واکنش‌ها در ایران و جهان به قتل حکومتی مهسا امینی دختر ۲۲ ساله‌ای که در پی حمله و ضرب و جرح توسط مأموران گشت ارشاد اسلامی به کما رفت و جان باخت ادامه دارد. شاهزاده رضا پهلوی دو روز سوگ ملی در روزهای یکشنبه و دوشنبه ۲۷ و ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ اعلام کرده است. شهر سنندج شب گذشته شاهد اعتراضات گسترده مردم سوگوار و خشمگین بود. هشتگ #مهسا_امینی در توئیتر از مرز دو میلیون توئیت و بازتوئیت گذشت و ضمن رکورددار شدن در تاریخ هشتگ‌های فارسی در توئیتر، MahsaAmini# ترند جهانی نیز شد.
شامگاه گذشته هزاران نفر از مردم در سنندج به خیابان آمده و اعتراضات گسترده‌ای را در اعتراض به قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی برگزار کردند. این اعتراضات با سرکوب مسلحانه مردم توسط مأموران لباس شخصی و انتظامی جمهوری اسلامی روبرو شد اما مردم تا پاسی از شب در خیابان ماندند و میدان رویارویی با جمهوری اسلامی را خالی نکردند.
اعتراضات در سنندج از عصر شنبه ۲۶ شهریور آغاز شد. حضور زنان دوشادوش مردان در این اعتراضات کاملا چشمگیر است.
مرگ بر دیکتاتور! می‌کُشم می‌کُشم هر آنکه خواهرم کشت!
مردم خشمگین و زخم‌خورده‌اند! آرام نمی‌گیرند. با هر قتل حکومتی، خشم و انزجارشان از جمهوری اسلامی بیشتر می‌شود. pic.twitter.com/iChSUEHl54
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 17, 2022
«سقز تنها نیست، سنندج پشتیبانش است»، «می‌کشم، می‌کشم هر آنکه خواهرم کشت»، «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر خامنه‌ای» از جمله شعارهای مردم است. آنها همچنین تصویر خامنه‌ای و بنر بزرگ قاسم سلیمانی را پاره کردند.
ویدئوهای منتشر شده از سنندج نشان می‌دهد مردم با سنگ به جنگ نیروهای تا دندان مسلح جمهوری اسلامی می‌روند و در برابر آنها تسلیم نمی‌شوند. تصاویری مشابه در اعتراضات ظهر شنبه ۲۶ شهریور در سقز نیز منتشر شده است.
پاره کردن بنر سلیمانی و شعار «مرگ بر خامنه‌ای» در واکنش به قتل مهسا امینی
مردم خشمگین سنندج در تجمع شبانه با سر دادن شعار «مرگ بر خامنه‌ای» به قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی اعتراض کرده و بنر قاسم سلیمانی را پاره کردند. pic.twitter.com/R2W6oMcy4O
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 17, 2022
مردم در سقز ظهر روز گذشته پس از خاکسپاری مهسا (ژینا) امینی، اعتراضات گسترده‌ای را در سطح شهر برگزار کردند و طبق روال همیشه مأموران امنیتی مسلح، پلیس ضد شورش و یگان ویژه به سوی مردم حمله‌ور شدند.
بر اساس گزارش‌ها، طی اعتراضات روز گذشته سقز و سنندج ده‌ها شهروند زخمی و بازداشت شدند. مهدی رمضانی معاون سیاسی، امنیت و اجتماعی استاندار کردستان زخمی شدن شهروندان را تأیید کرده است. او معترضان را افرادی که «سنگ‌پرانی» می‌کردند خطاب کرده و گفته تعدادی از نیروهای انتظامی نیز «بطور سطحی» زخمی شدند.
زنان در مقابل سرکوبگران pic.twitter.com/YzQbNgEPtA
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 17, 2022
همچنین فضای چند شهر دیگر در ایران از جمله تهران، کرج، مشهد و شیراز امنیتی گزارش شده و مردم از استقرار نیروهای انتظامی و یگان ویژه در میدان‌ها و خیابان‌های اصلی شهر خبر می‌دهند. فضای شهر سقز همچنان امنیتی است و مقامات با تعطیلی ترمینال این شهر تلاش دارند ورود و خروج به شهر را تحت کنترل خود درآورند.
نیروی ضدشورش از سنگباران مردم یک گوشه گیر افتاده!
سقز
شنبه ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ pic.twitter.com/F1tHSNQLIv— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 18, 2022
اعتراضات به قتل حکومتی مهسا امینی در شبکه‌های اجتماعی هم ادامه دارد. هشتگ #مهسا_امینی در توئیتر تا بامداد یکشنبه ۲۷ شهریور از مرز دو میلیون توئیت و بازتوئیت گذشت و با حدود ۱۱ میلیون لایک، رکورد هشتگ «اعدام نکنید» را که در سال ۱۳۹۹ ترند جهانی شده بود، شکست.
کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی در گزارشی اعلام کرده که بر اساس داده‌ها به دست آمده تا پایان روز شنبه ۲۶ شهریورماه، بیش از ۳۶۰ هزار توئیت و بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار ریتوئیت، و در مجموع بیش از یک میلیون ۶۰۰ هزار توئیت و ریتوئیت با هشتگ و کلیدواژه مهسا امینی منتشر شده است.
#مهسا_امینی
#MahsaAmini
مقابله با نیروی ضدشورش: مرگ بر دیکتاتور!سنندج
شنبه ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ pic.twitter.com/3vrwMD10ja— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 18, 2022
این گزارش تأکید کرده که این داده‌ها نشان می‌دهد که شدت توجهات به موضوع مهسا امینی بسیار زیاد است و می‌توان آن را در کنار هشتگ #اعدام_نکنید مهمترین هشتگ تاریخ توییتر فارسی تا کنون دانست.
شاهزاده رضا پهلوی در بیانیه‌ای ضمن اعلام دو روز سوگ ملی برای مهسا و دیگر جانباختگان اعتراضات مردمی نوشت: «این احساس مشترک، این سوگ ملی، این خشم ملی، نمودار عزم و اراده ملتی است که برای احقاق حقوق خود تا پای جان ایستاده است؛ مقاومتی ۴۳ساله که با خون ندا رنگین شد و با خون ژینا پایان نخواهد یافت. ما نیاز داریم تا این سوگ و خشم را بیش از پیش به همبستگی ملی و امید به فردایی بدون ظلم و ستم جمهوری اسلامی پیوند بزنیم.»
شاهزاده رضا پهلوی: دو روز عزای عمومی در همراهی با سوگ ملی برای دختر بی‌گناه ایران، ژینا (مهسا) امینی
شهبانو فرح پهلوی نیز در بیانیه‌ای نوشته است: «با پیروی از شاهزاده رضا پهلوی، روزهای ۲۷ و ۲۸ شهریور را عزای عمومی و سوگواری به نام ژینا و همه فرزندان جانباخته ایران اعلام می‌دارم.»
فعالان مدنی و احزاب در استان‌های کردنشین ایران نیز سوگ و اعتصاب عمومی در روز دوشنبه ۲۸ شهریور اعلام کرده‌اند.
واکنش‌های افراد شناخته شده در ایران و جهان از جمله دادخواهان، هنرمندان و سیاستمداران به قتل حکومتی مهسا امینی ادامه دارد.
بیانیه شهبانو فرح پهلوی: دو روز عزای عمومی و سوگواری به نام ژینا و همه فرزندان جانباخته ایران
فاطمه سپهری فعال سیاسی در یک برنامه تلویزیونی گفت: «اگر دنیا راجع به این جنایت واکنش نشان ندهد، باید به حقوق بشری که اینهمه ادعا دارد، شک کرد. همه ایران باید باید خون گریه کند. ما تا خامنه‌ای و تمام جمهوری اسلامی را زیر خاک نکنیم، نباید ساکت بنشینیم.»
مادر امیرحسین زارع‌زاده از کشته‌شدگان اعتراضات آبان ۹۸ نیز ضمن ابراز همدردی با مادر مهسا امینی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «به خاطر تار موی دختران، بنزین، آب و پول می‌کشید، بعد اسم خودتان را مسلمان گذاشتید، اگر اسلام این است من اسلام را قبول ندارم.»
سام اصغری مدل و بازیگر ایرانی- آمریکایی و همسر بریتنی اسپیرز با انتشار ویدئو و متن‌هایی در صفحه اینستاگرام خود نسبت به واقعه قتل مهسا امینی واکنش نشان داد و آن را محکوم کرد.
ناتانیل بازولیک بازیگر استرالیایی نیز با به اشتراک گذاشتن خبری درباره کشته شدن مهسا امینی در اینستاگرام، نسبت به سکوت فعالان حقوق زنان درباره این موضوع اعتراض کرد و نوشت: «ایران تحت حکومت اسلامی قرار دارد، چرا جهان سکوت کرده است!»
الکساندر یولیگ خواننده معروف آلمانی در یک استوری با انتشار تصویر مهسا نوشت: «هیچکس حق ندارد زن را به هر دلیلی بکُشد، شرم بر شما!»
نورگل یشیل‌چای بازیگر ترکیه‌ای در یک استوری با انتشار تصویر مهسا با اظهار تاسف و ناراحتی از قتل او نوشت: «زن‌ها همه جای دنیا مظلوم هستند و این ناراحت کننده است.»
شمار زیادی از هنرمندان در ایران که همچنان با نهادهای رسمی در جمهوری اسلامی مشغول به فعالیت هستند نیز نسبت به قتل مهسا امینی واکنش نشان داده‌اند. امیر جعفری، کتایون ریاحی، ترلان پروانه از جمله بازیگران و سیروان خسروی، همایون شجریان و محسن چاووشی از جمله خوانندگانی هستند که در پی قتل مهسا مطالبی انتقادی نوشتند.
در همین ارتباط، حامد اسماعیلیون سخنگوی انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز اوکراینی در مطلبی در صفحه اینستاگرامش نوشته «حقیقتش را بخواهید مرثیه‌سرایی و اعتراض ورزشکار و هنرمند حکومتی را هم باور نمی‌کنم. بار اولشان هم نیست که اظهار تعجب و نفرت می‌کنند. وقتی عزای عزادار به خشم مبدل شد، همه‌شان آن پسله‌پناه‌ها سنگر می‌گیرند که کلاه‌شان را باد نبرد.»
او در ادامه نوشته که «مرثیه‌سراییِ مترجم و نویسنده‌ای را هم که به وزارت ارشاد هنوز کتاب می‌دهد تا بازبینی شود باور نمی‌کنم. صداقت در دادخواهی و دفاع از آزادی در دوری از جمهوری اسلامی‌ست، هرچه دورتر بهتر. جمهوری اسلامی آدمکش است و هرکس با این هیولا سَر و سِرّی دارد به چرخیدن چرخ خونریزی یاری می‌رساند.»
حامد اسماعیلیون در بخشی از مطلبش تأکید کرده «کسی شعر نمی‌تواند بگوید، کسی مرثیه نمی‌تواند بسراید. خشم را نمی‌شود فقط با ساییدن دندان‌ها بر هم نشان داد. با وجود این خشم که در درون همه‌ی ما شعله می‌کشد احتیاج به سازماندهی و اتحاد بیش از همیشه وجود دارد. افسار بریده‌اند و کف بر دهان می‌آورند و خوالیگرانِ بارگاه ضحاک اکنون صبحانه‌ی رهبر آدمکش‌ها را با مغز جوان تازه گذشته، رونق می‌دهند.»
