یک کارشناس ارشد بازار مسکن از کوچ گسترده به حاشیه شهرها به دلیل افزایش اجاره‌بهای مسکن خبر داده است. تورم در بازار اجار از تورم عمومی اقتصاد بیشتر شده و برنامه‌های دولت برای مهار تورم در این بازار شکست خورده است.
کارشناسان معتقدند سال ۱۴۰۳ سال سخت‌تری برای مستأجران نسبت به سال‌های پیش خواهد بود. آمارهای رسمی نرخ‌های قابل توجهی در تورم بازار اجاره را نشان می‌دهد و گزارش‌های میدانی نیز از سرعت افزایش قیمت‌ها در این بازار حکایت دارد.
بیت‌الله ستاریان کارشناس بازار مسکن در گفتگو با «تجارت نیوز» گفته از کوچ گسترده به حاشیه شهرها به دلیل افزایش اجاره‌بهای مسکن خبر داده و گفته «احتمالاً در بازار اجاره مسکن با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهیم بود. در این راستا کوچ گسترده‌ای نیز اتفاق خواهد افتاد و مردم به حاشیه شهر رانده می‌شوند.»
این کارشناس بازار مسکن با اشاره به شکست طرح «تعیین سقف ۲۵ درصدی افزایش اجاره» از سوی دولت گفته «مشخص نیست چرا دولت هنگامی که یک قانون را اجرا می‌کند و اثر مثبتی از آن نمی‌بیند، سال بعد دوباره آن را تکرار می‌کند. در درجه اول کسی از این قانون تبعیت نمی‌کند و مسکن تمام عوامل مرتبط با خود را بر اساس تورم افزایش می‌دهد.»
بیت‌الله ستاریان افزوده «این قانون از سوی دیگر باعث می‌شود قرارداد نانوشته‌ای بین موجر و مستاجر منعقد شود که باعث مسائل قضایی زیادی است.»
این کارشناس ارشد بازار مسکن همچنین در خصوص کنترل بازار اجاره از سوی دولت عنوان کرد: «برخی می‌گویند بازار اجاره ایران کنترل‌‌شده نیست، این سوال را باید پرسید که در کجای دنیا کنترل شده است؟ هر کشوری هم که بازار اجاره در آن کنترل می‌شود، مربوط به بخش واحدهای دولتی است.»
پیش‌بینی افزایش حاشیه‌نشینی مستأجران با نگاهی به نرخ‌های تورمی در بازار اجاره و همچنین با توجه به درآمدهای ناچیز اقشار حقوق‌بگیر چندان دور از ذهن نیست. تورم در بازار اجاره فاصله زیادی با تورم عمومی اقتصاد گرفته و در فروردین امسال و با وجود تعطیلات دو هفته‌ای نوروز ۱/۷ درصد بر تورم ماهانه اجاره افزوده شد.
روزنامه «دنیای اقتصاد» اشاره کرده که نرخ تورم ماهانه در فروردین کمتر از دیگر ماه‌های سال است و در ماه‌های آینده نرخ تورم سرعت بیشتری پیدا می‌کند.
به نوشته «دنیای اقتصاد» در فروردین دو سال اخیر نیز رشد ماهانه شاخص اجاره مسکن در کشور، دو درصد بوده است که تقریبا نصف همین نرخ در ماه‌های دیگر سال بود. پایین بودن نرخ تورم ماهانه اجاره در ماه اول هر سال در مقایسه با میانگین تورم ماهانه اجاره ۱۱ ماه بعد از آن، «ناشی از تعطیلی بازار معاملات مسکن به خصوص معاملات اجاره» است.
این گزارش با اشاره به افزایش بی‌سابقه نرخ تورم سالانه در فروردین امسال نوشته تورم نقطه‌ای اجاره مسکن در ماه گذشته نرخ ۴۱/۸ درصد را ثبت کرد. اینکه سرعت رشد نقطه‌ای و سالانه اجاره‌بهای مسکن به شکل تاریخی در دو سه سال گذشته و حتی در شروع امسال، افزایش یافته است، ناشی از «سطح جهش‌یافته تورم عمومی» و «تورم مسکن» است که در همین صفحه، قبلا درباره آن گزارش‌های تحلیلی منتشر شده بود.
«دنیای اقتصاد» افزوده که علاوه بر اینکه، ضرورت دارد سیاستگذار نسبت به «ریشه‌های تب بالای تورم اجاره مسکن» توجه کند تا بتواند «مهم‌ترین هزینه زندگی ماهانه خانوارها را از حالت سنگین و نامتعارف» به سطح نرمال برگرداند، «دو پیام هشداری» نرخ جدید تورم اجاره هم باید دیده شود.
بر اساس گزارش‌ها در سال گذشته در شهر تهران بخش قابل توجهی از مستأجران هنگام تمدید قرارداد خود با افزایش تا ۱۰۰ درصدی افزایش رهن و اجاره روبرو شدند؛ به بیان دیگر طی یک سال قیمت اجاره خانه دو برابر شد.
آمارهای رسمی نیز نشان می‌دهد سال گذشته نرخ اجاره ۳۹/۶ درصد نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش داشت. همچنین در تهران نیز تورم اجاره، نرخ ۵۲ درصد را به ثبت رسانده که هر دو نرخ، رکورد رشد سالانه اجارهبها را به ثبت رسانده‌اند.
در چنین شرایطی تغییر الگوهای سکونت در میان خانوارهای مستأجر از مهاجرت به حاشیه‌ها تا سکونت در خانه‌های کوچکتر اما ارزان رخ داده است.
وبسایت «فرارو» در گزارشی نوشته اجاره آپارتمان ۳۰ تا ۵۰ در تهران سهم قابل توجهی در معاملات بازار رهن و اجاره پایتخت پیدا کرده است.
با این حال قیمت‌های گزارش شده از این واحدهای کوچک‌متراژ و یک خوابه هم از سطح درآمد بسیاری از حقوق‌بگیران بالاتر است.
به گزارش «فرارو» اجاره آپارتمان آپارتمان ۳۰ تا ۵۰ متر در مرکز تهران خرج کمتری نسبت به مناطق یک، دو و سه دارد. جایی که شامل مناطقی مثل شش، هفت، ۱۱ و ۱۲ یعنی محله‌های معروفی مثل انقلاب، فردوسی، امیریه، منیریه، بهارستان، یوسف‌آباد، جمالزاده، سیدخندان و … می‌شود. در این قسمت شهر متوسط قیمت هر متر مسکونی چیزی بین متری ۵۱ تا ۱۱۲ میلیون اعلام شده است. در کل تهران این عدد حدود متری ۸۱ میلیون تخمین زده می‌شود و وقتی سراغ محله‌های گرانقیمت می‌رویم با متوسط قیمت متری ۱۵۰ میلیون روبرو می‌شویم.
اجاره آپارتمان ۳۰ تا ۵۰ متر در مرکز تهران با این اوصاف باید چیزی نزدیک متوسط نرخ بازار هزینه داشته باشد و با فرض داشتن پولی در حد و اندازه ۲۰۰ میلیون به عنوان پول پیش، باید آماده پرداخت اجاره‌ای تا ۱۵، ۱۶ میلیون را داشته باشید.
اجاره آپارتمان ۴۰ متری و یکخوابه در یوسف‌آباد که حدود ۳۰ سال از عمربنا ساختمانش می‌گذرد، علاوه بر پول پیش ۲۰۰ میلیونی، شامل اجاره ماهانه ۱۶.۵ میلیونی می‌شود. کمی آنطرف‌تر در خیابان جمالزاده، مالک آپارتمان ۵۰ متری و یکخوابه برای واحدی که از پارکینگ محروم است و هفت سال پیش ساخته شده، ۲۰۰ میلیون پول پیش و ماهی ۱۴ میلیون اجاره طلب کرده است. مالک دیگری هم در میدان فردوسی به‌خاطر آپارتمان ۴۴ متری که ۲۰ سال از عمرش می‌گذرد، ۲۵۰ میلیون پول پیش و ماهی ۱۰ میلیون می‌خواهد. آن هم برای خانه‌ای که باوجود قرار گرفت در طبقه سوم، آسانسور ندارد و در ساختمان خبری از پارکینگ هم نیست!
روزنامه «دنیای اقتصاد» چند روز پیش گزارش داده بود که «بازار اجاره مسکن در دولت سیزدهم، رکورد بیشترین رشد اجارهبها را در تاریخ ثبت داده‌های رسمی از اجاره، به ثبت رسانده است. ارقام رسمی مربوط به تورم اجاره مسکن در تهران نشان می‌دهد از سال ۱۴۰۰ تا پایان ۱۴۰۲، اجارهبها سالانه به‌ترتیب ۴۵ درصد، ۴۴درصد و ۵۲ درصد جهش کرده است.»
