بازار اتومبیل این روزها با خبرهای ضد نقیض در رکود بیشتر فرو رفته است. در حالی که طرح واردات اتومبیل آماده اجراست اما مخالفان این طرح همچنان بر مواضع خود اصرار می‌ورزند. دبیر «انجمن واردکنندگان خودرو» میگوید ایران آنقدر اتومبیل چینی وارد کرده که به یکی از استان‌های چین تبدیل شده اما در مقابل شایعاتی درباره واردات اتومبیل از ایالات متحده و آلمان نیز مطرح است.
طرح واردات اتومبیل پس از کشمکش‌های فراوان در نهایت مورد تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار گرفته است. اعلام تاریخ دقیق اجرای این طرح هنوز اعلام نشده اما مقدمات آن در حال آماده شدن است و پیش‌بینی می‌شود تا پیش از آغاز تابستان ثبت سفارش واردات اتومبیل آغاز شود.
بر اساس اعلام وزارت صمت اتومبیل‌هایی می‌توانند وارد ایران شوند که حجم موتور آنها بین ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ سی‌سی باشد و سقف قیمت آنها نیز بین ۲۰ تا ۲۵هزار دلار باشد. وی پیش از این گفته بود که سقف قیمت هفت هزار دلار و حجم موتور هزار سی‌سی تعیین شده است.
در بین اتومبیل‌های کره‌ای موجود در بازارهای جهانی که حجم موتور آنها بین ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ سی‌سی و قیمت آنها نیز بین ۲۰ تا ۲۵ هزار دلار باشد می‌توان به ۲۰۲۱ Kia K۵ اشاره کرد؛ قیمت این اتومبیل در بازارهای جهانی ۲۳ هزار و ۵۹۰ دلار است و حجم موتور آن نیز ۱۵۹۸ سی‌سی است.
خبرگزاری تسنیم گزارش داده که «هنوز هیچ دستورالعملی برای نحوه واردات خودرو نهایی نشده و احتمال تجدید نظر در شرط صادرات خودرو و اجرا با منشأ ارز صادراتی و با رعایت ضوابط خاص و تأیید وزارت صنعت وجود دارد.»
https://kayhan.london/1401/01/14/%d9%85%d9%88%d8%a7%d9%81%d9%82%d8%aa-%d9%85%d8%ac%d9%84%d8%b3-%d8%b4%d9%88%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c-%d9%88-%d8%b4%d9%88%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d9%86%da%af%d9%87%d8%a8%d8%a7
در روزهای گذشته نیز چند ویدئو و تصویر در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که از حمل اتومبیل‌های خارجی مانند فولکس و جیپ در جاده‌های ایران حکایت دارند. این موضوع ابهاماتی درباره مبدأ اتومبیل‌های وارداتی ایجاد کرده اما مقامات دولتی هیچ توضیحی در اینباره ارائه نکرده‌اند و حدس و گمان‌ها درباره اتومبیل‌های وارداتی ادامه دارد.
بهرام شهریاری کارشناس صنعت اتومبیل گفته که «این محموله، احتمالا خودروهای ترانزیتی هستند. درواقع آنها از یک مرز وارد کشور می‌شوند و از مرز دیگری خارج می‌شوند.»
میلاد بیگی کارشناس صنعت اتومبیل نیز معتقد است که «دولت باید پیش از هرگونه اعلام خبری در مورد مسائل به یک جمع‌بندی نهایی برسند. به بیانی روشن‌تر درمورد هر مسئله‌ای به ویژه مسئله واردات خودرو به‌خصوص در شرایطی که هرگونه اعلام‌نظر و تصمیم‌گیری بطور مستقیم بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد اعضای دولت باید به یک تصمیم واحد برسند و مسئله را تعیین تکلیف کنند. اگر چنین اتفاقی رخ ندهد باعث می‌شود که بازار دائما تحت تاثیر گفتار و رفتار‌های ضد و نقیض قرار بگیرد و واکنش‌هایی را از خود نشان دهد.»
مهدی دادفر دبیر «انجمن واردکنندگان خودرو» معتقد است سیاست واردات اتومبیل هم مانند دیگر طرح‌های جمهوری اسلامی به اهداف خود دست پیدا نخواهد کرد. او با انتقاد از وضعیت نامعلوم شرایط واردات اتومبیل میگوید دولت و «آقایان می‌خواهند با یک تیر ۱۰۰ هزار نشانه را هدف بگیرند.»
دبیر «انجمن واردکنندگان خودرو» میگوید که «دولت می‌خواهد تمامی ضعف‌ها، درهم‌ریختگی‌های بازار، قیمت خودرو، نارضایتی مردم، مشکلات عرضه، انتقال تکنولوژی، عدالت‌اجتماعی، مشکلات درآمدزایی برای دولت، افزایش اشتغال، حمایت از تولید، حمایت از صادرات و… را در قالب واردات خودرو انجام دهد.»
به اعتقاد او «اینکه قرار باشد تمام کسری فنی، مدیریتی، مهندسی، فکری و بی‌نظمی ساختار دولتی و زیاده‌خواهی‌های شخصی را یک‌شبه و با یک فرمول حل کنند، ناشدنی است.»
این مقام مسئول بی‌آنکه نام کسی را ببرد، میگوید همین «آقایانی که امروز مدافع واردات خودرو شده‌اند، همان بانیان وضعیت موجود هستند و شرایط کنونی، حاصل عملکرد همین افراد است. بسیار جای تعجب دارد که قرار است، مسئله به دست افرادی حل شود که خود، روزی مسئولیت حل آن را داشته‌اند، اما شرایط را پیچیده‌تر کرده‌اند.»
مهدی دادفر همچنین گفته که «به مسئولان تبریک میگم که زحمت کشیدند و جلوی واردات رو گرفتند تا برندهای جهانی نیاد! اینهمه خودرو چینی در خود چین هم نیست!»
🔴⚫️مهدی دادفر دبیر #انجمن_واردکنندگان_خودرو با کنایه میگوید: به مسئولان تبریک میگم که زحمت کشیدند و جلوی #واردات رو گرفتند تا برندهای جهانی نیاد! این همه #خودرو_چینی در خود #چین هم نیست!#نظام_ناکارآمد#نگاه_به_شرق#صنعت_اتومبیل#واردات_مافیایی#انحصار_واردات#نابودی_اقتصاد pic.twitter.com/coTxx1BpPz
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) May 21, 2022
مصطفی آقامیرسلیم نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از جمله مخالفان جدی طرح واردات اتومبیل است. او معتقد است «واردات ۷۰ الی ۸۰ هزارتایی خودرو، تاثیری بر تعدیل قیمت خودرو ندارد بلکه صرفا شرکتی در کنار شرکت‌های دیگری مانند کرمان خودرو ساخته خواهد شد.»
به گفته مصطفی آقا میرسلیم مشکلات اتومبیل‌سازی‌های داخلی زیاد است و آنها ناچار هستند قیمت‌ها را افزایش دهند: «اغلب کارخانه‌های خودروسازی به دلیل اینکه قیمت تمام شده محصولاتشان، بیشتر از قیمت فروش‌شان است، در حال ضرر هستند و به ناچار باید از بانک وام بگیرند. همچنین بعد از گرفتن وام، باید ۲۰ الی ۲۵ درصد بهره وام را پرداخت کنند که با این اوصاف چاره‌ای جز گران کردن محصولاتشان ندارند. درحال حاضر زیان و بدهی صنعت خودروسازان کشور نزدیک به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است.»
او در واکنش به خبرهایی درباره بازنشدن «ایربگ» اتومبیل‌های داخلی در تصادفات جاده‌ای گفته که «این ادعا به هیچ وجه صحت ندارد و کسانی مدعی باز نشدن ایربگ خودرو‌ها هستند، خودشان در این تصادفات مقصرند. پلیس راهنمایی و رانندگی در جاده مه‌آلود از عبور و مرور خودرو‌ها جلوگیری نمی‌کند و بعد مدعی بازنشدن ایربگ‌ها می‌شود. حتی به فرض اینکه ایربگ خودرو‌ها هم باز نشود، یک نقص فنی است که باید برطرف شود. بازنشدن ایربگ ۱۰۰ خودرو بین ۹۰۰ هزار خودروی تولید شده، آماری ناچیز است.»
این در حالیست که در یک نمونه بیستم دی‌ماه در یک تصادف زنجیره‌ای میان ۵۹ اتومبیل در جاده بهبهان- رامهرمز دست‌کم ۵ نفر کشته و ۴۱ نفر زخمی شدند. دو روز پیش از آن نیز ۲ تصادف زنجیره‌ای دیگر به دلیل غلظت بالای مه صبحگاهی در محور آبادان و اهواز- رامهرمز اتفاق افتاده بود که در یکی از آنها ۲۸ اتومبیل با هم برخورد کردند.
https://kayhan.london/1400/10/28/%d8%a7%d9%81%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%b4-%d8%aa%d8%b5%d8%a7%d8%af%d9%81-%d8%af%d8%b1-%d8%ac%d8%a7%d8%af%d9%87%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%d8%9b-%d8%b5%d9%86%d8%b9%d8%aa
پیمان پیرایش مدیرکل نظارت بر اجرای استاندارد صنایع فلزی در خصوص اظهارات اخیر رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی مبنی بر اینکه در حادثه تصادف بهبهان ایربگ هیچ اتومبیلی باز نشده، اظهار داشت: «تمام خودروهای تولیدی از سال ۱۳۸۹ مشمول استانداردهای اجباری هستند و باید آزمون‌های لازم را انجام دهند.»
بازار اتومبیل ایران سال‌هاست در انحصار چند شرکت اتومبیل‌سازی داخلی قرار دارد و این شرکت‌ها که به رانت‌های حکومتی متصل هستند قیمت اتومبیل‌ها را افزایش داده و نسبت به کیفیت آنها بی‌توجه هستند. از سوی دیگر شرکت‌های اتومبیل‌سازی با شیوه قرعه‌کشی اتومبیل و فروش محصولات سبب ایجاد چرخه رانت و فساد شده و سود زیادی را نیز از این طریق به جیب می‌زنند.
مصطفی طاهری نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمسیون صنایع و معادن در یک برنامه تلویزیونی در شبکه «افق» گفته که «در سال ۱۳۹۹ حدود صد هزار میلیارد تومان مبلغ رانتی بوده که به خاطر تفاوت قیمت خودرو در کارخانه و بازار رد و بدل شده، یک پنجم بودجه کل کشور! سه برابر همین مقدار هم در صنعت فولاد وجود داشت؛ این توزیع، ایراد جدی کار ما است.»
در حال حاضر قیمت اتومبیل بی‌کیفیت «پراید» معروف به «ارابه مرگ» که ابتدایی‌ترین تکنولوژی اتومبیل در نیم قرن گذشته در ساخت آن استفاده شده به بیش از ۲۰۰ میلیون تومان رسیده است.
بسیاری از کارشناسان صنعت اتومبیل امیدوار هستند با واردات اتومبیل خارجی، انحصار بازار از دست شرکت‌های تولیدکننده داخلی خارج شده و آنها در رقابت با اتومبیل‌های خارجی، کیفیت محصولات خود را افزایش داده و قیمت‌ها را متعادل کنند.
