فعالان محیط زیست هشدار داده‌اند که «پارک ملی توران» اکنون به جولانگاه شکارچیان تبدیل شده و شکار بی‌رویه طعمه‌های یوزپلنگ آسیایی در مهمترین زیستگاه آن و حضور پرتعداد سگ‌های گله دامداران به تهدیدی علیه یوز ایرانی تبدیل شده است.
یوز ایرانی یا یوزپلنگ آسیایی از گونه‌های در حال انقراض است و جمهوری اسلامی طی سال‌های گذشته نتوانسته برنامه هدفمند و کارآمدی برای حفاظت از این گونه جانوری انجام دهد.
سازمان حفاظت محیط زیست زمستان گذشته با ارائه آماری نگران‌کننده اعلام کرد در حال حاضر تنها ۱۷ یوزپلنگ بالغ در منطقه حفاظت‌شده خارتوران زیست می‌کنند که علاوه بر موضوع تصادف با خودروهای عبوری، شکار بی‌رویه طعمه‌های آنها توسط شکارچیان و حضور پرتعداد سگ‌های گله دامداران در منطقه، بر سرعت انقراض این گونه حساس افزوده است.
منطقه حفاظت‌شده خارتوران در استان سمنان با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار که پارک ملی توران در آن واقع شده مهمترین زیستگاه گونه در حال انقراض یوز ایرانی محسوب می‌شود. جاده عباس‌آباد- میامی که بخشی از محور مواصلاتی تهران-مشهد است، قسمتی از این منطقه حفاظت‌شده به حساب می‌آید که یکی از مهمترین محل‌های عبور یوز ایرانی است و در سال‌های اخیر تعداد قابل توجهی از یوزهای ایرانی در همین منطقه به علت برخورد اتومبیل‌ها جان خود را از دست داده‌اند.
همچنین وجود سگ‌های گله در این منطقه تهدید دیگری علیه یوز ایرانی است و به تازگی نیز گزارش شده زیستگاه یوزپلنگ ایرانی به جولانگاه شکارچیان تبدیل شده و شکارچیان با شکار طعمه‌های یوز ایرانی دسترسی این گونه به غذای کافی را هم محدود کرده است.
فعالان محیط زیست در گفتگو با وبسایت «دیده‌بان ایران» گفته‌اند در مدتی که مجید عجمی در دولت مسعود پزشکیان ریاست پارک ملی توران را بر عهده گرفته هیچ شکارچی غیرمجازی بازداشت نشده است.
آنها می‌گویند «در ماه‌های اخیر که تغییرات مدیریتی ایجاد شده، از تعداد همیاران محیط زیست این حفاظت‌گاه خصوصی کاسته شده است و پای بسیاری از فعالان محلی که می‌توانستند حداقل به عنوان مُخبر به محیط‌بانان و همیاران محیط زیست کمک کنند، از منطقه یوزکنام و پارک ملی توران قطع شده است.»
یکی از فعالان محیط زیست گفته «حضور شکارچیان در ماه‌های اخیر در این منطقه به حدی زیاد شده است که گله‌های چارپایان طعمه یوز یعنی قوچ، میش، کل، بز، آهو و جبیر به شکل محسوسی کمتر از قبل در منطقه دیده می‌شود. حتی طی این مدت از جمعیت گونه در معرض انقراض گورخر ایرانی نیز کاسته شده است.»
به گزارش «دیده‌بان ایران» فعالان محیط زیست معتقدند مجید عجمی که در حال حاضر ریاست پارک ملی توران را برعهده دارد و با حمایت مسئولان ارشد سازمان حفاظت محیط زیست به این سمت منصوب شده، فاقد رزومه و تجربه کافی برای مدیریت یکی از حساس‌ترین مناطق تحت حفاظت ایران است.
سعید یوسف‌پور مدیر کل حفاظت محیط زیست استان سمنان نیز گفته «چالش بزرگی که در محیط زیست سمنان با آن مواجه هستیم، کمبود شدید نیروی انسانی محیط‌بان است؛ به نحوی که در هر شیفت تنها ۱۲ محیط‌بان در ذخیره‌گاه زیست‌کره توران حضور دارند.»
او همچنین در پاسخ به گلایه‌های فعالان محلی از نحوه اداره پارک توران، مشکل را ریشه‌ای‌تر از شیوه کار مسئولان کنونی منطقه می‌داند و تأکید کرده که «محیط زیست استان سمنان در دهه‌های اخیر دچار نوعی کم‌توجهی و بی‌مهری تاریخی بوده است.»
سعی یوسف‌پور همچنین به خشکسالی‌های پیاپی سال‌های اخیر نیز اشاره کرده و گفته «این خشکسالی‌ها تاثیر زیادی بر زیستگاه‌ها و جمعیت نشخوارکنندگان وحشی به عنوان طعمه‌های یوزپلنگ گذاشته است. حضور شتر در منطقه نیز معضل دیگری است که در پارک ملی توران با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنیم. همچنین حضور گله‌های دام که همراه آنها تعداد زیادی سگ گله حضور دارند نیز جزو مشکلات مهم منطقه است. این‌ها تعارض‌های اصلی در حفاظت از یوزپلنگ آسیایی محسوب می‌شود که ما برای رفع آنها برنامه داریم، یعنی راهکار را می‌دانیم، ولی برای اجرای این راهکارها هم باید اعتبارات و نیروی انسانی لازم تامین شود و هم سایر دستگاه‌ها کمک کنند.»
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان تأکید کرده که «موضوع یوزپلنگ یک مسئله ملی است و باید یک برنامه اقدام ملی برای نجات این گونه در معرض انقراض اجرا شود. طبیعی است تا زمانی که نتوانیم بر مشکلات مطرح‌شده فائق آییم، چالش‌ها و تهدیدات جمعیت یوزپلنگ پیش روی ما وجود دارد و همواره اعلام کرده‌ایم که بقای یوزپلنگ در گرو تأمین مالی و تامین نیروی انسانی است.»
پارک ملی توران به لحاظ تنوع بالاهای گونه‌های گیاهی و جانوری در فهرست یونسکو به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره به ثبت رسیده است و با توجه به حساسیت وضعیت یوزپلنگ آسیایی، باید حفاظت بسیار جدی‌تری از این منطقه صورت گیرد.
