مقامات جمهوری اسلامی و شماری از دیپلماتهای دیگر طرفین مذاکرات اتمی مرتب درباره نزدیک شدن به توافق حرف میزنند ولی همزمان تأکید میکنند اختلاف بر سر اصلیترین مسائل پا برجاست!
هماهنگ کننده اروپایی مذاکرات وین نیز بار دیگر تکرار کرد مذاکرات اتمی به مراحل حساس رسیده و پس از ۱۰ ماه به پایان مذاکرات نزدیک میشویم اما برای دستیابی به توافق باید «مسائل کلیدی» حل شود.
انریکه مورا با بیان اینکه نتیجه نهایی هنوز نامشخص است گفت «همه هیأتها بطور کامل درگیر هستند و کارها به صورت فشرده در کوبورگ جریان دارد.»
#JCPOA #ViennaTalks are at a crucial moment. We are nearing the end after ten months of negotiations. The result is still uncertain. Key issues need to be fixed. But all delegations are fully engaged. Intense work in Coburg.
— Enrique Mora (@enriquemora_) February 22, 2022
حسین نوشآبادی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی میگوید: «توافق رو به جلو بوده اما برخی موضوعات مهم و اساسی هنوز به سرانجام نرسیده است و این به دلیل زیادهخواهی غربیهاست.»
او با اشاره به اینکه غربیها نباید فرصتها را بسوزانند تأکید کرد: «انتظار جمهوری اسلامی عدم دخالت غربیها و آمریکا در مباحث منطقهای، لغو تمامی تحریمها و اجرای تعهدات است.»
این اظهارات واکنش به فشارهای غرب در مورد ضرورت متوقف کردن تهدیدات موشکی و منطقهای جمهوری اسلامی موازی با توافق اتمی است.
محمد مرندی عضو تیم مذاکره کننده اتمی جمهوری اسلامی در وین به «پرس تیوی» گفته برای رسیدن به توافق آمریکا باید تمام تحریمها چه مربوط به برنامه هستهای و چه مرتبط با «اتحادهای منطقهای ایران یا تواناییهای دفاع موشکی» یا «نقض حقوق بشر» را بردارد! او تأکید کرد همه اینها بخشی از «کارزار فشار حداکثری» در دولت ترامپ بود و اکنون باید اجازه دهند تجارت ایران به حالت عادی بازگردد.
برخی مقامات جمهوری اسلامی در ارتباط با مذاکرات اتمی اینطور وانمود میکنند که رژیم دست بالا را دارد و قرار نیست در مورد موشکها و پشتیبانی نظامی و تسلیحاتی رژیم ایران از گروههای نیابتی و شبهنظامی هیچ مذاکرهای صورت بگیرد اما واقعیت اینست که حسین امیرعبداللهیان و همچنین دیپلماتهای جمهوری اسلامی که در وین حضور دارند در این مورد تا حدود زیادی تغییر موضع دادهاند. چنانکه امیرعبداللهیان در مصاحبه با «یورونیوز» گفته است هنوز درباره برخی «خطوط قرمز ایران» توافقی حاصل نشده است. اینهمه در حالیست که وی دیروز اعلام کرده بود که «کمتر از چند ساعت» با توافق نهایی فاصله هست!
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی در اظهاراتی مدعی شد مذاکرات برجام در وین «کمتر از چند ساعت» با توافق نهایی فاصله دارد.https://t.co/iMzOyjDW1U pic.twitter.com/66nXWCAwe5
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) February 21, 2022
در حالی که غرب اعم از اروپا و آمریکا با بحران روسیه و اوکراین روبروست که در اولویت مسائل این کشورها قرار دارد، برای جمهوری اسلامی اما که فشارهای داخلی علیه آن روز به روز افزایش مییابد، «احیای برجام» و لغو تحریمها یک موضوع کاملا حیاتی است. آنهم در حالی که حتا اگر همین امروز توافقی حاصل شود، روند دست یافتن تهران به «پول» و منابع مالی به این سرعت نخواهد بود به ویژه آنکه جمهوری اسلامی با سیاستهای خود ایران را در لیست سیاه FATF قرار داده است! لیستی که راه معاملات با جهان آزاد را بر آن میبندد.
از سوی دیگر، مقامات اسرائیل مرتب هشدار میدهند آزاد شدن پولهای بلوکه شده ایران اگر به دست رژیم برسد، صرف تقویت توان موشکی و منطقهای آن خواهد شد و ناامنی در خاورمیانه را تشدید خواهد کرد. آنها همچنین میگویند جمهوری اسلامی تلاش میکند تا در توافق احتمالی دسترسی به تأسیسات اتمی نظامی خود را نیز محدود کند.
نفتالی بنت نخست وزیر اسرائیل پیش از این گفته بود یکی از شروط جمهوری اسلامی برای توافق این است که پروندههای باز هستهای جمهوری اسلامی در آژانس بینالمللی انرژی اتمی بسته شود. همان پروندههایی که مربوط به کشف اورانیوم با منشاء انسانی در سه سایت اعلام نشده بود.
تهران اصرار دارد که برچسب نظامی از روی فعالیتهای هستهای آن برداشته شود. حال آنکه چه پیش از لو رفتن برنامه اتمی آن در دو دهه پیش و چه حتا در طول مذاکراتی که به برجام در سال ۲۰۱۵ انجامید و حتا طی سه سالِ پس از آن تا خروج آمریکا در هشتم ماه مه ۲۰۱۸ همچنان به برنامههای مخفی خود ادامه داد! در دو سال اخیر هم که اساسا مفاد برجام را زیر پا گذاشت و اثبات کرد که آن توافق چه اکنون و چه در آینده نمیتوانسته مانعی بر سر پیشبرد برنامههای هستهای آن باشد!