متن کامل و بازبینی‌شده‌ کتاب «رگِ تاک» از فاضل غیبی در کیهان لندن: تلاش برای شکل دادن به «حافظه تاریخی مشترک»

سه شنبه ۶ فروردین ۱۳۹۸ برابر با ۲۶ مارس ۲۰۱۹


حمید فروغ – کتاب «رگِ تاک» پژوهشی است در تاریخ اجتماعی دو سده‌ی اخیر ایران با نگاهی انتقادی به تاریخ‌نگاری پژوهشگران معاصری چون یحیی دولت‌آبادی، فریدون آدمیت، احمد کسروی، ناظم‌الاسلام کرمانی، احسان طبری و…

فاضل غیبی

فاضل غیبی نویسنده کتاب، با دسترسی  به منابع دست اول و سنجش موشکافانه‌‌ی آثار دیگر تاریخ‌نگاران معاصر، دریافت‌های درست و بدیعی از جنبش‌های اجتماعی ایران به دست می‌دهد که تا کنون کمتر در تاریخ‌نویسی معاصر سابقه داشته‌ است.

در این کتاب وی ابتدا به بررسی وضعیت تاریخ نگاری و سیاست‌گذاری در ایران پرداخته، آنگاه ارزیابی‌ای از اقلیت‌های مذهبی، اوضاع سیاسی و اجتماعی در اوایل عصر قاجار و برآمدن «شیخیه» به دست می‌دهد، سپس به «جنبش بابیه»، مهمترین و تاثیرگذارترین جنبش تاریخ معاصرِ قبل از انقلاب مشروطیت، تلاش‌ها و شکست این جنبش تا برآمدن جنبش مشروطیت می‌پردازد. نویسنده با اطلاعاتی مستند و پژوهشی وسیع تلاش‌های منجر به انقلاب مشروطه را بازبینی کرده‌ و نشان می‌دهد انقلاب مشروطیت و دستاوردهای آن به هیچ‌ گونه‌ خواست دستگاه مذهب شیعه، که بعضی تاریخ‌نگاران به آنان منتسب کرده‌اند، نبوده، بلکه نتیجه مبارزات و جدیت‌های شبانه‌روزی آزادگانی است که ادامه تلاش‌های ایراندوستان در گذشته را تا آنجا که دستگاه مخرب روحانیت شیعه نتوانست جلو گیرد، به پیش بردند. نویسنده در توضیح و شرح رخدادهای تاریخی این دوران، خواننده را با چهره ملی و دمکرات ایراندوستانی آشنا می‌سازد که برخی از آنان تا همین‌اکنون نیز به دلیل تبلیغات دستگاه مخرب مذهب شیعی از یکطرف، و چپِ گرفتار در بینش جهان دوقطبی از طرف دیگر، «جاسوس بیگانه» معرفی می‌شوند.

فاضل غیبی در کتاب «رگ تاک» می‌کوشد تا «خواننده را به اندیشه‌اى ژرفتر درباره فراز و نشیب‌هاى تاریخ میهنمان و فلاکت و سقوط کنونى وادارد.» کوشیده «به خطوطى سریع پیکره‌اى از تاریخ اجتماعى ایران نشان داده و راهى به سوى شناخت درونمایه‌ی کشاکش‌هاى تاریخى» بگشاید.

فاضل غیبی در پایان با امیدواری هدفش از نگارش «رگ تاک» را، تلاش برای شکل‌ دادن به «حافظه تاریخی مشترک» توضیح می‌دهد. او حافظه تاریخی مشترک را پیش‌شرط انسجام «هویت ملی» می‌داند، هویت ملی به مثابه سقف مشترکی است که در زیر آن مردم با وجود تفاوت‌های قومی، عقیدتی و جنسی به همزبانی و همیاری دست می‌یابند. با این هدف و امید است که کوشش کرده مهمترین مسائل تاریخ معاصر ایران را از جوانب گوناگون و بدون پیشداوری‌های مرسوم ایدئولوژیک بررسی کند تا تصویری نزدیک‌ به واقعیت برای سنجش به دست دهد.

فاضل غیبی در آغاز چاپ پنجم، کتابِ «رگ تاک» را «به بهمن امینی به پاس مهر بیکران او به ایران و به یادش که در قلب ایراندوستان نازدودنی است» تقدیم کرده‌است.

این کتاب اولین بار در سال ۱۳۷۶ (۱۹۹۸) به همت شجاعانه انتشارت خاوران به مدیریت زنده یاد بهمن امینی منتشر و تا سال ۱۳۸۱ چهار بار تجدید چاپ شد. به دلایل روشن، نام نویسنده بر چاپ‌های متعدد کتاب «دلارام مشهوری» نوشته شده. زنده‌یاد بهمن امینی همان‌زمان نوشت: «کتاب “رگ تاک” نوشته‌ى دلارام مشهورى (فاضل غیبی) را مى‌توان کوششى براى کاویدن و از نو سنجیدن برهه‌اى از گذشته‌مان ارزیابى کرد. کوششى براى دوباره دیدن. براى سنجیدن… براى برون رفتن از گرداب هولناکى که در آن گرفتار آمده‌ایم، سخت نیاز به بازبینى گذشته داریم. تنها در پرتو بازبینى‌‌اى که براى روشن‌ کردن تاریکى‌ها از تفکر انتقادى یارى مى‌گیرد، مى‌توانیم اکنونِ پُر ادبارمان را پشت سر نهیم.»

بعدتر زنده‌یاد داریوش همایون در باره این کتاب نوشت: «… اکنون “رگ تاک” به بر طرف کردن کمبودها همت گماشته است. کتاب یک آتش‌بازى واقعى بر ضد نفوذ مذهب در تاریخ پانصد ساله‌ی گذشته ایران و یک آتش‌بازى در ستایش نقش اقلیت‌هاى مذهبى– با تاکید بیشترى بر بابیان و بهائیان– در صد سال گذشته است. پژوهشى است گسترده در منابع فارسى که در اینجا و آنجا به بینش‌هاى بدیع آراسته است. مى‌باید نویسندگانى اینچنین به ژرفاى مسائل بروند و ناشرانى چون خاوران دلیرانه امضاى خود را زیر کتاب‌هایى از اینگونه بگذارند تا تابوها شکسته شوند و سرانجام بتوانیم از قرون وسطاى جهان سومى خود بیرون بیاییم.»

به فاضل غیبی برای این پژوهش ارزشمند دست مریزاد می‌گویم و خواندن این کتاب پراهمیت را به همه ایراندوستان توصیه می‌کنم.

*****

نسخه‌ی کامل این کتاب با آخرین بازبینی‌ها از سوی فاضل غیبی نویسنده «رگِ تاک» در فروردین ۹۸ برای انتشار در اختیار کیهان لندن قرار گرفته است.

 

 

برای امتیاز دادن به این مطلب لطفا روی ستاره‌ها کلیک کنید.

توجه: وقتی با ماوس روی ستاره‌ها حرکت می‌کنید، یک ستاره زرد یعنی یک امتیاز و پنج ستاره زرد یعنی پنج امتیاز!

تعداد آرا: ۴ / معدل امتیاز: ۳٫۵

کسی تا به حال به این مطلب امتیاز نداده! شما اولین نفر باشید

لینک کوتاه شده این نوشته:
https://kayhan.london/?p=150862

7 دیدگاه‌

  1. نصرالله

    اقدام شجاعانه نویسنده کتاب” رگ تاک” و کیهان لندن و انتشارات خاوران را در انتشار برگی زرین در تاریخ اجتماعی ایران می ستایم .

  2. خرسند

    چگونه می توانم از طریق پی پال به کیهان لندن کمک مالی کنم؟ هرچه سایت را گشتم لینکی برای همیاری مالی پیدا نکردم

  3. بهمن

    با سپاس از نویسنده هرهمند و کیهان که زمسنه خواندن این نسک را فراهم نمودند. ایکاش اینچنین نوشتارها در پیش از رخداد ۵۷ نگاشته می شد تا کمی جشمانمان باز می شود. اکنون زمان شستن چشمانمان است.

  4. ناشناس

    با تشکر بسیار از کیهان لندن. برای دانلود کتاب آقای فاضل غیبی و چگونگی پرداخت و مبلغ مورد لزوم آن را لطفاً بیان فرمایید.

  5. بشر

    هم اکنون متوجه شدم که کتاب در دسترس عموم است و آن را دانلود کردم. با تشکر از نویسنده محترم و‌کیهان لندن.

  6. بشر

    ادامه،
    اگر این کتاب، با شجاعت و صداقت و بدون ملاحظه کاری و ترس از واکنش عوام و روشنفکران آنان، تاثیر ویرانگر شیعه ایسم را بر اخلاق و خلقیات و روحیات و رفتار مردم استریپ تیز نماید و چهره کریه و مرتجعانه و‌جنایتکارانه آن را در فلاکت و نکبت ایرانیان نمایان کند، کتابی ارزشمند خواهد بود.

  7. بشر

    معمولا اندیشمندان و تاریخ نگاران ایرانی در رابطه با نقش مخرب شیعه ایسم در تاریخ چند صد سال گذشته و بخصوص بورژوازی شیعه در دوران معاصر ، با تسامح و تساهل و مماشات و چشم‌پوشی و تعارف و ملاحظه کاری و حتی نوعی عافیت طلبی برخورد می کنند و چه بسا ضمن اتخاذ موضعی که نه سیخ بسوزد و نه کباب، شیعه ایسم را رکن اساسی هویت ملی و حافظ یکپارچگی و تمامیت ارضی قلمداد میکنند. البته ممکن است در کسوت اپوزیسیون، فقط از دستگاه خلافت شیعه انتقاد کنند، اما کاری با ویروس شیعه ایسم ندارند. اگر این کتاب، با شجاعت و صداقت و بدون ملاحظه کاری و ترس از واکنش عوام و روشنفکران آنان، تاثیر ویرانگر شیعه ای

Comments are closed.