شاهزاده رضا پهلوی روز شنبه سوم اکتبر ۲۰۲۵ (۱۱ مهرماه) در اندیشکده «شورای روابط خارجی» حضور یافت و طی سخنانی با اشاره به زیانهای شدید فعالیتهای اتمی جمهوری اسلامی برای منافع ملی گفت: «جاهطلبی هستهای رژیم ایران، بیش از یک تریلیون دلار به کشور خسارت وارد کرده است.»
در آغاز این نشست، استیون ای. کوک پژوهشگر ارشد مؤسسهی «شورای روابط خارجی» در حوزهی خاورمیانه و آفریقا به حاضران خوشامد گفت و با معرفی شاهزاده رضا پهلوی به ارتباط شخصی خود با بحران گروگانگیری در جمهوری اسلامی اشاره و از اینکه با شاهزاده درباره ایران گفتگو میکند ابراز خشنودی کرد. شاهزاده رضا پهلوی نیز از حضور در این گردهمایی معتبر ابراز خرسندی کرده و به دیدارهای پیشین خود با شورای روابط خارجی اشاره نمود.
شاهزاده رضا پهلوی در سخنرانی خود به تشریح دیدگاههایش دربارهی ایران سکولار و دموکراتیک پرداخت و بر ضرورت تغییر رژیم و اهمیت نافرمانی مدنی تأکید کرد. او همچنین درباره «پروژه شکوفایی ایران» و استراتژی پنج مرحلهای خود توضیحاتی ارائه داد و با اشاره به برگزاری همایش «همکاری ملی برای نجات ایران» در مونیخ (۲۶ ژوئیه ۲۰۲۵) درباره راهاندازی وبسایت «ایران را پس میگیریم» خبر داد که همزمان با جشن مهرگان رونمایی شد و در عرض ۲۴ ساعت بیش از یک و نیم میلیون بازدید داشته است. او همچنین نکاتی را دربارهی نگرانیهایی که در مورد ثبات پس از فروپاشی رژیم مطرح میشود و نیاز به یک روند گذار شفاف مطرح کرد.
در همین ارتباط وی با اشاره به فعالیتهایش برای تقویت صدای مردم ایران در مسیر رسیدن به آزادی گفت: «نقش من نامزد شدن برای یک مقام سیاسی نیست. نیستم. نقش من این است که بیشترین امکان را برای هممیهنانم فراهم کنم تا بتوانند خودشان را آزاد کنند و در نهایت از طریق صندوق رأی و از طریق همهپرسی تصمیم بگیرند که چه چیزی را میخواهند؛ آن چیزی که من در نهایت مایلم جایگزین این دیکتاتوری مذهبی شود، یک حکومت سکولار و دموکراتیک است.»
شاهزاده رژیم کنونی ایران را یکی از شومترین حکومتهای تاریخ معاصر خواند که ترکیبی از تمامیتخواهی فاشیسم و نژادپرستی است و به همین دلیل سیاستهای مماشاتگرانهی کشورهای غربی را به شدت محکوم کرده و خواستار تغییر این رویکرد در جهت حمایت از مردم ایران شد. او با اشاره به مبارزات مردم افزود: «من فکر نمیکنم این موضوع مربوط به بازگرداندن چیزی یا رسیدن به یک نتیجه خاص باشد. موضوع بر سر دموکراسی و حق تعیین سرنوشت است. و فکر میکنم هر آنچه ایرانیان در آن زمان فکر میکردند، اگر امروز به حرفهای نسل زد ایران گوش دهید، میگویند: چه خیال میکردید که ما را به این وضعیت گرفتار کردید؟ حالا چطور باید خودمان را از نتیجه نهایی آن رها کنیم؟»
روزی برگزاری دادگاههای مقامات جمهوری اسلامی فرا خواهد رسید
شاهزاده رضا پهلوی در بخشی از سخنان خود تاکید کرد که پایان جمهوری اسلامی نهایتا باید به دست مردم ایران رقم بخورد و نه مداخله خارجی. او افزود: «طبیعتاً مردم ایران حق دارند بهدنبال عدالت باشند و روز حضور آنها در دادگاه خواهد رسید و مسئولان باید پاسخگوی جنایاتشان باشند.»
وی همچنین گفت: «اما اکثریت افرادی که جزو لایههای بالای رژیم نیستند و از این ترتیبات سود میبرند درواقع بخشی از یک مافیا هستند که دارد از ایران و منابع آن بهرهکشی میکند. وقتی اینها [از قدرت] رانده شوند، آنها هستند که باید پاسخگوی کارهایشان باشند. آیا ترجیح میدهند همچنان با یک کشتی در حال غرق شدن همراه باشند، یا فکر میکنند اکنون زمان پیوستن به مقاومت است؟»
در همین ارتباط، استیون کوک دربارهی میزان انسجام اپوزیسیون و اتحاد جامعهی ایرانیان خارج کشور پرسشی مطرح کرد که شاهزاده توضیح داد قدرت اپوزیسیون را از طریق شبکههای اجتماعی و اطلاعاتی از داخل ایران ارزیابی میکند. او به کارزار QR Code اشاره کرد که بیش از ۶۰ هزار درخواست همکاری یا جدایی از رژیم را از داخل ایران دریافت کرده است. وی همچنین بر اهمیت مشارکت حداکثری همه گروههای اجتماعی که میتوانند از تغییر رژیم سود ببرند تأکید کرد.
تا این رژیم هست اوضعیت اقتصادی همین خواهد بود
او همچنین بر این نکتهی مهم تأکید کرد که «مردم ایران غرب را برای فقرشان مقصر نمیدانند. آنها رژیم و همه کارهایی را که باعث شده به این مرحله برسند، مقصر میدانند.»
رضا پهلوی توضیح داد: «مسئله ما پذیرش تحریمها نیست؛ مسئله ما این است که هر بار وقتی فرصتی پیش آمده، ما را نادیده گرفتهاند. در دولت اوباما زمان جنبش سبز نادیده گرفته شدیم، در دولت بایدن زمان جنبش مهسا ما را نادیده گرفتند. آیا باز هم قرار است ما را نادیده بگیرند؟ چون تا زمانی که این رژیم هست، همین وضعیت اقتصادی ادامه خواهد داشت.»
وضعیت برای حکومت قابل دوام نیست
شاهزاده رضا پهلوی خواستار حمایت دولتهای غربی از اعتراضات مردم ایران شد و گفت: «چیزی که آزاد شدن ما را از این فلاکت به تأخیر انداخته، سیاست اشتباه دولتهای شماست.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود به وضعیت بحرانی اقتصادی ایران و تأثیر تحریمهای بینالمللی از جمله «مکانیسم ماشه» اشاره کرد و اظهار داشت: «با توجه به کاهش درآمدهای رژیم و فشارهای فزاینده، من نمیبینم که این وضعیت برای حکومت قابل دوام باشد. اگرچه تا کنون برخی عوامل باعث شدهاند رژیم دوام بیاورد، اما در نهایت سقوط خواهد کرد. مسئله این نیست که آیا این اتفاق میافتد یا نه، بلکه بر سر این است که چه زمانی روی خواهد داد.»
او همچنین با مقایسه وضعیت کنونی ایران با روزهای پایانی اتحاد جماهیر شوروی گفت: «همانطور که دیوار برلین روزی فرو ریخت، رژیم ایران نیز روزی سقوط خواهد کرد، اما سوال مهم این است که آیا برای دوران پس از آن آمادهایم یا نه؟»
تأکید بر ثبات ایران پس از گذار
شاهزاده رضا پهلوی به نگرانیها درباره بیثباتی پس از فروپاشی احتمالی رژیم نیز اشاره کرد و گفت: «ایران نه عراق است، نه افغانستان. جامعه مدنی ایران، با وجود سرکوب، زنده و پویاست و ظرفیت اداره کشور را دارد» و هدف از تغییر رژیم، صرفاً تغییر رفتار نیست، بلکه «آزاد ساختن ملتی» است که خواهان ارتباط با جهان آزاد است.
او با انتقاد از نقش جمهوری اسلامی در بیثباتی منطقه گفت که در صورت روی کار آمدن یک حکومت جدید، ایران میتواند بجای تهدید، به «عنصری سازنده» در ثبات خاورمیانه تبدیل شود.
شاهزاده در ادامه به «پیمان ابراهیم» بین کشورهای عربی و اسرائیل اشاره کرد و گفت: «اگر آن توافقنامهها را به پیمان کوروش ارتقاء دهیم، یک ایران متفاوت میتواند نقطه اتصال صلح در منطقه باشد.»
شاهزاده رضا پهلوی هشدار داد که جمهوری اسلامی تنها در تلاش برای خرید زمان است و جامعه بینالملل باید از تکرار سیاست مماشات با جمهوری اسلامی پرهیز کند.
وبسایت «ایران را پس میگیریم»
بخشی از صحبتهای شاهزاده رضا پهلوی در این نشست تشریح عملکرد وبسایت «ایران را پس می گیریم» بود. او با بیان اینکه بازدید گسترده از این پلتفرم دیجیتال نشانهای از «همبستگی فزاینده مخالفان رژیم جمهوری اسلامی» است افزود: «اگر این نشانهای از اتحاد و همبستگی نباشد، نمیدانم چه چیز دیگری را میتوانم به عنوان مدرک ارائه دهم.»
به گفته او، «رونمایی از این پلتفرم با جشن باستانی مهرگان همزمان بود و برای نخستین بار در چهار دهه اخیر، این جشن در داخل کشور بطور گسترده برگزار شده که نشان میدهد جامعه چطور به من پاسخ میدهد. این یک ارتباط واقعی و قابل اندازهگیری است.»
نگاهی به پرسش و پاسخ
در بخش پرسش و پاسخ، سوال باربارا اسلاوین از مرکز «استیمسون» و پاسخ شاهزاده رضا پهلوی با واکنشهای زیادی در شبکههای اجتماعی روبرو شد به ویژه آنکه اسلاوین سابقه حمایت از اصلاحطلبان و ارتباط با لابی رژیم و پیشبرد خط تبلیغاتی جمهوری اسلامی را دارد.
اسلاوین در ابتدا گفت: «دو سؤال دارم. شما از تحریمها حمایت زیادی نشان دادهاید، با این حال ما میبینیم ایران تا حدود سالهای ۲۰۱۲- ۲۰۱۰ دارای طبقه متوسط قابلتوجهی بود، از زمان اعمال به اصطلاح فشار حداکثری اقتصادش فرو پاشیده است. این یعنی مردم فقیرتر شدهاند و برای آمدن به خیابانها فشار بیشتری دارند. چه چیز باعث میشود شما فکر کنید فشار حداکثری بیشتر به نتایج مطلوب خواهد انجامید؟ و سؤال دومی که باید بپرسم درباره نسبت شما با اسرائیل است و اینکه آیا فکر میکنید این درست بوده است یا نه؟»
رضا پهلوی به او پاسخ داد: «خب، اولاً مردم ایران غرب را به خاطر فقرشان سرزنش نمیکنند؛ آنها رژیم و کارهایی را که آن رژیم انجام داده تا مردم را به این وضعیت برساند مقصر میدانند. تنها مالهکشان جانبِ رژیم را میگیرند و میگویند «تحریمها کشور را فقیر میکند و این باعث رنج مردم میشود». ببینید، ما به عنوان ایرانی در جنگ با این رژیم هستیم و حاضریم برای نجات خود کمربندها را سفت ببندیم. مشکل ما تحریمها نیست؛ مشکل ما این است که هربار فرصتی پیش آمده، مردم را قربانی کردهاند. آنها در زمان جنبش سبز زیرِ چرخهای سیاستهای بینالمللی ماندهاند؛ در دوره اوباما، در دوره بایدن- بعد از جنبشهای عظیم، آیا دوباره از روی آنها خواهند گذشت؟ تا وقتی این رژیم سر کار باشد، وضعیت اقتصادی همچنان وخیم خواهد ماند؛ اما وقتی این رژیم برچیده شود، آنگاه فرصت بیرون آمدن از این فلاکت فراهم میشود.»
او در ادامه گفت: «آنچه آزادیخواهی و رهایی ما را به تأخیر انداخته، سیاستهای غلط دولتهای شماست، زیرا مقصر اصلی خامنهای و رژیم اوست و شما کاری جدی برای کمک به ما در رهایی از آنها نکردهاید، نه از سرِ دلسوزی برای ما، بلکه از روی محاسبه برای منافع خودتان! آیا دستاوردی حاصل شده که از منظر مثلا «رئال پولیتیک» قابلتوجیه باشد؟ یا این فقط یک دیپلماسی است که صرفاً زمان میخرد و کسی پاسخگو نیست؟ نتیجه اینکه هر روز ایرانیان بیشتری کشته میشوند. تنها در همین ماه گذشته بیش از صد اعدام داشتیم؛ در امسال [که هنوز تمام نشده] بیش از هزار اعدام صورت گرفته. این یک مسئله جاری و حیاتی است، فراتر از اینکه مردم بتوانند غذا تهیه کنند. فرزندان مردم هر روز کشته میشوند. این باید تغییر کند.»
شاهزاده رضا پهلوی افزود: «من چه میخواهم از جهان؟ همبستگی! همان همبستگیای که مخالفانِ شوروی از جهان آزاد غرب انتظار داشتند، همان همبستگیای که مردم آفریقای جنوبی برای پایان آپارتاید خواستند، همان همبستگیای که به لخ والسا و دوستانش کمک کرد تا [در لهستان] بر ظلم غلبه کنند؛ ما آن همبستگی را برای ایرانیان میخواهیم. اما در مورد ایران همیشه رویکرد مماشات و مذاکرات مداوم را دیدهایم؛ رژیم صرفاً زمان میخرد و هیچ دستاوردی حاصل نمیشود. تا وقتی این طرز فکر بازنگری نشود، مردم ایران همچنان گرسنه خواهند ماند، نه به خاطر تحریمها، بلکه به خاطر اینکه رژیم میتواند با درآمدهایش ماشینِ سرکوب و نیابتیسازی خود را تغذیه کند. این وضعیت موجب ماندنِ طولانی آنها در قدرت میشود و بازی را تغییر نمیدهد. تغییردهنده بازی این است که این رژیم دیگر نباشد. ما از «تغییر رژیم» سخن میگوییم، چون معتقدیم این رژیم علت اصلی فلاکت ماست، نه عوامل خارجی. این رژیم مستقیماً مسئول به وجود آمدن این وضعیت برای ایرانیان است. ما میخواهیم این رژیم دیگر نباشد و از شما سؤال میکنیم آیا شما هم با ما همنظر هستید که در نهایت تغییر رژیم راه حل است؟ یا هنوز فکر میکنید میتوان با آنها کنار آمد، آنها را مهار کرد، راضیشان کرد، با دادن امتیاز و باج گرفتن از آنها رفتارشان را تغییر داد؟ سیاست مماشات و باج دادن اما عملاً رفتار آنان را تغییر نداده و آنها به سیاستهای خود ادامه دادهاند.»
برخی پرسشهای دیگر نیز در ارتباط با چشماندازهای آینده مطرح شد. از جمله ولبی لیمن دربارهی نقش فقر اقتصادی، خواست دموکراسی، و تنشهای قومی در شکلگیری اعتراضات سراسری پرسید. شاهزاده رضا پهلوی با اشاره به رنج اقتصادی همه مردم در سراسر ایران و شکنندگی رژیم بر بر اهمیت تنوع قومی و مذهبی در هویت ملی ایرانیان و ضرورت برابری همه آنان در برابر قانون و همچنین نقش «پروژه شکوفایی ایران» در حل مسائل اقتصادی و اجتماعی پس از تغییر رژیم تأکید کرد.
لزلی وارنر دربارهی حفظ انسجام میان گروههای مختلف سیاسی و اجتماعی پس از فروپاشی رژیم پرسشی مطرح کرد که شاهزاده توضیحاتی در ارتباط با برنامه صد روز نخست پس از تغییر رژیم از جمله ترکیب حکومت موقت و فرآیند تدوین قانون اساسی ارائه داد. او همچنین بر شفافیت و مشارکت فراگیر در روند گذار و اهمیت نقش احزاب سیاسی در تشکیل دولت آینده و نیاز به پلتفرم مشترک برای تمامی گروهها تأکید نمود.
جاش موگول دربارهی مرگ خامنهای و احتمال یک دولت انتقالی و حمایت جهان از آن پرسید که شاهزاده پاسخ داد کارزار و تلاشهای وی وابسته به وضعیت جمهوری اسلامی و خامنهای نیست بلکه بر نیاز به تغییر رژیم استوار است. او بر اهمیت نافرمانی مدنی و مقاومت بدون خشونت برای تغییر رژیم از جمله نقش اعتصابات سراسری کارگران و کارمندان در فلج کردن رژیم از درون تأکید کرد.
در یک پرسش مربوط به منطقه، کوین شیهان دربارهی مسائل امنیتی پس از سقوط رژیم سؤال کرد. شاهزاده به امکان حمایت شورای همکاری خلیج فارس (GCC) و دیگر همسایگان ایران برای این تغییر اشاره کرد و گفت که در همه این موارد نقش نیروهای داخلی ایران در فرآیند گذار و همبستگی بینالمللی تعیینکننده است و مسائل امنیتی و ثبات پس از تغییر رژیم در «پروژه شکوفایی ایران» مورد توجه قرار گرفته است.
یکی از پرسشکنندگان در این نشست، شیرین هانتر بود که مانند باربارا اسلاوین در طول سالهای گذشته حامی خط مماشات و سیاست «تغییر رفتار رژیم» بوده است. وی چشمانداز شاهزاده رضا پهلوی را در ارتباط با دموکراسی در ایران پس از جمهوری اسلامی «خوشبینانه» دانسته و با وجود کمبود وقت و چندبار تذکر مجری برنامه، پس از طرح نظر خود، درباره این خوشبینی سؤال کرد. شاهزاده رضا پهلوی تأکید نمود که جنبش مردمی کنونی در ایران بسیار متحدتر و آگاهتر از سال ۱۳۵۷ است و آزادی و دموکراسی خواست مردم ایران است. وی بار دیگر سیاست مماشات با جمهوری اسلامی را مورد انتقاد قرار داد و تأکید کرد که سیاست بینالمللی باید یک استراتژی تازه برای حمایت از مردم ایران در پیش بگیرد.
