کاهش ذخایر آب پشت سدهای کشور در کنار خشکسالی و کاهش بارندگی هشدارهای تازه‌ای درباره وضعیت آبی کشور به همراه داشته است. رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی می‌گوید مشکل آب متأسفانه آنقدر جدی است که اصلا نمی‌توانیم از آن فرار کنیم و یا ساده آن را جلوه دهیم.
کاهش بارندگی و کاهش شدید منابع آب زیرزمینی و ذخایر پشت سدهای کشور طی روزهای گذشته هشدارهای پی در پی مقامات و کارشناسان را به دنبال داشته است.
آمارهای تازه دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور حکایت از وضعیت نگران‌کننده میزان آب در برخی از سدهای کشور دارد. این گزارش با اشاره به گذشت ۱۶ روز از سال آبی جدید، میزان کل حجم آب در مخازن سدهای کشور را نزدیک به ۱۸ میلیارد و ۵۷۰ میلیون مترمکعب اعلام کرده است.
گزارش هفتگی بارش و سدها در سامانه وزارت نیرو نیز نشان می‌دهد که درصد پرشده‌ی مخازن سدهای کشور تا پایان امروز سه‌شنبه ۱۷ آبان‌ماه و در نیمه‌ی پاییز فقط ۳۸ درصد بوده است.
وضعیت ذخائر آب پشت سدهای کشور هم امسال بحرانی‌تر از سالهای گذشته است بطوریکه به گزارش وزارت نیرو آب ذخیره شده پشت برخی از سدهای کشور نسبت به سال گذشته آبی، کاهش بین ۲۵ تا ۷۵ درصد داشته است. مهمترین این سدها، سد چاه نیمه‌ها در استان سیستان و بلوچستان، سد تهم در استان زنجان، سد ایلام در استان ایلام، سد کرخه در استان خوزستان، سد سفیدرود در استان گیلان و سد دوستی در استان خراسان رضوی است.
همچنین سد اکباتان آبشینه در استان همدان با تنها یک درصد پرشدگی مخزن در سال جاری، بحرانی‌ترین وضعیت را در بین سدهای کشور دارد.
از سوی دیگر در روزهای اخیر، نمایندگان مجلس از خشک شدن دریاچه ارومیه خبر داده و اعلام کرده بودند تنها یک درصد از کل آب دریاچه باقی مانده، داده‌های دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور نشان می‌دهد که مجموع ۱۳ سد حوزه این دریاچه در حال حاضر نزدیک به ۵۱۸ م.م.م موجودی آب دارند که این میزان نسبت به سال گذشته، رشد ۱۶ درصدی داشته و درصد پرشدگی مخازن این سدها در سال جاری، ۳۱ درصد است.
علی سیدزاده مدیرکل دفتر مدیریت مصرف کشور هم خبر داده که حجم ذخیره سدهای تهران ۱۰۰ میلیون مترمعکب کمتر شده و در برخی از مخازن شهر تهران ارتفاع آب که باید در حد ۴ متر باشد، به ۷۰ سانتی‌متر رسیده است.
محمدرضا بختیاری مدیر عامل آبفای استان تهران هم اعلام کرده که بارندگی وضعیت خوبی ندارد، ضمن اینکه همچنان افزایش دما را در کشور شاهدیم، بنابراین اوضاع مخازن خوب نیست.
بر اساس اعلام شرکت آب و فاضلاب استان تهران میزان مصرف آب در این استان ۷۶ درصد بیشتر از منابع آب تجدیدپذیر استان است و این یعنی منابع آبی استان تهران هر روز کمتر و کمتر می‌شود، افزون بر این از ابتدای سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ تا کنون ۱۵۵ میلیمتر بارندگی برای استان تهران ثبت شده که این میزان در مقایسه با ۲۰۸ میلیمتر متوسط بلندمدت ۵۳ ساله، ۲۵ درصد کاهش داشته است.
مجتبی موسوی نائینی رئیس سد زاینده‌رود هم تأکید کرده که این سد شرایط خوبی ندارد و ۸۹ درصد سد زاینده‌رود خالی است. او تأکید کرده که تلاش می‌شود حجم ذخیره این سد از ۱۲۰ میلیون مترمکعب کمتر نشود.
کاهش حجم آب ذخیره شده پشت سد زاینده‌رود نیروگاه این سد را از مدار خارج گرده و به گفته مجتبی موسوی نائینی برگشت نیروگاه به مدار بستگی به ورودی آب و حجم ذخیره سد دارد. او گفته که اگر بارش‌های خوبی اتفاق بیفتد و ذخیره سد حداقل به نزدیک ۱۶۰ میلیون مترمکعب برسد، می‌توان نیروگاه را دوباره وارد مدار کرد.
آمارها نشان می‌دهد که در مقایسه با ۵ سال گذشته، ورودی سدهای کشور کاهش بیش از ۳۰ درصدی داشته و آب آشامیدنی ۵۰۰ شهر کشور با مشکل تأمین می‌شود و ۱۰۱ شهر در «وضعیت قرمز تامین آب» هستند!
همچنین، ۳۰۰ شهر در معرض تنش آبی هستند و در بیشتر از ۸ هزار روستا با تانکر، آبرسانی صورت می‌گیرد. متخصصان آبخیزداری و هیدروژئولوژی، از ورشکستگی آبی خبر داده و گفته‌اند که ذخایر آب ایران تا ۳۶ سال آینده تمام می‌شوند.
وضعیت آبی در ایران چنان بحرانی شده که رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس نیز روز گذشته نسبت به آن هشدار داده و از لزوم در اولویت قرار گرفتن این بحران گفته است.
سمیه رفیعی رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی گفته که «مشکل آب متأسفانه آنقدر جدی است که اصلا نمی‌توان از آن فرار کنیم و یا ساده آن را جلوه دهیم. رأس اولویت‌های برنامه‌ریزی دستگاه‌های مربوطه باید همین مدیریت مصرف آب باشد؛ از بودجه تا برنامه هفتم باید برای آب به کار گرفته شوند.
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی افزوده که «تغییر اقلیم در کشورمان ما را به سمت خشکسالی برده است، تا به امروز در کمیته آب مجلس به صورت تخصصی بحث و بررسی می کنیم و بر موضوع دیپلماسی آب بسیار زیاد مطالبه‌گری داشتیم و راهکاریهای فنی پیشنهاد دادیم اما متأسفانه تا زمانی که همان همیشگی‌ها برای آب تصمیم می گیرند، بعید می دانم تحولی در مدیریت منابع آب رخ بدهد.»
آمارها از وضعیت آبی کشور نه تنها در تأمین برق از طریق نیروگاه‌های آبی و دسترسی شهروندان به آب نگرانی ایجاد می‌کند بلکه کشاورزی ایران را نیز با مشکلاتی جدی در ماه‌های آینده روبرو خواهد کرد. با توجه به بحران‌های اقتصادی در ایران و مشکلاتی که در تأمین مواد غذایی از سوی روسیه و اوکراین به وجود آمده، کاهش تولید محصولات کشاورزی در ایران به دلیل خشکسالی، امنیت غذا در کشور را به شدت مورد تهدید قرار خواهد داد.
