سایه سنگین حمله روسیه به اوکراین بر مذاکرات وین؛ اگر «مسائل دشوار» حل نشود شاید هیچ توافقی در کار نباشد!

تنها ساعاتی پیش از حمله نظامی روسیه به اوکراین در شرایطی که مقامات جمهوری اسلامی و بعضی دیپلمات‌های غربی ادعا می‌کردند «رسیدن به توافق اتمی نزدیک» است و حتی «چند ساعت با توافق» فاصله است، علی باقری‌ کنی سرپرست تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی در مذاکرات اتمی وین به تهران بازگشت.

خبرگزاری تسنیم گزارش داد بازگشت باقری‌ کنی به تهران «تردد معمول» در جریان گفتگوهاست. اولین اظهار نظر او در مورد روند مذاکرات اتمی توییتی در صبح پنجشنبه ۵ اسفند است که نوشته «هرقدر هم که به خط پایان نزدیک باشیم، الزاماً تضمینی برای عبور از آن وجود ندارد!»

باقری‌ کنی تأکید کرده توافق مستلزم هوشیاری، ثبات قدم قویتر، خلاقیت بیشتر و رویکردی متوازن برای برداشتن گام پایانی است.

گفته می‌شود مذاکره‌کنندگان ارشد فرانسه، آلمان و بریتانیا نیز این هفته برای برخی مشورت‌ها وین را ترک کرده‌اند. این در حالیست که حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی سه روز پیش در مصاحبه با یورونیوز گفته بود اگر طرف غربی واقع‌بینانه مذاکره کند می‌توانیم در کمتر از چند ساعت در وین به توافق برسیم!

همچنین علی باقری‌ کنی توافق را مستلزم «رویکرد متوازن» غربی‌ها خوانده و علی شمخانی دبیر شورای عالی «امنیت ملی» جمهوری اسلامی نیز گفته مرحله پایانی مذاکرات وین بدون تصمیم‌گیری سیاسی غرب برای حل مسائل بسیار مهم باقیمانده که لازمه «متوازن‌سازی توافق» است، شکل نخواهد گرفت.

دستیابی به #توافق_خوب بدلیل پیشرفت‌های قابل اعتنا در مذاکرات که عمدتا ناشی از ابتکارات #ایران بوده، امکان‌پذیر است، اما مرحله پایانی #مذاکرات_وین بدون تصمیم‌گیری سیاسی غرب برای حل مسائل بسیار مهم باقیمانده که لازمه «متوازن‌سازی توافق» است، شکل نخواهد گرفت.

— علی شمخانی (@alishamkhani_ir) February 24, 2022

یک مقام ارشد دولت بایدن به پایگاه خبری «آکسیوس» گفته توافق میان ایالات متحده و ایران برای بازگشت به برجام نزدیک است اما چندین «مسئله دشوار» حل نشده باقی مانده است.

در این گزارش تأکید شده در حال حاضر، به نظر می‌رسد هیچیک از طرفین حاضر به عقب‌نشینی در مورد خطوط قرمز خود نیستند. این مقام آمریکایی گفته «بعید نیست اصلاً هیچ توافقی در کار نباشد.»

برخلاف موجی که در روزهای گذشته در مورد نزدیک بودن معامله آمریکا و جمهوری اسلامی به راه افتاد، رابرت مالی نیز که از مدافعان سرسخت معامله و توافق با جمهوری اسلامی است، به «آکسیوس» گفته اظهارات مقامات ایران و برخی از مذاکره‌کنندگان اروپایی مبنی بر اینکه ممکن است ظرف چند روز توافق صورت گیرد «حدس و گمان‌های زودهنگام» است!

او توضیح داد: «با توجه به سرعت پیشرفت‌های هسته‌ای ایران زمان بسیار کمی برای حل مسائل باقی مانده و تا زمانی که به این موضوعات رسیدگی نشود، توافقی وجود ندارد.»

این اظهارات رابرت مالی کاملا در نقطه مقابل ادعاهای میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات وین قرار دارد که گفته بود توافق به زودی انجام می‌شود آنهم در حالی که اولیانوف و کشورش فعلا درگیر جنگ اوکراین هستند!

The U.S. and Iran are close to a return to the 2015 nuclear deal but several “difficult issues” remain unresolved, a senior Biden administration official told Axios.https://t.co/nJKvmrY9WT

— Axios (@axios) February 23, 2022

جمهوری اسلامی از دولت آمریکا «تضمین عدم خروج از برجام» خواسته اما این تصمیم در اختیار دولت بایدن و یا هیچ دولت دیگری در آمریکا نیست و با کنگره است که در این زمینه  تصمیم بگیرد. گذشته از اینکه چنین تصمیم‌هایی درباره «تضمین» دادن موضوعی نیست که کشوری خود را درگیر آن کند!

هچنین رژیم ایران مذاکره بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای را فعلاً  نه تنها نپذیرفته بلکه خواستار خروج نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا نیز شده که تا کنون مورد موافقت قرار نگرفته است. اکنون بحث بر سر تبادل گروگان‌های جمهوری اسلامی با مجرمان رژیم ایران در آمریکاست. دوتابعیتی‌هایی که در تهران به گروگان گرفته شده‌اند این کاربرد را دارند که جمهوری اسلامی از غرب و جامعه جهانی اخاذی کند. کاری که در دولت اوباما پاسخ مساعد داد و رژیم را گستاخ کرد تا همچنان به گروگانگیری ادامه دهد. حالا نیز امیدوار  است تا با مبادله چند گروگان با مأموران خود، مانند دوران اوباما امتیازات مالی نیز دریافت کند.

در شرایط فعلی نگرانی تهران اینست که حمله روسیه به اوکراین مذاکرات وین را به حاشیه ببرد یا بر آن تأثیر بگذارد و لغو تحریم‌ها به تأخیر بیفتد و یا دشوارتر شود. مشکل اینست که اروپا و آمریکا می‌بایست از یکسو روسیه را محکوم و  تحریم کنند و یا حتی دست به اقدامات شدیدتر بزنند و از سوی دیگر بر سر توافق اتمی که اولویت هیچکدام از آنها نیست با فرستادگان روسیه تبادل نظر کنند!