قیمت شیرخشک بار دیگر با افزایش روبرو شده و همچنان کمبود این کالا در بازار ادامه دارد. مقامات دولتی مدعی افزایش تولید داخلی و واردات شیرخشک هستند و می‌گویند قیمت این کالا تغییر نکرده است.
شیرخشک از ابتدای امسال با افزایش قیمت و کمبود روبرو بوده و برخلاف وعده‌ها و ادعاهای مقامات دولتی، در روزهای گذشته نیز گزارش‌هایی از افزایش قیمت و کمبود انواع شیرخشک در بازار منتشر شده است.
افزایش دوباره‌ی قیمت شیرخشک در روزهای گذشته سبب شده برخی رسانه‌های حامی دولت نیز گزارش‌هایی در اینباره منتشر کنند. از جمله خبرگزاری «میزان» وابسته به قوه قضاییه نوشته که قیمت شیرخشکی که تا چند روز گذشته ۸۰ هزار تومان عرضه می‌شد با افزایش ۳۹ هزار تومانی به ۱۱۹ هزار تومان رسیده که حدودا ۴۰ درصد رشد داشته است.
خبرگزاری «میزان» نوشته که وزیر بهداشت ۲۶ آذر ماه و در بازدید از بیمارستان کودکان حکیم با تاکید بر بهبود وضعیت موجودی شیرخشک در کشور از عرضه آن با قیمت مصوب قبلی و با ارائه کد ملی نوزاد و ثبت UID در سامانه تی تک، خبر داده بود.
خبرگزاری «فارس» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم از ناکامی دستگاه‌های دولتی در تامین شیرخشک خبر داد و نوشت خانواده‌ها همچنان از کمبود و گرانی برخی برندهای شیرخشک گلایه دارند.
در این گزارش آمده که «پدر آوین سه ماهه می‌گوید از روزی که شیرخشک با کدملی نوزاد عرضه می‌شود تا امروز اوضاع هیچ فرقی نکرده است. داروخانه‌های محل‌مان (خیابان انقلاب) شیرخشک مورد نیاز نوزاد من را ندارند، تمام داروخانه‌های مسیر رفت وآمدم تا محل کار(پیروزی) را زیر و رو می‌کنم اما دریغ از چندقوطی شیرخشک!»
خبرگزاری «فارس» همچنین به ادعای سجاد اسماعیلی مشاور سازمان غذا و دارو اشاره کرده که مدعی شده بود «علاوه بر افزایش تولید این فرآورده، ۱۲ میلیون و ۶۰۰ هزار قوطی شیرخشک رگولار در آذرماه بدون تغییر قیمت تامین و توزیع شده است.»
در چنین شرایطی اما بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت جمهوری اسلامی گفته مشکلی در زمینه شیرخشک وجود ندارد: «الحمدلله اکنون وضعیت شیرخشک با توجه به تصمیماتی که در ستاد تنظیم بازار گرفته شد تا شیرخشک فقط به مصرف‌کننده واقعی با نرخ سابق داده شود، مشکلی ندارد. با ارائه کد ملی و افرادی که زیر دو سال هستند با همان نرخ سابق شیرخشک را دریافت می کنند. مابقی که برای مصارف دیگر از شیرخشک استفاده می کنند با نرخ آزاد است. میزان مصرف شیرخشک در ماه ۵ میلیون قوطی است و ما ۱۲ میلیون توزیع داشتیم.»
اینهمه در حالیست که به نظر می‌رسد بحران در بازار شیرخشک عمیق‌تر از آن باشد که در برخی گزارش‌ها منعکس شده و حتی احتمال توقف خط تولیدهای داخلی در ماه‌های آینده وجود دارد. از جمله اینکه رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد گفته در صورتی که تسهیلات مورد نیاز تولیدکنندگان تأمین نشود تولید متوقف خواهد شد.
هانی تحویل‌زاده رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد روز پنجشنبه هفتم دی درباره علت بحران در بازار شیرخشک گفت که نرخ ارز ترجیحی شیرخشک با دستور بانک مرکزی «هفت برابر» شده است. او با بیان اینکه «نرخ ارز ترجیحی که به واردات مواد اولیه برای تولید شیرخشک در داخل کشور تعلق می‌گیرد، از ۴۲۰۰ تومان به ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش یافته» گفته که «اگر مشکلات تولیدکنندگان مرتفع نشود مجددا در ماه‌های آینده عرضه شیر خشک نوزاد دچار تلاطم خواهد شد.»
به گفته رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد، با توجه به فشار بر تولیدکنندگان برای پرداخت مابه التفاوت ارز ترجیحی قبل از ترخیص مواد اولیه از گمرک از یک طرف و اجبار به رعایت قیمت‌های دستوری از طرف دیگر، ماه‌های آینده تولید شیرخشک متوقف خواهد شد.
او همچنین دلیل اصلی توقف احتمالی تولید شیرخشک نوزاد را تعیین قیمت دستوری سازمان غذا و دارو دانست و گفت: «این به ضرردهی شرکت‌ها می‌انجامد و تداوم این رویه به تعطیلی تولید خواهد انجامید.»
بر اساس برآورد هانی تحویل‌زاده صنعت تولید شیر خشک نوزاد برای تداوم تولید در سال آینده نیاز به دریافت ۵/۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات با بازپرداخت یکساله دارد.
سیاست‌های شکست‌خورده دولت؛ شیرخشک سهمیه‌بندی شده هم گران و نایاب شد
ماه گذشته نیز محمد طاهری، کارشناس حوزه دارو در توضیح علل کمبود شیرخشک به وبسایت «خبرآنلاین» گفته بود: «کمبود شیرخشک علل متفاوتی دارد که یکی از آن‌ها عدم تخصیص ارز برای خرید مواد اولیه تولید شیرخشک کارخانه‌های داخلی است. عامل دیگر عدم برنامه‌ریزی مناسب برای انباشت محصول در مواقع اضطراری و بر اساس نیاز سالانه است.»
این کارشناس حوزه دارو درباره شیرخشک‌های وارداتی نیز گفته که «مقداری از کمبود شیرخشک از طریق واردات جبران شد. قرار شد ما به تفاوت قیمت شیرخشک‌های وارداتی و ایرانی که در سامانه ثبت می‌شود به داروخانه‌ها پرداخت شود. حال اینکه سازوکار‌های این مابه‌التفاوت چگونه است و چطور پرداخت می‌شود هنوز مشخص نیست و اطلاع‌رسانی درست نشده است.»
دولت راهکار ساماندهی شیرخشک را به جای رفع موانع تولید و واردات، در «جیره‌بندی» دید و از آبان امسال اعلام شد خانواده‌های دارای نوزاد تنها با ارائه کارت ملی امکان دریافت شیرخشک دارند.
با گذشت دو ماه از این تصمیم شیرخشک سهمیه‌بندی با کارت ملی هم نایاب شده است و البته قیمت آن نیز در حال افزایش است.
از سوی دیگر برخی شهروندان که هنوز برای فرزند خود شماره ملی دریافت نکردند، مانند فرزندان حاصل از ازدواج زن ایرانی با اتباع خارجی، یا فرزندان حاصل از ازدواج‌های سفید و غیررسمی، هیچ یک امکان تهیه شیرخشک را ندارند.
این شرایط برای اتباع خارجی ساکن ایران از جمله خانوارهای پرشمار افغانستانی نیز وجود دارد. حتی اتباع خارجی که اقامت رسمی در ایران دارند، به دلیل ناهمخوانی شماره کارت اقامت با شماره ملی اتباع ایرانی، امکان ثبت در سامانه «تیتک» را که به همین منظور فعال است ندارند!
