چشمانداز اقتصاد ایران نشان از افزایش تورم و تنگتر شدن فضای معیشتی برای خانوارهای کمدرآمد و حقوقبگیر دارد. یک کارشناسان میگویند چهار دهک پایین درآمدی همین حالا هم توان پرداخت اجارهبهای مسکن را ندارند. همچنین با توجه به پیشبینی افزایش بیشتر نرخ ارز در ماههای آینده یک کارشناس اقتصادی نسبت به فروپاشی اقتصادی هشدار داده است.
ناصر رضایی معاون شرکت عمران شهرهای جدید در سخنانی تکاندهنده گفته شش دهک درآمدی در ایران توان خرید خانه را ندارند. او افزوده که ۴ دهک جامعه حتی توان اجاره مسکن را هم ندارند!
او افزوده «با مردمی مواجه هستیم که حتی اگر مسکنشان را تامین کنیم توان نگهداری آن را هم ندارند». به گفته ناصر رضایی برخی اقشار کمدرآمد که مسکن مهر را خریداری کرده بودند حتی توان پرداخت شارژ ساختمان را هم ندارند.
فردین یزدانی اقتصاددان نیز هفته گذشته در روزنامه «دنیای اقتصاد» نوشت که «توجه به شاخص توانپذیری نشان می دهد که عملا مالکیت مسکن برای خانوارهای تازه تشکیل شده تبدیل به امری محال شده است.»
این تحلیلگر اقتصادی هم گفته که «در عمل جامعه هدف طرح نهضت ملی مسکن چهار دهک بالای درآمدی بوده و شش دهک پایین درآمدی فاقد شرایط لازم برای ورود به این طرح خواهند بود.»
با توجه به آغاز فصل جابجایی مستأجران هفته گذشته گزارشی از افزایش تورم مسکن در «کیهان لندن» منتشر شد که تأکید کرده بود که میلیونها خانوار مستأجر که غالبا از اقشار حقوقبگیر و البته کمدرآمد هستند، هر سال باید مبالغ هنگفتی را برای افزایش قیمت مسکن اجارهای تأمین کنند. در چنین شرایطی است که نه تنها مهاجرت مستأجران به حاشیه شهرها سرعت پیدا کرده بلکه حتی پدیدههایی چون سکونت دو خانوار در یک واحد کوچک استیجاری و پارکخوابی و پشتبام خوابی نیز رواج یافته است.
۱۴۰۳؛ سال دشوار مستأجران با افزایش پرسرعت قیمتها در بازار مسکن
فردین یزدانی کارشناس بازار مسکن در گفتگو با وبسایت «خبرآنلاین» گفته امسال نیز کماکان تورم در بخش اجاره بالاتر از تورم در سایر کالاهای مصرفی خواهد بود. به تبع آن فشار اجارهبها هم بر روی خانوار و به خصوص خانوارهای کمدرآمد بیشتر خواهد بود.
برخلاف وعده مقامات دولتی، فرزین یزدانی معتقد است نمیتوان در حال حاضر منتظر کاهش قیمتها در بازار اجارهبهای مسکن بود: «یک مشکل بخش مسکن اینست که در بخش تولید با رکود و تورم روبرو هستیم و در عین حال عدم تعادل بین قیمتها و درآمد خانوار را شاهد هستیم. این عدم تعادل بنیان اقتصاد کلان است و بنیان درونبخشی به آن شکل که میتوان گفت، ندارد.»
مشکل در تأمین هزینه مسکن تنها یکی از مشکلات خانوارهای کمدرآمد و حقوقبگیر است. بخش زیادی از دهکهای پایین درأمدی حتی در تأمین بودجه برای حداقل خوراک روزانه هم با مشکل روبرو هستند.
در همین رابطه لطفالله سیاهکلی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با اشاره به افزایش نرخ دلار در روزهای گذشته و برخی پیشبینیها از افزایش قیمت دلار تا ۱۰۰ هزار تومان گفته «وقتی ارز گران میشود جیب مردم خالی میشود اما اکنون جیب مردم دیگر جایی برای خالی کردن ندارد و جیب ها سوراخ شده است.»
این نماینده مجلس شورای اسلامی توضیح داده که «اگر ارز بخواهد به ۹۰ و ۱۰۰ هزار تومان برسد ما باید حتما فروپاشی اقتصاد را مدنظر داشته باشیم. جیب مردم دیگر جایی برای خالی کردن ندارد، جیب ها سوراخ شده است. یکی می گفت کفگیر ما ته دیگ خورده، دیگری می گفت خوش به حال شما برای ما کفگیر دیگ را سوراخ کرده و از آن هم رد شده است. الان به نظر من جیب مردم دیگر سوراخ شده است، تا حالا اگر ما از جیب مردم استفاده میکردیم، الان دیگر این امکان نیست.»
آیتالله العظمی جوادی آملی از مراجع تقلید هم با بیان اینکه «اگر مردم گرفتار فقر بشوند، دین از بین خواهد» گفته «اگر اقتصاد نتواند رضایت مردم را تأمین کند و مردم گرفتار فقر بشوند، دین نیز از بین خواهد رفت، این دعای پیغمبر است که عرض کرد خدایا، اگر اقتصاد ما ضعیف باشد دینداری سخت است.»
فرشاد مومنی اقتصاددان و استاد دانشگاه هم با انتقاد از ادعاهای دولت درباره بهبود شرایط اقتصادی گفته «شکنندگی کشور در برابر فقر افزایش پیدا کرده و در یک دوره سه ساله و در پایان دهه ۱۳۹۰ اندازه جمعیت فقیر ایران ۳ برابر شد.»
فرشاد مومنی در انتقاد از ارائه آمارهای ساختگی به ادعای داشتن رشد با کیفیت در سه سال گذشته از سوی سخنگوی دولت اشاره کرده و افزوده است: «با تکذیب و انکارِ مشکلات، مشکلی حل نمیشود.»
هفته گذشته روزنامه «هممیهن» در گزارشی به وضعیت معیشتی آموزگارانی پرداخته بود که در گرداب فقر گرفتار هستند.
در این گزارش آمده بود که «ما کارگریم. حقوقمان کارگری است، معیشتمان کارگری است، زندگیمان کارگری است.» این جملات را شماری از آموزگاران در وصف وضعیت معیشتی و جایگاه خود در ساختار اجتماعی و اقتصادی کشور عنوان کردهاند. آنها گفتهاند، جایگاه آنها مانند معلمان کشورهای توسعهیافته مورد احترام نیست؛ کارگری و مسافرکشی معلم بعد از ساعت کاری، گواهی بر این مدعا است.
محمد، آموزگار اهل راسک از توابع استان سیستان و بلوچستان به «هم میهن» گفته «حقوق ما به صورت متوسط ماهی ۶ میلیون تومان است، اما گاهی ۴ میلیون تومان هم پرداخت شده، بههرحال حقوق ما بهصورت ماهانه پرداخت نمیشود. درحالیکه ۶-۵ سال است وزارت آموزش و پرورش در این خصوص وعده میدهد.»
او ادامه میدهد: «امسال حقوقمان طی سه مرحله بهصورت علیالحساب پرداخت شد و باز هم متوجه نشدیم که میزان حقوق چقدر است. حقوق بهمن و اسفندماه را هنوز پرداخت نکردهاند. حتی حق اولاد سال تحصیلی گذشته را به صورت کامل ندادهاند.»
معیشت کارگران بازیچه جمهوری اسلامی؛ درآمد روزانه کارگران در ایران فقط ۳ دلار!
«کیهان لندن» نیز روز سهشنبه ۲۸ فروردینماه در گزارشی به درآمد ناچیز کارگران پرداخته و نوشته بود افزایش قیمت دلار در روزهای گذشته ارزش دلاری حقوق روزانه کارگران در ایران را به ۳ دلار کاهش داده است. دولت اعتنایی به وضعیت معیشتی کارگرانی که به قعر خط فقر سقوط کردهاند ندارد و نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز با «حرف» و اقدامات نمایشی مانند «پرسش از وزیر» از مسئولیت خود فرار میکنند.
این گزارش افزوده بود که جمهوری اسلامی در حالی با شعار حمایت از اقشار کمدرآمد و مستضعف تشکیل شد که در ۴۵ سال گذشته بطور مداوم بر جمعیت «کمدرآمد» کشور افزوده و همزمان کمدرآمدها را به زیر خط فقر رانده است. هر ساله بخش قابل توجهی از اقشار متوسط نیز در پی تورم و کاهش ارزش پول ملی به جمعیت فقرا افزوده میشوند.
امسال نیز در حالی که فعالان کارگری معتقد بودند دستمزدها دستکم باید دو برابر شود، دولت با افزایش تنها ۳۵ درصدی رقم حداقل حقوق موافقت کرد. بدین ترتیب یک کارگر اگر همه مزایای شغلی از حق مسکن تا حق اولاد و حتی رقم جدید افزوده شده به مزایای شغلی با عنوان حق تأهل را دریافت کند، در نهایت حدود ۱۱ میلیون تومان دریافت خواهد کرد. رقمی که هزینههای ضروری یک هفته تا ۱۰ روز زندگی یک خانوار سه تا چهار نفره کارگری را پوشش میدهد.
