داریوش شایگان نظریهپرداز و نویسنده و هندشناس ایرانی، بامداد امروز، دوم فروردین ۱۳۹۷، در سن ۸۳ سالگی درگذشت. او از اوایل بهمنماه در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان فیروزگر تهران بستری شده بود.
داریوش شایگان پنجم بهمنماه ماه ۱۳۹۶ به دلیل سکته مغزی به بیمارستان فیروزگر انتقال یافت و در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد. او از نظریهپردازان و نویسندگان ایرانی است که پس از پایان تحصیلات خود در فرانسه به ایران بازگشت و در طول سالیان آثار مهمی در حوزه هندشناسی و فلسفه بر جای گذاشت.
داریوش شایگان در ۱۳ بهمن ماه ۱۳۱۳ در تهران در خانوادهای مرفه به دنیا آمد. پدرش یک بازرگان ایرانی و مادرش اهل گرجستان بود. وی در تهران به مدرسه فرانسوی «سن لویی» و سپس برای ادامه تحصیل به خارج از کشور رفت. شایگان با مدرک دکتر در رشته «هندشناسی» در سال ۱۳۴۷ به ایران بازگشت. بیشترین تحقیقات وی در زمینه ادیان هندی و اندیشههای شرقی است.
گروهی داریوش شایگان را به عنوان متفکر و فیلسوف ستایش میکنند و گروهی دیگر به شدت منتقد افکار و نظرات وی هستند. شایگان همواره، چه از نظر تفکر و چه از نظر روابط سیاسی و ارتباطاتش با دستگاه قدرت، چهرهای مورد مناقشه بوده به ویژه آنکه وی به دلیل عقایدش درباره «غرب» و «دین» مورد تأیید زمامداران و چهرههای جمهوری اسلامی ایران نیز بوده است.
کتاب دوجلدی «ادیان و مکتبهای فلسفی هند» از نوشتههای مشهور وی است که مجموعه تحقیقات وی درباره ادیان هند است و توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شد.
«آسیا در برابر غرب»، «بتهای ذهنی و خاطرههای ازلی»، «تصوف و هندوئیسم» (آیین هندو و عرفان اسلامی بر مبنای کتاب مجمع البحرین دارا شکوه)، «افسونزدگی جدید»، «هویت چهلتکه و تفکر سیار»، «زیر آسمانهای جهان»، «گفتگوی رامین جهانبگلو و شایگان»، «بتهای ذهنی و خاطرههای ازلی»، «سرزمین سرابها»، «انقلاب دینی چیست»، «آمیزش افقها» (گلچین و منتخبی از آثار گذشتهی شایگان، به کوشش محمدمنصور هاشمی، نشر فرزان روز)، «بینش اساطیری»، «پنج اقلیم حضور»، «در جستجوی فضاهای گمشده»، «نگاه شکسته»، «جنون هشیاری» (ترجمه) و «فانوس جادویی زمان» از آثار و افکار داریوش شایگان هستند.
وی در مصاحبهای در تیرماه سال ۱۳۹۳ گفته بود: «تنها آرزوی من قبل از مرگ که شخصی هم نیست این است که وضعیت مملکتم بهتر شود. ایران را دوست دارم و فکر میکنم مردم ما سزاوار تغییر شرایطاند.»
کیهان لندن در بهمنماه ۹۶ پس از سکته مغزی و بستری شدن داریوش شایگان در بیمارستان، با رامین جهانبگلو که از دیرباز با شایگان آشنایی و دوستی داشته دربارهی افکار و عقاید وی در دو بخش زیر عنوان «انقلاب ۵۷ داریوش شایگان را به نظریه «اسکیزوفرنی فرهنگی» رساند»و «ذهن زیبای شایگان همواره در جستجوی جهانهای گمشده بود» به گفتگو پرداخت.
نادر: حتی اگر ایران شناس شده بود همان میکرد که کرد. مشکل اساسی مملکت ما جامعه عقب افتاده و واپسگرای ایران است
ای کاش بجای هندشناسی کمی در مورد ایران تحقیق کرده بود و ایران شناس شده بود ، میهن دوست ، به این شکل زیر عبای اخوند ها نمی رفت ،بدون شک نسلهای اینده لعنت به روحش خواهند فرستاد