نتایج نظرسنجی مؤسسه اِرفی: جمهوری اسلامی روی بشکه باروت!

مؤسسه «پژوهش و پیش‌بینی تجربی» (اِرفی) مستقر در آمریکا روز چهارشنبه ۲۲ آذر  ۱۴۰۲ (دسامبر ۲۰۲۳) یک نظرسنجی در چارچوب سیاست‌سنجی‌‌های خود (پولیتیکومتر) در ارتباط با گرایش‌های سیاسی ایرانیان جهت بررسی وضعیت کنونی ایران و جایگاه جمهوری اسلامی در جامعه را آغاز کرد.

این نظرسنجی با عنوان «پژوهش در رابطه با گرایش سیاسی در ایران» شامل ۲۱ پرسش بود که حمایت از جمهوری اسلامی در یک جنگ فرضی علیه اسرائیل یا آمریکا، سیاست اسرائیل علیه جمهوری اسلامی، رأی پاسخ‌دهندگان به جمهوری اسلامی و شکل حکومت آینده ایران و همچنین نظر شرکت‌کنندگان درباره برخی فعالان  سیاسی و اجتماعی ایران نیز  جزو موضوعات مطرح شده در آن هستند.

گزارش تحلیلی نتایج این نظرسنجی همزمان با آغاز سال نو میلادی به زبان انگلیسی در وبسایت این مؤسسه منتشر شده است.

بر اساس این گزارش، نظرسنجی مربوطه در طول یک شبانه‌روز (از ساعت ۲۰ چهارشنبه ۱۳ دسامبر تا ساعت ۲۰ پنجشنبه ۱۴ دسامبر ۲۰۲۳) پاسخ‌های ۱۷هزار و ۹۳۵ شرکت‌کننده را دریافت کرد و با رعایت تمامی احتیاط‌های مربوط به نظرسنجی‌های علمی و همچنین محدودیت‌هایی که شرکت‌کنندگان از ایران دارند، یک میانگین شامل ۵هزار و ۱۹۱ شرکت‌کننده را مبنای بررسی تحلیلی خود قرار داد. در نظرسنجی‌ها معمولا میانگین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ شرکت‌کننده مبنای تحلیل قرار می‌گیرد.

دکتر تقی آل‌رضا از پژوهشگران ارشد این مؤسسه در پیشگفتاری بر این نتایج از جمله می‌نویسد: «تحقیق ما در مورد تغییر اجتماعی ایران بر اساس یک پرسش اصلی صورت گرفته و آن چگونگی و  کیفیت برخورد در ارتباط با چشم‌انداز سیاسی- مدنی کشور است. بر این اساس ما بر شواهد تجربی و تمایل شهروندان که وضعیت موجود در ایران را آشکار و علنی چه در خیابان و چه با زمزمه‌های مخالفت در جمع‌های خانوادگی به چالش می‌کشند مورد ارزیابی قرار دادیم.»

در ادامه بر این نکته تأکید شده است که میزان یا درجه‌ی تمایل به گذار و تغییر بنیادی در ایران در دسامبر ۲۰۲۳ بیانگر مرحله‌ی جدیدی در روند مبارزات اجتماعی است: «در این روند، ایرانیان صدای خود را پیدا می‌کنند و با رد حکومت مذهبی، همزمان مشروعیت رژیم را رد کرده و بیش از ۹۳ درصد به صراحت از تغییر رژیم حمایت می‌کنند.»

در این پیشگفتار همچنین به تمایل جدی جوانان جسور و فداکار که به نمادهای ایران امروز تبدیل شده‌‌اند اشاره شده، و اینکه اگرچه آرزوهای آنها برای تغییر با سرکوب خشن و بی‌رحمانه روبرو شده، با اینهمه به مبارزه ادامه می‌دهند و چشم‌انداز متنوع و بسی فراتر از این رژیم را به نمایش می‌گذارند.

بر اساس آنچه از سوی « مؤسسه «پژوهش و پیش‌بینی تجربی» (اِرفی) منتشر شده است، ۹۳/۴ درصد شهروندان خواهان تغییر رژیم در ایران هستند که حدود ۳/۶ میلیون نفر از این ناراضیان بطور فعال در اعتراضات آینده علیه حاکمان اسلامی شرکت خواهند کرد.

همزمان با اینکه بیش از ۹۳ درصد با صراحت به دنبال حکومت‌داری جدیدی هستند، آرمان‌های دموکراتیک شهروندان نیز بطور قاطع در این تمایل بازتاب می‌یابد آنهم در حالی که مشروعیت/ حقانیت رژیم بیش از پیش کاهش می‌یابد. در این میان بیش از ۳ میلیون نفر با جسارت آماده‌ی پیشروی فعال علیه رژیم ولایت فقیه هستند. رژیمی که جامعه را با انواع مشکلات به بشکه باروت تبدیل کرده است. آنهم در حالی که آزادی، میهن و عدالت و دادخواهی در صدر اهداف جامعه قرار دارد.

همچنین شاهزاده رضا پهلوی، فاطمه سپهری، علی کریمی، شاهین نجفی و… بر اساس لیست افرادی که در این نظرسنجی نام آنها مطرح شده، به ترتیب در درجات اهمیت در روند وقوع تغییر در ایران قرار می‌گیرند.

شوق آزادی بر شتاب کنترل نشده‌ی مخالفت علیه اقتدار حکومت مذهبی بیانگر همین واقعیت است. در این میان این پرسش نیز مطرح می‌شود که اگر نشانه‌های پیروزی در جبهه‌ی مردم علیه رژیم ورشکسته دیده شود، آیا استبداد به جریان آزادی تسلیم خواهد شد؟ موضوعی که بر اساس این گزارش دیر یا زود رخ خواهد داد.

بخش دیگری از این نظرسنجی به بررسی تمایلات سیاسی و همچنین موقعیت شماری از فعالان سیاسی و مدنی پرداخته است. تمایل و اعتماد پاسخ‌دهندگان به گفتمان‌های ملی و چهره‌های میهن‌دوست با وجود سرکوب و تبلیغات شدید علیه آنها، در نتایج این نظرسنجی آشکار است.

برای بررسی پاسخ‌های شرکت‌کنندگان، پژوهشگران «ارفی» گروه‌های اجتماعی را در روند تغییرات سیاسی ایران به سلبریتی‌ها، اینفلوئنسرها، اصولگرایان، اصلاح‌طلبان، لیبرال‌ها (منظور کسانیست که خواهان گذار از «استبداد دینی» یا همان اصلاح‌طلبان سابق هستند) و میهن‌دوستان تقسیم کرده‌اند. اصلاح‌طلبان و اصولگرایان به ترتیب در انتهای اقبال از سوی مردم قرار دارند و میهن‌دوستان با فاصله‌ی زیاد از دیگر گروه‌ها از بیشترین اقبال و محبوبیت برخوردارند.

به همین ترتیب، میهن‌دوستان بیشترین گروه مؤثر در براندازی  هستند و اینفلوئنسرها و سلبریتی‌ها با تأثیرات اندک و «لیبرال»ها و اصلاح‌طلبان و اصولگرایان با تأثیرات منفی و بازدارنده در این روند حضور دارند و فعالیت می‌کنند.

این مؤسسه پژوهشی همچنین افزوده است که در مجموع بررسی تحلیلی نتایج این نظرسنجی که با توجه به عوامل مؤثر بر ایران صورت گرفته،‌ شواهد تجربی متفاوتی را ارائه می‌دهد. انگیزه‌های مختلف در میان شهروندان بر کنشگری آنها  نیز تأثیر می‌گذارد و شوق و میل و آرزوهای آنها برای دوران پس از حکومت مذهبی، بیانگر نیاز جامعه به آینده‌ای مبتنی بر آزادی و دموکراسی است که می‌بایست بر اساس همبستگی و مشارکت‌های سیاسی و مدنی تأمین شود. اینها عناصری هستند که گفتمان‌های طرح شده از سوی میهن‌دوستان بر آنها تأکید می‌کنند و بیشترین اثر را بر روند گذار و تغییرات بینادین دارند. تأثیر آنها به وضوح با اعلام ارزش‌های مشترک و آینده‌ای بهتر برای ایران در این نظرسنجی دیده می‌شود. تأثیری که در شرایط حاضر، ذهنیت عمومی در ایران را تشکیل می‌دهد و بر همین مبنا به دنبال ائتلاف و همکاری هستند.

مقایسه این نظرسنجی با  نظرسنجی‌های قبلی این مؤسسه همین روند را هم در ارتباط با افراد و هم در مورد جریانات سیاسی مختلف نشان می‌دهد. برای نمونه در مقایسه‌ی موقعیت فاطمه سپهری که با حکم ۱۸ سال زندان در حبس بسر می‌برد و نرگس محمدی که جایزه صلح نوبل ۲۰۲۳ به وی اهدا شده و او نیز در حبس است، آشکارا فاطمه سپهری میانگین بالاتری از اعتبار و محبوبیت را با امتیاز ۱/۷۰ در مقابل امتیاز ۰/۳۴ متعلق به محمدی کسب می‌کند. این مؤسسه بر اساس پاسخ‌های شرکت‌کنندگان توضیح می‌دهد که بطور خلاصه، عموم مردم فاطمه سپهری را درک می‌کنند و با او همسویی نشان می‌دهند و با اینکه هر دو تن به دلیل فعالیت‌های خود زندانی هستند اما ۷۷/۴ درصد از پاسخ‌دهندگان از اهدای جایزه نوبل به  نرگس محمدی حمایت نکرده‌اند.

در این نظرسنجی پرسشی نیز در ارتباط با کشور اسرائیل مطرح شده که بر اساس نتایج به دست آمده، بیش از ۶۳ درصد از پاسخ‌دهندگان از سیاست‌های اسرائیل در برابر جمهوری اسلامی حمایت می‌کنند.

گزارش تحلیلی این نظرسنجی همراه با نمودارها و محاسبات مربوطه در وبسایت ارفی منتشر شده است.