط آموزش و پرورش خریداری شده و به صورت رایگان توسط جهادگران نقاشی می‌شود.»
وزارت آموزش و پرورش نوسازی ۱۱۵۰ مدرسه با ۳۵۰۰ کلاس درس در استان لرستان را با اعتباری حدود ۶۰۰ میلیارد تومان به قرارگاه «امام حسن مجتبی» وابسته به سپاه پاسداران سپرده است.
جدا از مدارس تاایمنی که ده‌ها هزار دانش‌آموز را در خود جای داده‌اند، فضای آموزشی نیز در بسیاری از استان‌ها و شهرها استاندارد نیست. استاندارد فضای آموزشی در کشور ۸.۴ متر مربع تعیین شده اما میانگین فضای آموزشی در ایران و در میان همه مدارس کشور به ۵.۲۲ متر مربع می‌رسد. همچنین بر اساس اعلام آموزش و پرورش ۳۱ شهرستان ایران با سرانه فضای آموزشی کمتر از ۳ مترمربع هستند.
