در حالی که دولت با آمارسازی تلاش می‌کند نرخ بیکاری را پایین قلمداد کند اما گزارش‌ها از تشدید بیکاری در کشور حکایت دارد. در استان خوزستان که پس از تهران، رتبه دوم تولید ناخالص داخلی را دارد بیکاری بیداد می‌کند و در شهرستان چوار در استان ایلام و در جوار پتروشیمی بزرگی که نتوانسته اشتغالزایی کند، تعداد قابل توجهی به دلیل فقر و بیکاری اقدام به خودکشی می‌کنند.
دولت مدعی است که نرخ بیکاری را کاهش داده است اما کارشناسان می‌گویند شیوه محاسبه تعداد افراد شاغل از سوی دولت، فرمولی نادرست است بطوری که افراد دارای اشتغال ناقص و پاره‌وقت با درآمدهایی ناچیز را هم جزو افراد دارای اشتغال محاسبه می‌کند.
جدا از ادعای دولت، گزارش‌های میدانی و دیگر آمارها گویای وضعیت تکاندهنده بیکاری در سطح کشور است؛ وضعیتی که نه تنها استان‌های محروم بلکه شهرهای صنعتی و استان‌هایی را که «محروم» به شمار نمی‌روند نیز متأثر کرده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد شاخص فلاکت در تابستان امسال در استان کرمانشاه به ۴۸ رسیده که بالاتر از سایر استان‌ها است. در تابستان سال قبل استان لرستان بالاترین شاخص فلاکت در میان استان‌های کشور را داشت.
شاخص فلاکت که از جمع نرخ تورم و بیکاری بدست می‌آید یکی از شاخص‌هایی است که نشاندهنده فقر و محرومیت در میان شهروندان است.
در تابستان امسال همچنین استان‌های بزرگ نیز با بحران درآمیخته‌ی تورم و بیکاری روبرو بودند. برای مثال استان اصفهان با وجود صنایع بزرگی که در خود جای داده با شاخص فلاکت ۴۷/۱ جایگاه سوم را در میان استان‌های کشور داشته است. در این میان استان تهران با شاخصی معادل ۳۷/۹ پس از زنجان کمترین شاخص فلاکت را به خود اختصاص داده است.
یکی از استان‌هایی که با نرخ بیکاری بالا، به ویژه در میان مردان، روبروست استان بوشهر است. آمارها نشان می‌دهد بوشهر سومین استان با بیشترین نرخ بیکاری مردان و در مقابل، دومین استان با کمترین نرخ بیکاری زنان محسوب می‌شود.
مرکز آمار نرخ بیکاری جمعیت مردان ۱۵ سال و بیشتر را در این استان ۹/۲ درصد اعلام کرد؛ ۳ واحد درصد بیشتر از متوسط این شاخص در سطح کشور. همچنین نرخ بیکاری مردان جوان ۱۵ تا ۲۴ ساله نیز در استان بوشهر، حدود ۱۶ واحد درصد از متوسط کشوری و حدود ۲۶ واحد درصد از نرخ بیکاری زنان این گروه سنی در استان، بیشتر است.
آمار نرخ بالای بیکاری مردان در استان بوشهر در حالیست که بر اساس اطلاعات منتشر شده مرکز آمار در سال ۱۳۹۹، استان بوشهر بعد از به ترتیب استان‌های تهران و خوزستان سومین اقتصاد بزرگ کشور است. این رتبه‌بندی بر مبنای میزان تولید ناخالص داخلی است..
صنایع بزرگ گازی پارس جنوبی در عسلویه قرار دارد که ۱۹ درصد کل ذخایر گازی جهان را در خود جای داده است. در این استان ۸/۶۸ درصد نفت و ۷۳/۱۸ درصد گاز کشور تولید می‌شود و ۹۰ درصد از صادرات نفت کشور از این استان صورت می‌گیرد.
شهر چوار استان ایلام نیز با وجود دو پتروشیمی در این استان با نرخ بالای بیکاری به ویژه در میان جوانان روبروست و خبرهای زیادی درباره خودکشی جوانان این شهر به علت بیکاری منتشر شده است؛ جوانانی که برخی از آنها مدتی نیز در پتروشیمی شاغل بوده اما به بهانه «تعدیل نیرو» اخراج شده‌اند.
علی فتح‌الهی عضو شورای اسلامی شهر چوار در همین رابطه در گفتگو با خبرگزاری «ایلنا» با اشاره به نرخ بالای بیکاری در این شهرستان گفته «چوار صنعتی‌ترین شهر استان ایلام است و متأسفانه طی سالهای گذشته موارد خودکشی به دلیلِ مشکلاتِ معیشتی زیاد بوده؛ به طوریکه فقط در یک کارخانه ۶ مورد اقدام به خودکشی داشتیم که برخی از آنها خوشبختانه نافرجام بودند. همچنین امسال ۳ مورد اقدام به خودکشی نافرجام داشتیم که مربوط به کارگران پروژه‌ای ارغوان گستر بودند. این کارگران نیز به دلیلِ مشکلاتِ ناشی از بیکاری و مشکلاتِ معیشتی دست به این کار زده‌اند.»
یکی از مشکلاتی که به طور عمومی در صنایع مختلف ایران مطرح است عدم علاقمندی کارفرمایان به استخدام نیروهای بومی است. طی سالهای گذشته بخش زیادی از فعالیت صنایع به شرکت‌های پیمانکاری سپرده می‌شود و این شرکت‌ها نیز غالبا شرکت‌های غیربومی هستند که در روندی رانتی و بدون ضابطه در مناقصه‌های پیمانکاری برنده اعلام و کار به آنها سپرده می‌شوند. شرکت‌های پیمانکاری نیز از نیروهایی که در پروژه‌های پیشین با آنها فعالیت داشته استفاده می‌کنند در نتیجه نیروهای بومی سهم اندکی از بازار کار ایجاد شده توسط این صنایع در شهر و استان خود دارند.
در دو پتروشیمی ایلام و ارغوان‌گستر در استان ایلام نیز همین وضعیت وجود دارد. بسیاری از کارگران بومی استخدام شده در این پروژه‌ها نیز در صدر فهرست «تعدیل نیرو» یا همان اخراج قرار دارند.
همانطور که عضو شورای شهر چوار اشاره کرده شماری از کارگران اخراج شده از این پتروشیمی‌ها نیز در پی سرگردانی و فقر اقدام به خودکشی می‌کنند. البته اگر چه عضو شورای اسلامی شهر چوار تنها به موارد نجات‌یافته از خودکشی اشاره کرده اما شماری از کارگران نیز جان خود را از دست داده‌اند.
سه اقدام به خودکشی در ایلام؛ زندگی فلاکت‌بار و بدون امید خانوارهای کارگری
برای نمونه در تابستان امسال تنها در طول یک هفته، سه مورد خودکشی مرتبط با اخراج کارگران از پتروشیمی در شهر چوار گزارش شد.
همزمان خبرگزاری «ایلنا» گزارش داده بود که حدود ۱۲۰ نفر از کارگرانِ پیمانکاری پتروشیمی ارغوان گستر در طول ۴۰ روز با نزدیک شدن به پایان پروژه راه‌اندازی و رسیدن موعد فعالیت خط تولید کارخانه، اخراج شده بودند. کارگران اما معتقد بودند این ادعا تنها بهانه‌ای برای اخراج آنها بوده چرا که در طی ماه‌های گذشته شماری کارگر غیربومی در این پتروشیمی استخدام شدند.
کارگران اخراج شده به «ایلنا» گفته بودند که «برای ما که زمین‌های کشاورزی‌مان را در همجواری با پتروشیمی از دست داده‌ایم، تنها راهِ امرار معاش، کارگری کردن در پتروشیمی است.»
خودکشی کارگران در این شهرستان اما سابقه طولانی‌تری دارد. حیدر محسنی کارگر متأهل و دارای دو فرزند با ۱۸ سال سابقه کار در پتروشیمی چوار ایلام سال گذشته پس از دریافت حکم اخراج، خود را حلق‌آویز کرد و جان باخت.
در روزهای ١۶ و ١٧ امرداد ۱۴۰۱ علی‌محمد کریمی و محمد منصوری، دو کارگر جوان این شرکت پس از اخراج از کار «به دلیل مشکلات خانوادگی و اقتصادی» خودکشی کرده و به زندگی خود پایان داده بودند.
محمد منصوری ۳۲ ساله و پدر دو کودک شانزدهم امرداد ۱۴۰۱ خود را در خانه حلق آویز کرده بود و علی محمد کریمی نیز بعد از گذشت ۲۴ ساعت از حادثه اول، خود را به ضرب گلوله از پای درآورد.
در روزهای ابتدای دی‌ماه ۱۴۰۱ نیز یک کارگر پیمانکاریِ دیگر پتروشیمی چوار ایلام با نام آرش تبرک پس از اخراج با خوردن قرص برنج خودکشی کرد و جان باخت.
علی فتح‌الهی گفته وقتی تبعات این پتروشیمی مثل آلایندگی هوا، پساب و پسماندش برای مردم چوار است پس باید برای استخدام در این پتروشیمی مردم همین شهر در اولیت باشند.
استان لرستان نیز از دیگر استان‌هایی است که با نرخ بالای بیکاری روبروست و نبود فرصت‌های شغلی سبب شده این استان به مهاجرفرست‌ترین استان ایران تبدیل شود.
برای نمونه در تابستان امسال در حالیکه میانگین نرخ بیکاری کشور ۷/۵ درصد اعلام شده بود نرخ بیکاری در این استان ۱۰/۵ درصد بود.
کمبود سرمایه گذاری، نداشتن مجوز برداشت انتقال خطوط انرژی، فضای نامناسب کسب و کار در استان و کمبود زیرساخت های زیربنایی و تولیدی از عوامل اصلی بالا بودن نریخ بیکاری در این استان به شمار می‌رود.
