معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی از وارد آمدن خسارات به بنای تاریخی کاخ صاحبقرانیه در پی زلزله بامداد امروز تهران خبر داد که باعث عمیقتر شدن تًرکهای این کاخ شده است. ترکهای کاخ قاجاری صاحبقرانیه به دلیل نشست زمین ناشی از ساخت مجتمع «اطلس مال» است.
محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره وضعیت بناهای تاریخی تهران پس از وقوع زلزله بامداد امروز جمعه ۱۹ اردیبهشتماه گفته است: «بر اساس بررسیها خوشبختانه هیچکدام از آثار آسیبی ندیدهاند، اما نیاز است تا در یکی دو روز آینده، سازهی موزهها و آثار تاریخی به صورت کامل بررسی شوند تا در صورت وجود ترک یا هر آسیب حتی جزیی دیگری، اقدامات مورد نیاز برای حفاظت و مرمت انجام شود.»
وی اما از عمیقشدن تَرکهای کاخ صاحبقرانیه تهران در مجموعه تاریخی کاخ نیاوران خبر داد و گفت که آسیبهای جزئی به کاخ صاحبقرانیه وارد شده است.
معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی گفته است: «با توجه به تَرکهایی که این کاخ تاریخی در گذشته با آن مواجه شده بود، لرزشِ زلزلهی گذشته، باعث وارد شدن آسیبهای جزیی به این بنا شد و قدری ترکهای عمیقتر شدند، اما گزارش دقیقتر در این زمینه بعد از بررسیهای تکمیلی در روزههای آینده اعلام میشود.»
وی تاکید میکند: «هیچ گزارشِ دیگری از آسیبهای احتمالی به دیگر بناهای تاریخی در تهران هنوز به دستمان نرسیده است و کارشناسان همچنان در حال بررسی موزهها و بناهای تاریخی در سطح استان هستند.»
گفتنی است کاخ صاحبقرانیه در سال ۱۳۹۴ به مدت یکسال به دلیل فرونشست زمین و ترکهایی در کف و سقف آن تعطیل شد. منشأ این تَرکها که هنوز برطرف نشدهاند، احتمالا ناشی از تجمع آب قناتهایی است که از زیر این بنا عبور میکردند و به دلیل ساخت مجموعه تجاری در جنوب مجموعه نیاوران، آبهای قناتها زیر زمین جمع شده و پدیده آب شستگی اتفاق افتاده و باعث نشست زمین شده است.
محمدرضا کارگر مدیر اداره کل موزهها و اموال منقول تاریخی با استناد به گزارشهای دریافتی از موزههای سطح استان تهران اعلام کرد که موزههای پایتخت هیچ گونه آسیبی ندیدهاند.
پرهام جانفشان مدیر کل اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران نیز وضعیت موزههای شهرستان دماوند را در پی زلزلهی ۵.۱ ریشتری مطلوب گزارش کرد: «بررسی همهی آثار در سطح استان به مدت زمان نیاز داشت که خوشبختانه به طور کامل انجام شد و اکنون مطمئن هستیم که لرزشها چه به سازههای موزهای و چه آثار داخل موزهها و بناهای تاریخی و حتی تپهها و محوطههای تاریخی هیچ آسیبی وارد نکرده است.»
کاخ صاحبقرانیه ابتدا عمارت کوچکی در نیاوران تهران بود که به دستور فتحعلیشاه قاجار برای اقامت در فصل گرما بنا شد ولی ناصرالدین شاه آن را تخریب کرد تا عمارت بزرگتری بسازد. این عمارت را بدین سبب که از فراز آن دشت تهران تا دوردستها پیدا بود، کاخ «جهاننما» خواندند و آنگاه که دوران سلطنت ناصرالدینشاه به سی سال رسید و صاحبِ قران شد، صاحبقرانیه نامیدند.
کاخ صاحبقرانیه در نیاوران در دوره پهلوی بازسازی شد تا بخشی از آن بهعنوان دفتر محمدرضا شاه فقید و بخش دیگر برای محفلهای خصوصی خانواده سلطنتی مورد استفاده قرار گیرد. عباس کیارستمی فیلمساز روند بازسازی این کاخ را در یک فیلم مستند ۳۰ دقیقهای به تصویر کشیده است.