یک پژوهشگر میراث فرهنگی گفته است: سوداگران اموال تاریخی و فرهنگی در چند ماه گذشته احتمالا به بهانه یافتن گنج که به هیچ وجه وجود خارجی در میان سنگ و کوه ندارد، در چند متری سنگ‌نگاره ساسانی «سراب بهرام» با پُتک، سنگ‌ها را شکسته‌اند و خرده‌سنگ‌ها نیز روی زمین رها شده است که ظواهر نشان می‌دهد این اتفاق به تازگی رخ داده است.
سیاوش آریا با بیان این مطلب تاکید کرد: «سنگ‌نگاره ساسانی «سراب بهرام» واپسین روزهای زیست خود را سپری می‌کند؛ سال‌های سال در بدترین شرایطِ نگهداری و حفاظتی قرار گرفته و در گوشه‌ای به حال خود رها شده و همچنان مورد بی‌مهری مدیران فرهنگی قرار دارد.»
این کنشگر میراث فرهنگی به سوراخ‌های پدیدار شده روی این سنگ‌نگاره ارزشمند ساسانی اشاره کرد و گفت: «با اینهمه، نه‌تنها هیچگونه نگرش ویژه‌ای به این یادگار نیاکانی بی‌مانند نشده، بلکه هنوز این مجموعه مورد مطالعات باستان‌شناسان قرار نگرفته و حتی حریم و عرصه آن نیز روشن نشده است.»
آریا با بیان اینکه آسیب‌های وارد شده در کنار عوامل طبیعی و بیولوژیک مانند گُل‌سنگ‌ها بیشتر بخش‌ها به ویژه چهره افراد تراشیده‌شده در این سنگ‌نگاره را نازیبا و زشت کرده، ادامه داد: «رخنه روزافزون گل‌سنگ‌ها سبب تَرَک و شکاف‌هایی در درون سنگ‌نگاره سراب بهرام شده و آسیب‌های برگشت‌ناپذیری را برجای گذاشته است.»
سنگ‌نگاره «سراب بهرام» در ۹ کیلومتری شهر نورآباد مَمَسنی در استان فارس قرار دارد. ارتفاع این اثر چهار متر و ۸۵ سانتی‌متر و پهنای آن دو متر و ۹۰ سانتی‌متر است که در دامان کوه تراشیده شده، این یادمان در ۱۲ اسفند ۱۳۱۵ خورشیدی با شماره ۲۷۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده ولی سال‌هاست به حال خود رها شده است.
خبرگزاری ایسنا در ۱۶مرداد ۱۳۹۵ نیز با انتشار گزارش تصویری از کاهش آب چشمه‌های جاری در کنار این نقش برجسته و نبود هیچ تابلویی برای معرفی این محوطه تاریخی خبر داده و نوشته بود: این محل «مکانی برای خوشگذرانی و هدف تیراندازی» تبدیل شده است به گونه‌ای که «وجود سوراخ‌های متعدد روی بدنه» نشانگر چنین رویداد تلخی است.
سیاوش آریا در سال ۱۳۹۳ نیز با تاکید بر اینکه مردم منطقه این سنگ‌نگاره را هدف تیراندازی و پرتاب سنگ قرار داده‌اند گفته بود این سنگ‌نگاره محل گذر گوسفندان و گله‌های دام شده که علاوه‌بر فرسایش، سرگین آنها پوسیدگی تدریجی این سنگ‌نگاره را موجب شده است.
همان سال، میلاد وَندایی باستان‌شناس گفته بود: «در گذشته حصاری از توری فلزی در برابر این یادمان وجود داشت تا بتواند این نگاره‌ی ساسانی بی‌همتا را از آسیب مردم منطقه و گذر گوسفندان نگه دارد، ولی این دیواره دیگر از میان رفته است و سنگ‌نگاره در خطر ویرانی جدی و وضعیت بسیار اندوهباری قرار گرفته است.»
به گفته این باستان‌شناس، در این سنگ‌نگاره در هر دو سوی پادشاه دو نجیب‌زاده یا بزرگان درباری ایستاده‌اند. هر چهار نگاره پوشش گرانمایه و همیشگی ساسانی را دارند. پژوهشگران در هویت‌شناسی پادشاه، این نگاره را منسوب به بهرام دوم با تاجی که ویژه اوست، دانسته‌اند اما هویت‌شناسی چهار درباری دیگر محل مناقشه است.
وضعیت دیگر آثار باستانی واقع در استان فارس نیز بهتر از این اثر زیبای دوران ساسانی نیست. سیاوش آریا در ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ با انتشار تصاویری درباره وضعیت نگهداری و حفاظت از گوردخمه‌های ساسانی «تخت طاووس» مرودشت با اشاره به سبز شدن گُل‌سنگ‌ها درون این گورها هشدار داده بود: «حاشیه این گورها محل برپایی آتش برای استفاده‌ی مواد مخدر و پختن خوراک، ریختن زباله و جایی برای ریختن سرگین (مدفوع) گوسفندان درون دهانه گورها شده است.»
اینهمه در حالیست که در ۲۸ بهمن ۱۴۰۰ این پژوهشگر و کنشگر میراث فرهنگی از آثار مخرب انفجارهای پی در پی معدن شن و ماسه در نقوش برجسته ساسانی محوطه باستانی «بَرم دِلک» در شیراز نیز خبر داده و گفته بود: «انفجارهای پی در پی در کوه، افزون بر نابودی طبیعت و زیست‌بوم، لرزه بر اندام بی‌دفاع یادگارهای ساسانیان انداخته و تهدیدی جدی برای آنها به شمار می‌آید. فعالیت معدن‌های شن و ماسه نه در کوتاه‌مدت که در درازمدت تاثیر بد خود را نشان خواهد داد و مایه نابودی میراث ساسانیان خواهد شد و باید هرچه زودتر از دنباله کار آنها جلوگیری کرد.»
https://kayhan.london/1400/10/08/%d8%ae%d8%b7%d8%b1-%d9%86%d8%a7%d8%a8%d9%88%d8%af%db%8c-%d9%86%d9%82%d8%b4-%d8%a8%d8%b1%d8%ac%d8%b3%d8%aa%d9%87-%d8%af%d9%88%d8%b1%d9%87-%d8%b3%d8%a7%d8%b3%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%af%d8%b1-%da%a9%d8%a7
در دی‌ماه سال گذشته نیز محسن عباسپور فعال حوزه میراث فرهنگی کازرون از وضعیت نامناسب نقش‌‌های برجسته‌ی دوره ساسانی در تنگه چوگان خبر داده بود که در دیواره کوه قرار دارند و از شاخص‌ترین نقوش برجای مانده از دوره ساسانی به شمار می‌روند. تصاویر منتشرشده از نقش برجسته متعلق به این دوره تاریخی، آثار نم‌گرفتی، جلبک‌زدگی و زدوده شدن نقوش را بطور واضح نشان می‌دهد.
