سفیر مراکش در ایران که مأموریتاش روز چهاردهم دسامبر ۲۰۲۱ به پایان رسیده بود، بدون آنکه جانشینى براى او تعیین شود، این هفته تهران را ترک کرد.
به نوشته پایگاه خبرى «المغرب الیوم»، روابط دو کشور به کلى قطع شده و بعد از حسن حامى که تهران را ترک گفته، مراکش سفیر دیگرى در تهران نخواهد داشت.
اختلاف میان مراکش و رژیم جمهورى اسلامى به نوشته این خبرگزارى به سه سال پیش و اردیبهشت سال ۱۳۹۷ باز میگردد. در آنزمان ناصر بوریطه وزیر امور خارجه مراکش از قطع روابط دیپلماتیک آن کشور با جمهوری اسلامی ایران به دلیل حمایت نظامی و تسلیحاتی حزبالله لبنان از «جبهه پولیساریو» خبر داده بود.
بوریطه گفته بود: شخصى به نام امیر موسوی رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی از «جبهه پولیساریو» حمایت مى کند.
رژیم جمهوری اسلامی ظاهرا این اتهام را نپذیرفته و از مراکش براى ادامه روابط دعوت کرده است.
مراکش همزمان به مأموریت سفیر خود در الجزایر نیز بدون معرفی سفیر جدید پایان داده است.
«جبهه پولیساریو» یا «جنبش استقلالطلب صحرای غربی» سازمانی شبهنظامى است که برای استقلال منطقه صحرای غربی مبارزه میکند. این منطقه بین موریتانی و مراکش واقع شده و تا سال ۱۹۷۵ مستعمره اسپانیا بود.
«جبهه پولیساریو» مبارزات خود را از سال ۱۹۷۳ میلادی به عنوان یک گروه مقاومت علیه استعمار اسپانیا و برای استقلال صحرای غربی آغاز کرد. پولیساریو پس از خروج اسپانیا در سال ۱۹۷۶ با تقسیم صحرای غربی میان دو کشور موریتانی و مراکش مخالفت کرد.
قرارداد صلح میان موریتانی و پولیساریو در سال ۱۹۷۹ به جنگ میان این دو خاتمه داد. در این میان پس از آنکه مراکش بخش بزرگی از صحرای غربی را ضمیمه خاک خود کرد، «جبهه پولیساریو» به مبارزه علیه مراکش ادامه داد.
روابط میان جمهوری اسلامی ایران و مراکش طی سالهای اخیر دستخوش فراز و نشیبهای دیگری نیز بوده است.
دولت مراکش یکبار نیز در سال ۱۳۸۷ به دلیل آنچه «دخالت ایران در امور بحرین» خواند روابط خود را با ایران قطع کرده بود. در سال ۱۳۹۲ پس از مذاکره میان وزیر خارجه رژیم ایران، محمدجواد ظریف و همتاى مراکشی وی، صلاحالدین مزوار و تاکید دو طرف بر «همکاریهای دیرینه دو کشور» مناسبات دیپلماتیک میان ایران و مراکش بار دیگر برقرار شد.
در یکی از موارد، جدال کلامی میان مقامات دو کشور در بهار ۱۴۰۰ نیز بار دیگر بالا گرفت. تا جایی که سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی گفته بود که وزیر خارجه مراکش «به دلیل ناتوانی در حل مسائل منطقهای» و حمایت از اسرائیل، اتهامات واهی و بیاساس خود علیه جمهوری اسلامی ایران را تکرار کرده است.
سخنان وى واکنشی به اظهارات ناصر بوریطه بود که یکروز پیش از آن در جریان نشست آنلاین کمیته روابط عمومی آمریکا- اسرائیل (آیپک) از جمهوری اسلامی به عنوان «تهدید مشترک» علیه کشورهای عربی و اسرائیل نام برده و خواستار همکاری درمقابله با آن شده بود.
از سوى دیگر اسرائیل و مراکش در ماه نوامبر ۲۰۲۱ با هدف حفظ منافع ملى و امنیتى و به دلیل نگرانى از تهدید رژیم ایران و شبهنظامیان اسلامگرا در منطقه، پیمان دفاعى منعقد کردند. این پیمان شامل همکارى اطلاعاتى، معاملات تسلیحاتى و تمرینات مشترک نظامى میشود.
دولت اسرائیل بار دیگر آمادگی کشور خود را در زمینه تحکیم منافع امنیت ملی در همکاری با کشورهای عربی در انعقاد یک پیمان دفاعی با مراکش به نمایش گذاشت.
به گزارش خبرگزاری رویترز در نوامبر ۲۰۲۱، بنی گانتز وزیر دفاع اسرائیل در رباط پایتخت مراکش گفت: این تفاهمنامه دربرگیرنده همکاری اطلاعاتی، معامله تسلیحاتی و تمرینات نظامی مشترک است.
آنزمان سفر دو روزه وزیر دفاع اسرائیل به مراکش در حالی صورت گرفت که اسرائیل، امارات متحده عربی و بحرین یک رزمایش دریایی برگزار میکردند. این دو کشور حاشیه خلیج فارس سال گذشته در کنار مراکش و سودان روابط دیپلماتیک با اسرائیل برقرار کردند.
پس از مراسم انعقاد پیمان دفاعی با امضای عبداللطیف لودیی وزیر دفاع مراکش و بنی گانتز وزیر دفاع اسرائیل در رباط، یک مشاور ارشد گانتز گفته بود: مراکش به دانش اسرائیل برای مبارزه با شبهنظامیان نیاز دارد.
زهَر پالتی مشاور ارشد وزیر دفاع اسرائیل نیز به رادیوی اسرائیلی «کان» گفته بود: این پیمان امکان کمک به آنها و آنچه که به آن نیاز دارند را برای ما فراهم میسازد؛ البته با رعایت منافع اسرائیل در منطقه.
پالتی افزوده بود: مراکش سالهاست که در چند جبهه علیه ترور میجنگد و کشوری است که علیه القاعده و گروههای جهادی بینالمللی مبارزه میکند.
همان زمان نیروهای مسلح سلطنتی مراکش نیز اعلام کرد که دو کشور پیش از این نیز تفاهمنامهاى در زمینه همکاری سایبری و امنیت دادههای دیجیتال امضا کردهاند که امکان خرید تکنولوژی پیشرفته نظامی از اسرائیل را فراهم میسازد.
رسانههای اسرائیل در مورد احتمال خرید پهپاد و سامانههای پدافند هوایی از سوی مراکش نیز گمانهایی را مطرح کرده بودند.
ژنرال آمیکام نورکین فرمانده نیروی هوایی اسرائیل از ابراز نظر در این زمینه خودداری کرد و تنها اظهار داشته بود که «قدرت هوایی» اسرائیل از «دیپلماسی» با همپیمانان عربی خود برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران استقبال میکند.
نورکین همچنین گفته بود: فکر میکنم ملاقات گانتز در رباط یک فرصت است. او افزوده بود که به خاطر میآورد در نمایشگاه هوایی دبی همتای مراکشی به سراغش آمد تا خود را معرفی کند و هنگام گفتگو چند جمله به زبان عبری بر زبان آورد.
گفتنى است، یائیر لاپید وزیر خارجه اسرائیل برای نخستین بار در اوت سال ۲۰۲۱ راهی مراکش شد. او بالاترین مقامی است که از سال ۲۰۰۳ بدینسو به این کشور عربی سفر کرده است.