دونالد ترامپ رئیس جمهورى ایالات متحده بارها تمایل خود را برای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۶ و بازی‌های المپیک ۲۰۲۸ لس‌آنجلس در دور دوم ریاست جمهورى‌اش ابراز کرده است. با این حال، در حالی که او با شور و اشتیاق از این رویدادهای بین‌المللی یاد می‌کند، اما سیاست‌های سختگیرانه مهاجرتی وی موجی از تردید و نگرانی در میان هواداران و شرکت کنندگان خارجى برانگیخته است.
بر اساس دستور اجرایی جدید، از دوشنبه آینده ورود شهروندان ۱۲ کشور از جمله ایران، افغانستان، سودان، یمن و سومالی به خاک آمریکا ممنوع و یا با محدودیت روبرو خواهد شد. همچنین محدودیت‌های شدیدی برای اتباع هفت کشور دیگر از جمله کوبا، ترکمنستان و ونزوئلا در نظر گرفته شده است.
محدودیت‌های مهاجرتی تازه، نگرانی‌ها را نسبت به حضور کامل برخی کشورها در بزرگترین رویدادهای ورزشی جهان افزایش داده است. در میان کشورهایی که در این فهرست قرار گرفته‌اند، ایران تنها کشوری است که تا کنون توانسته حضور خود را در جام جهانی فوتبال تضمین نماید.
دیگر کشورهای تحت محدودیت‌هاى جدید، از جمله کوبا، هائیتی و سودان هنوز در مراحل مقدماتی قرار دارند، و سیرالئون نیز تلاش دارد از طریق دیدارهای پلی‌آف به این رقابت‌ها راه یابد.
کارشناسان هشدار می‌دهند که استمرار این محدودیت‌ها می‌تواند حضور تیم‌های ملی، ورزشکاران و هواداران را در رویدادهایی همچون جام جهانی ۲۰۲۶ و بازی‌های المپیک ۲۰۲۸ با مشکلات جدی مواجه سازد و بر ماهیت جهانی و فراگیر این مسابقات سایه بیاندازد.
از سوی دیگر، کشورهایی چون بوروندی، گینه استوایی و لیبی با وجود محدودیت‌های اعمال‌شده، همچنان چشم‌انداز روشنی برای صعود به رقابت‌های جهانی ندارند. با این حال، دستور اجرایی جدید، استثنائاتى برای ورزشکاران، مربیان، اعضای تیم‌های پشتیبانی و بستگان نزدیک آنها استثناهایی قائل شده است.
بر اساس این استثناها، افرادی که به منظور شرکت در رقابت‌هایی چون جام جهانی، بازی‌های المپیک یا دیگر رویدادهای بین‌المللی ورزشی عازم ایالات متحده هستند، در صورت تأیید وزارت خارجه آمریکا می‌توانند مجوز ورود دریافت کنند. این تدارکات، هرچند محدود، روزنه‌ای برای حضور رسمی تیم‌ها و عوامل مرتبط در صحنه‌های جهانی فراهم کرده است.
بر خلاف ورزشکاران و اعضای تیم‌های رسمی، در مورد هواداران هیچگونه استثنایی در قانون جدید لحاظ نشده است. در شرایط کنونی نیز شماری از هواداران تیم ملی فوتبال ایران برای دریافت ویزای ورود به ایالات متحده با مشکلات جدی مواجه‌اند؛ چه رسد به آنکه این فرمان بطور رسمی به اجرا درآید. این وضعیت بر نگرانی‌ها نسبت به حضور آزاد و فراگیر تماشاگران در رویدادهای جهانی، به ویژه از کشورهای مشمول محدودیت، دامن زده است.
هواداران مسابقات ملی تفاوتی آشکار با طرفداران باشگاهی دارند. بسیاری از این افراد از میان مهاجران ثروتمندی هستند که توانایی مالی لازم برای تأمین هزینه‌های سفر، خرید بلیت و اقامت در کشورهای میزبان را دارند. افزون بر این، شمار قابل توجهی از آنان دارای تابعیت دوگانه‌اند که روند ورودشان به ایالات متحده را آسان‌تر می‌سازد.
از نگاه نهادهای امنیتی، این گروه از تماشاگران عموماً کم‌خطرتر محسوب می‌شوند و حضور آنان نگرانی‌های امنیتی کمتری به دنبال دارد. در مورد بازی‌های المپیک نیز وضعیت مشابهی حاکم است، با این تفاوت که شمار گردشگران در این رویداد اندکی کمتر است و سهم کشورهایی که مشمول محدودیت‌های جدید شده‌اند، در اعزام تماشاگران به مراتب پایین‌تر از حد انتظار است.
این شرایط، پرسش‌هایی جدی درباره فراگیری و دسترسی برابر هواداران از سراسر جهان به مهم‌ترین رویدادهای ورزشی بین‌المللی در پی داشته است؛ رویدادهایی که اساساً بر مبنای اصل همبستگی جهانی و مشارکت آزاد ملت‌ها بنا شده‌اند.
همکاری آمریکا با فیفا و کمیته بین‌المللی المپیک
جیانی اینفانتینو رئیس فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا)، از سال ۲۰۱۸ روابط نزدیکی با دونالد ترامپ برقرار کرده است؛ روابطی که به باور برخی ناظران، فراتر از چارچوب‌های معمول و تا حدی بیش از اندازه صمیمی به نظر می‌رسد.
اینفانتینو در سخنان متعدد خود تأکید کرده است که جام جهانی باید در فضایی آرام و به دور از حواشی سیاسی برگزار شود، چرا که بخش عمده‌ای از درآمد فیفا در دورۀ ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۶، که رقمی بالغ بر ۱۳ میلیارد دلار برآورد شده، به موفقیت این مسابقات وابسته است. این وابستگی مالی، فیفا را نسبت به ثبات برگزاری رقابت ها، حضور کامل کشورها و مشارکت گسترده هواداران جهانی حساس‌تر از همیشه ساخته است.
از سوی دیگر، کیسی واسرمن رئیس کمیته برگزاری بازی‌های المپیک ۲۰۲۸ لس‌آنجلس اعلام کرده است که دولت ایالات متحده از ملاحظات ویژه و الزامات بین‌المللی این رویداد آگاه بوده و این موضوع در سیاست‌گذاری‌ها مورد نظر قرار خواهد گرفت.
وی تأکید کرده که برگزاری موفق المپیک مستلزم تسهیل حضور ورزشکاران، تیم‌های همراه و تماشاگران از سراسر جهان است و دولت آمریکا نسبت به این واقعیت آگاهی دارد.
تجربه دیگر کشورهاى میزبان
تجربه کشورهای میزبان در دوره‌های پیشین جام جهانی و المپیک نشان می‌دهد که موفقیت این رویدادها در گرو تعامل مؤثر با جامعه جهانی، تسهیل ورود شرکت‌کنندگان و هواداران، و رعایت اصول بی‌طرفی سیاسی است.
کشورهایی مانند آلمان (۲۰۰۶)، بریتانیا (۲۰۱۲) و برزیل (۲۰۱۴) با وجود چالش‌های امنیتی و سیاسی، کوشیدند تا با اتخاذ رویکردهای باز و هماهنگ با نهادهای بین‌المللی، فضای استقبال و مشارکت گسترده را فراهم آورند. از سوی دیگر، کشورهایی که درگیر تنش‌های دیپلماتیک یا محدودیت‌های داخلی بوده‌اند، با انتقادات گسترده و کاهش مشارکت جهانی مواجه شدند.
برگزاری موفق رویدادهای ورزشی جهانی نه تنها به زیرساخت‌ها و برنامه‌ریزی وابسته است، بلکه نیازمند درک عمیق از حساسیت‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی جامعه بین‌الملل نیز هست. تجربه میزبان‌های پیشین روشن ساخته است که تعامل، شفافیت و احترام به تنوع، کلید دستیابی به موفقیتی فراگیر در عرصه جهانی است.
در جریان جام جهانی ۲۰۱۸، روسیه با هدف تسهیل حضور هواداران خارجی، سیاستی بی‌سابقه اتخاذ کرد و به دارندگان بلیت مسابقات اجازه داد بدون نیاز به ویزا وارد خاک این کشور شوند. قطر نیز در سال ۲۰۲۲ همین الگو را دنبال کرد و با حذف موانع صدور روادید، تلاش کرد فضای باز و مهمان‌نوازی برای تماشاگران جهانی فراهم آورد.
در مقابل، برخی از میزبانان رویکردی متفاوت در پیش گرفتند. براى مثال، بریتانیا در جریان بازی‌های المپیک لندن ۲۰۱۲ با وجود تأکید بر امنیت و نظم، تصمیماتى با ابعاد سیاسی اتخاذ کرد؛ از جمله ممانعت از ورود الکساندر لوکاشنکو رئیس‌جمهور بلاروس و رئیس کمیته ملی المپیک این کشور. این اقدام بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت و نشان داد که مناسبات با جهان در بستر رویدادهای ورزشی، همواره با مشکل توازن میان ملاحظات دیپلماتیک، امنیتی و اصول المپیک همراه است.
