پس از ارائه لایحه بودجه در هفته گذشته ایرادهای مختلفی از سوی کارشناسان اقتصادی درباره آن مطرح شده است. اکنون مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در گزارشی نقاط ضعف و قوت بودجه ۱۴۰۱ را ارزیابی کرده است.
نقاط ضعفی که در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی بر شمرده شده شامل شش بخش است:
۱-عدم کفایت منابع اختصاص یافته به سیاستهای حمایتی و جبران اصلاح سیاست ارز ترجیحی
۲- بیشبرآوردی درآمدهای مالیاتی
۳- حذف برخی احکام اصلاحی و انضباطی در حوزه شرکتهای دولتی
۴- نبود قاعده مشخص و رویه یکسان در تعیین دستگاههای اصلی و تابعه
۵- فقدان الگوی مشخص و کارآمد در استفاده از منابع اختصاص یافته به ایجاد رشد اقتصادی مناسب نبودن سازوکارها
۶- پیشنهاد شده مبنی بر ایجاد صندوق پیشرفت و عدالت ایران و لزوم اصلاح آن
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ماه گذشته در گزارش دیگری درباره بودجه ۹۹ اعلام کرده بود که کسری بودجه سال ۹۹ حدود ۲۳۰ هزار میلیارد تومان و معادل ۴۰ درصد منابع بودجه عمومی است. دلیل عمده این کسری، افزایش حقوق و دستمزد کارکنان دولت بوده است.
در آن گزارش آمده بود که «دولت برای پوشش کسری بودجه از سه راهکار انتشار اوراق مالی اسلامی، استقراض از صندوق توسعه ملی و استقراض از بانک مرکزی بهره برده که در نهایت منجر به افزایش ۱۲۳ هزار میلیارد تومانی پایه پولی شده است. از نگاه این گزارش، راهکار اصلی کاهش کسری بودجه، حرکت به سمت اصلاح ساختاری است.»
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی همچنین نوشته که «بنا بر نظر کارشناسی مرکز پژوهشهای مجلس، تأمین کسری بودجه از محل واگذاری و فروش اوراق مالی اسلامی، گرچه بهترین روش از میان گزینههای فوقالذکر است، ولی آسیبهایی نظیر افزایش سطح بدهیهای دولت، افزایش نرخ سود در اقتصاد، افزایش هزینه تامین مالی دولت و کاهش سرمایهگذاری بخش خصوصی را به دنبال دارد.»
این در حالیست که به نظر میرسد بودجه سال ۱۴۰۱ نیز دست کمی از بودجه سال ۱۳۹۹ که زیر نظر دولت حسن روحانی تنظیم و اجرا شده بود نداشته باشد و تنها تفاوت در افزایش رقم کسری بودجه باشد. دولت رئیسی نیز برخلاف شعارهایی که داده بود ناچار خواهد بود از همان روشهای مورد استفاده تیم اقتصادی روحانی برای جبران کسری بودجه استفاده کند.
به نظر میرسد به دست آوردن منابع مالی از بورس یکی از راهکارهای دولت رئیسی در سال ۱۴۰۱ باشد. مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفته که «در قالب یک پیشنهاد در لایحه بودجه ۱۴۰۱ آورده شده است که معافیت مالیاتی شرکتهایی که میخواهند وارد بازار سرمایه شوند، افزایش یابد در این زمینه پیشنهاد شده است، شرکتهایی که سال آینده وارد بورس شوند ۵ واحد درصد مالیات بر درآمد آنها کاهش یابد.این برای شرکتهایی است که میخواهند وارد بورس شوند و امیدواریم مجلس هم این پیشنهاد دولت در لایحه بودجه را تصویب کند.»
اینهمه در حالیست که دولت ابراهیم رئیسی حامیان زیادی در مجلس یازدهم دارد و به نظر نمیرسد نمایندگان نگاه کارشناسانه به بودجه داشته باشند و لایحه بیدردسر تصویب خواهد شد و به شورای نگهبان خواهد رفت. برای نمونه مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در حالی مبهم بودن کاهش رکود را در لایحه به عنوان یکی از نقاط ضعف آن مطرح کرده که محسن پیرهادی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در اظهار نظر عجیبی گفته است «با نظرسنجی که انجام گرفته توسط هیئت رئیسه، بودجه سال ۱۴۰۱ مطلوب است و باعث کاهش رکود میشود!»
محسن پیرهادی افزوده که «لایحه بودجهای که ارائه شده، ۱۸ مورد آن در مورد تهران است که ۱۶ مورد آن بابت آب و فاصلاب، تصفیهخانهها و پساب میباشد و بحث آب برای دولت در بودجه ۱۴۰۱ بسیار مهم و حیاتی است.»
کاهش کسری بودجه، به عنوان یکی از نقاط «قوت» از سوی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی نیز مطرح شده است:
۱- کاهش کسری بودجه احتمالی تامین نشده
۲- افزایش سهم اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای عمرانی از بودجه عمومی
۳- کنترل رشد سهم حقوق و دستمزد از بودجه عمومی
۴- افزایش پلکانی حقوق
۵- اصلاح سیاست ارز ترجیحی
یکی از نکاتی که کارشناسان به آن اشاره دارند و از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی هنوز واکنشی به آن صورت نگرفته، عدم شفافیت لایحه بودجه است.
https://kayhan.london/1400/09/25/%da%a9%d9%be%db%8c-%d9%88-%d8%b1%d9%8e%d8%ac-%d8%b2%d8%af%d9%86-%d8%a7%d8%b2-%d9%85%d8%aa%d9%86-%d9%84%d8%a7%db%8c%d8%ad%d9%87-%d8%a8%d9%88%d8%af%d8%ac%d9%87%d8%9f-%db%b1%db%b6%db%b6-%d9%85%db%8c
مهدی پازوکی کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی در تحلیل لایحه بودجه ۱۴۰۱ به موضوع ادغام ردیفهای بودجه پرداخته است. امری که راه را برای هرگونه حسابرسی از برخی نهادها بسته است. رئیسی با ادغام برخی ردیفهای بودجه، مبالغ کلانی را به نام برخی نهادها در نظر گرفته است.
مهدی پازوکی گفته که «بودجه امسال به شدت ناشفاف است. ردیفهایی از بودجه ۱۴۰۱ را با هم ادغام کردهاند که از اشکالات جدی این بودجه میباشد.» وی مثال میزند «اگر بخواهیم بودجه دانشگاه شریف را با بودجه دانشگاه گرمسار مورد مقایسه قرار دهیم، امکانش نیست. همه را با هم ادغام کردهاند و جز خدا کسی از آن سر در نمیآورد!»
او همچنین به بودجه شورای نگهبان اشاره کرده و گفته که «در سال ۱۴۰۱ قرار نیست انتخاباتی برگزار شود. اما در بودجه سال آینده مبلغ ۱۶۶ میلیارد تومان را برای برگزاری انتخابات به شورای نگهبان اختصاص داده است. این میزان از پول که قرار است از جیب ملت و مالیاتها تأمین شود به کجا میرود و چگونه خرج خواهد شد؟»
نکته جالبی است که نگارنده به آن پرداخته.
اما سوال اینجاست
بودجه های تصویب شده قبلی با ادراک و مدیریت اقتصادی تنظیم شده بود؟
تنها یک جواب باقی میماند که حضرات به خدا هم حساب پس نمیدهند.
این تکان های مجازی هم چیزی نیست جز پیش لرزه اجرای
نمایش رو حوضی مجلس در حرکت
انهم در تمام سطوح سیاسی و اجتماعی است تا بخور بخور ها ادامه یابد.
از دفتر حقوقی ٭ خداوند بخشنده و مهربان ٭ به کیهان لندن عزیز !
لطفا سرتیتر گزارش خود در مورد مجلس اخوندیسم جیمی کارتری را تصحیح بفرمایید . و اینگونه مرقوم بفرمایید .
« مجلس شورشییان سرخ و سیاه نوفل لوشاتویی » حامی – بودجهای -است که
« بجز – شیطان ولایت فقیه – کسی از آن سر در نمیآورد » !