آخرین آمارهای ارائه شده از نرخ خودکشی در ایران نشان می‌دهد طی سال گذشته به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۷/۴ نفر خودکشی منجر به فوت و در مجموع ۱۲۰ هزار مورد خودکشی صورت گرفته است.
حمید پیروی نایب رئیس جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی ایران در گفتگو با وبسایت «تجارت نیوز» با اعلام آخرین آمارهای خودکشی در سال گذشته خورشیدی، گفته در این سال به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۷.۴ نفر خودکشی منجر به فوت صورت گرفته است.
حمید پیروی افزوده به ازای هر خودکشی کامل که منجر به مرگ شده، حدود ۲۰ تا ۳۰ برابر آن اقدام به خودکشی می‌کنند. در سال گذشته حدود ۱۲۰ هزار نفر اقدام به خودکشی داشتند که در سامانه وزارت بهداشت ثبت رسمی شده است. ممکن است مواردی هم به موسسات خصوصی مراجعه کرده باشند که اقدام به خودکشی آنها ثبت نشده باشد.
او افزوده که «۲۰ برابر کسانی که اقدام به خودکشی کرده‌اند هم افکار خودکشی داریم. از سوی دیگر با هر مرگ ناشی از خودکشی، در میان بازماندگان، دوستان، آشنایان و کسانی که در جریان خبر قرار می‌گیرند، ۱۳۵ تا ۱۸۰ نفر تحت تاثیر مشکلات روانی قرار می‌گیرند.»
نایب رئیس جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی ایران تأکید کرده که برخی از کسانی که اطلاعات خودکشی دیگران به آنها می‌رسد. ممکن است در معرض خودکشی‌های تقلیدی قرار بگیرند یعنی خودکشی‌هایی که به دیگران سرایت پیدا می‌کند.
نرخ خودکشی در ایران طی سال‌های گذشته با افزایش روبرو بوده است. کارشناسان معتقدند افزایش مشکلات اقتصادی و معیشتی نقشی مستقیم در افزایش میل به خودکشی و پایان دادن به زندگی دارد.
هفته گذشته دو کارگر اخراجی پتروشیمی چوار ایلام با حلق‌آویز کردن خود در محوطه پتروشیمی اقدام به خودکشی کردند. طی یک سال گذشته نیز در مجموع شش کارگر این مجتمع صنعتی خودکشی کرده و جانباخته‌اند.
همچنین در روز‌های منتهی به هفته اول آذر ماه سال جاری، چند دانش‌آموز دختر و اقلا یک پسر در استان ایلام جان باخته‌اند. چهار نفر آنها در یک محله زندگی می‌کردند و هم‌مدرسه بوده‌اند، دلیل مرگ همه آنها «خودکشی» اعلام شده است.
سلام امینی نماینده سابق ایلام در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با وبسایت «اقتصاد ۲۴» گفته که بیکاری و کم‌درآمدی افراد و خانواده‌ها «بطور ویژه‌ای» در اقدام به خودکشی شهروندان در این استان دخیل است.
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی افزوده که «بدون تردید مشکلات کارگران که ریشه در چالش‌های اقتصادی دارد، نقش پررنگی در اتفاقات اخیر داشته است. من زمانی که نماینده بودم، با سازمان بهزیستی صحبتی داشتم و قرار بود تحقیقاتی صورت بگیرد تا ببینیم دلیل افزایش خودکشی در استان ایلام چیست. هرچند یکی، دو تحقیق هم انجام شد، اما نتیجه علمی که بتوان به آن اتکا کرد و برای آن نقشه راه برنامه‌ریزی کرد، حاصل نشد.»
سلام امینی افزوده که «بیکاری یکی از چالش‌های بزرگ استان ایلام است. آماری چند سال پیش ما را مطلع کرده بود که در استان ایلام، بالای ۲۰ هزار جوان تحصیلکرده‌ای که فاقد شغل هستند، داریم. زمانی که من نماینده مجلس بودم، یک جلسه با استاندار وقت داشتم و ایشان گفت من میزان بیکاری در استان را تک‌رقمی کردم. ایشان می‌گفت وامی که از طریق کمیته امداد و سازمان بهزیستی یا جا‌هایی دیگر به مردم می‌دهیم را جزو اشتغال محسوب کردیم. من اعتراض کردم که مگر با ۵۰۰ هزار یا یک میلیون تومان وام، مشکل بیکاری حل می‌شود؟»
رئیس سازمان روانشناسی و مشاوره (دهم اکتبر) ۱۸ مهرماه، در روز «روز جهانی سلامت روان» و همزمان با هفته سلامت روان در ایران، از افزایش آمار خودکشی در کشور خبر داد و گفت که «تعداد موارد خودکشی کامل در سال ۱۴۰۰ در مقایسه با سال ۱۳۹۹، ۱۲/۷ درصد رشد داشته است. همچنین تعداد موارد خودکشی کامل طی ۱۵ سال از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰۸ درصد رشد داشته است. این آمار قابل تأملی است.»
مهدی اسماعیل‌تبار روانشناس نیز پاییز امسال در گفتگو با «خبرآنلاین» با اشاره به افزایش اختلالات روانی در کشور طی سال‌های گذشته و بدون آنکه به مسائلی چون اعتراضات سراسری و سرکوب شدید شهروندان بپردازد، گفته «هر فرد ایرانی در طول سال‌های اخیر و با ظهور شبکه‌های اجتماعی، تجربیات تازه و جدیدی را در زندگی و خانواده کسب کرده است که شاید برخی از این تجربه‌ها خوشایند نبوده و آسیب‌های روانی را برای او در بر داشته‌اند.»
این روانشناس افزود، «خودکشی یا مرگ خودخواسته» را می‌توان یک مثال مهم برای این واقعیت در نظر گرفت. ما هرگز به اندازه ۱۰ سال اخیر خبر مرگ خودخواسته‌ی اقشار مختلف اعم از مجری، بازیگر، خبرنگار، دانش‌آموز و …را نشنیده بودیم. هر چند آمار خودکشی در جامعه ایرانی به نسبت جوامعی مثل آمریکا کمتر است، اما نسبت به خودِ جامعه ایرانی چطور؟
مهدی اسماعیل‌تبار توضیح داد که «بخشی از این مشکلات ناشی از عدم تأمین امنیت روانی در جامعه ما است. صد‌ها کشور در دنیا وجود دارند، اما آیا مراکز آموزشی کشور‌های دیگر هم به اندازه مدارس و دانشگاه‌های ایرانی طی یک سال اخیر با این حجم بحران روانی و امنیتی مواجه بوده‌اند؟ اتفاقاتی که از حدود یک سال گذشته شاهد آن بودیم، امنیت و سلامت روان هر فرد را به طرق گوناگون تهدید می‌کند.»
این متخصص، ایرانیان زیادی را دچار «استرس پس از سانحه» ارزیابی کرده و گفته که «پس از سانحه در برخی موارد، این حوادث و عوارض ناشی از آن به راحتی از ذهن پاک نمی‌شوند. این وضعیت پیچیده معمولاً تأثیر قابل‌توجهی بر زندگی روزمره افراد دارد و در صورت عدم تشخیص و درمان، عواقب جدی بر جای می‌گذارد. از این وضعیت با عنوان اختلال «استرس پس از سانحه» یا PTSD (Post-traumatic stress disorder) یاد می‌شود. این عارضه در افرادی به وجود می‌آید که یک رویداد آسیب‌زا را تجربه کرده یا شاهد آن بوده‌اند. حال این رویداد آسیب‌زا می‌تواند جسمی یا روحی باشد.»
حمید پیروی مهرماه امسال و به مناسبت روز جهانی سلامت روان اعلام کرده بود که بنا بر پیمایش‌های مختلفی که صورت گرفته است، بطور میانگین ۳۳ درصد از جمعیت ایران اختلال روانشناختی دارند. میانگین جهانی ۱۲/۵ درصد است. افرادی که در معرض شرایط نامطلوب از جمله فقر، نابرابری و خشونت هستند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
آذرخش مکری دانشیار گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران ماه گذشته در نهمین کنگره انجمن روانشناسی ایران گفته بود که رفاه و برابری اجتماعی بر سلامت روان مؤثر است و افزوده بود که «بالاتر رفتن افراد حال آنها را خوب می‌کند، اما پایین آمدن تعدادی دیگر (از نظر اقتصادی) میانگین شاخص سلامت جامعه را پایین می‌آورد و حال هم ناخوش می‌شود. این توضیح می‌دهد که توزیع یکسان فقر می‌تواند برای سیاستمداران خوشایند باشد. یعنی به جای اینکه به مردم پول (رفاه) دهند، همه را به یک اندازه فقیر کنند.»
