در پنجمین سالگرد حادثه تلخ آتش‌گرفتن و غرق شدن نفتکش سانچی، ابعاد تازه‌ای از این پرونده مشخص شده است. بر اساس تازه‌ترین اطلاعات ۲۲ خدمه سانچی زنده هستند. شرکت ملی نفت ایران با همکاری سازمان اطلاعات سپاه فشارهای زیادی به خانواده‌ها آورده تا آنها از شکایت صرف نظر کنند اما به تازگی شماری از خانواده‌ها شکایتی را علیه علیه شرکت ملی نفتکش، وزیر کار دولت روحانی و علاء‌الدین بروجردی به ثبت رسانده‌اند.
علی هریسچی که وکالت گروهی از خانواده‌های خدمه کشتی سانچی را برعهده دارد در پنجمین سالگرد غرق شدن این کشتی اعلام کرده به اسنادی دست یافته که نشان می‌دهد ۲۲ خدمه سانچی زنده هستند و پس از آتش گرفتن این نفتکش، چند هفته در بازداشت نیروهای ایران بودند و سازمان اطلاعات سپاه (ساس) نیز بازداشت آنها را به اطلاع علی خامنه‌ای رسانده بوده است.
بنا بر اعلام شرکت خدمات حقوقی علی هریسچی و بر اساس اسناد موجود، گروهی از خدمه کشتی سانچی پس از حادثه آتش‌سوزی، با قایق نجات از این نفتکش خارج شده و به سواحل چین رسیدند. همچنین قوه قضاییه جمهوری اسلامی دستور گرفته که اعلام کند همه خدمه سانچی جان باخته‌اند و هر گونه پرونده حقوقی و تحقیق و تفحص درباره این موضوع باید مختومه شود.
علی هریسچی تأکید کرده که طبق گواهی شاهد عینی، یک نامه و عکس‌ها، جمهوری اسلامی از طریق سانچی یک محموله سری را به کره شمالی فرستاده بود و بر اساس اسناد، رهبر کره شمالی طی نامه‌ای از علی خامنه‌ای به خاطر ارائه محموله سانچی تشکر کرد.
علی هریسچی همچنین اعلام کرده که این خانواده‌ها در دادگاه دریایی بریتانیا از شرکت ملی نفتکش ایران و شرکت‌های بیمه‌گر این شرکت و نفتکش سانچی شکایت کرده‌اند.
هریسچی خاطرنشان کرد اقامه شکایت در بریتانیا در پنجمین سالگرد آتش گرفتن سانچی صورت می‌گیرد و از قبل نیز در واشنگتن‌دی‌سی شکایتی علیه شرکت ملی نفتکش، وزیر کار دولت روحانی و علاء‌الدین بروجردی صورت گرفته است.
علی هریسچی گفته که شرکت ملی نفتکش در پنج سال گذشته سعی کرده با فشار مالی بر این گروه خانواده‌ها، آنها را از ادامه دادخواهی منصرف کند و این خانواده‌ها در این مدت هیچ حقوق و مزایایی دریافت نکرده‌اند.
نفتکش سانچی در دی‌ماه ۹۶ در نزدیک سواحل چین و در پی آنچه برخورد با کشتی باربری چینی «کریستال» عنوان شد، دچار آتش‌سوزی شده و غرق شد. پس از چند روز اعلام شد که همه ۳۲ خدمه سانچی، شامل ۳۰ ایرانی و دو خدمه بنگلادشی، جان باخته‌اند. از همان روزها خانواده‌ها بنا به شواهدی، مانند داشتن تماس از سرنشینان یا داشتن سیگنال موبایل در حالیکه ادعا شده بود کشتی و خدمه‌ای غرق شده‌اند، امیدوار بودند که دست‌کم شماری از سرنشینان زنده باشند.
سه سال بعد در اسفند ۱۳۹۹ گواهی درگذشت ۹ نفر از خدمه نفتکش سانچی با حکمی از سوی دادگاه لغو شد. این حکم در حالی که شرکت ملی نفتکش را موظف به برقراری حقوق و مزایای آنان کرد، به معنای در دست بودن اسناد معتبری برای زنده‌بودن یا در رد کشته شدن این ۹ دریانورد بوده است.
از سوی دیگر عبدلله عبداللهی، پدر سجاد، یکی از سرنشینان کشتی سانچی به تازگی در گفتگویی با وبسایت «انصاف نیوز» از احتمال زنده بودن سرنشینان خبر داده و گفته که «از همان روز حادثه تا امروز، ابهامات بسیار زیادی درباره سرنوشت بچه‌ها وجود داشت که هیچکدام هم حل نشد و مسئولان شرکت ملی نفتکش نتوانستند پاسخ مناسب و قانع‌کننده‌ای به ما بدهند. بنابراین چند نفر از خانواده‌هایی که عزیزانشان در کشتی بودهاند، جمع شدیم تا با هم این مساله را پیگیری کنیم.»
پدر سجاد به روایت رسمی از حادثه اشاره کرده و گفته که «بر خلاف آنچه گفته شده که بچه‌ها در همان ثانیه‌های اول به دلیل تنفس گاز سمی از بین رفته‌اند، مدارکی وجود دارد که ثابت می‌کند سرنشینان کشتی حداقل ۱۵ دقیقه وقت داشته و در این مدت طبق دستورالعمل‌هایی که از قبل می‌دانستند، عمل کردند.»
پدر سجاد عبداللهی با بیان اینکه خانواده‌ها توانسته‌اند به محتویات جعبه سیاه کشتی دست یابند اما نه از کانال شرکت ملی نفتکش، افزوده که «طبق آنچه ثبت شده، کاپیتان کشتی پس از تصادف بلافاصله دستورات لازم را صادر می‌کند. آژیر خطر به صدا درمی‌آید و سرنشینان هر کدام به اقداماتی دست می‌زنند که هر روز تمرین می‌شده است.»
عبدالله عبداللهی به اتفاقات کابین کاپیتان کشتی در آن لحظات اشاره کرده و گفته که «با وجود آنکه سه چهار دقیقه از مکالمات کابین ضبط شده است، شرکت ملی نفتکش اصرار دارد که همه سرنشینان کشتی در همان لحظات ابتدایی فوت کره‌اند و برای اینکه ادعای خود را ثابت کنند، در گزارشی که به دادسرای بین‌المللی ارائه داده‌اند، بخش مهمی از مکالمات مانند دستور به صدا درآوردن آژیر خطر را حذف کرده‌اند.»
او از نحوه برخورد دولت با این حادثه چنین انتقاد کرد: «آقای ربیعی، وزیر وقت کار به همراه گروهی از شرکت ملی نفتکش به عنوان نماینده دولت ایران، بجای بررسی میدانی و حاضر شدن در محل، به شانگهای سفر کردند و از آن‌جا پیگیر حادثه بودند در حالیکه محل حادثه با شانگهای ۳۰۰ کیلومتر فاصله دارد.»
همچنین بنا به گفته پدر سجاد، آن ویدئوهایی که دولت و صداوسیما از غرق شدن کشتی آتش گرفته منتشر کردند مربوط به حدود ۱۲ ساعت پس از تصادف سانچی با یک کشتی چینی بوده است. این در حالیست که دریانوردان حاضر در سانچی برای نجات خود حداکثر ۱۵ دقیقه وقت نیاز داشته‌اند بنابراین در زمان آن آتش‌سوزی بزرگ، اصلا در کشتی حضور نداشته‌اند!
پدر سجاد تأکید کرده «ما باور داریم که بچه‌های‌مان زنده از سانچی خارج شده‌اند. تعداد زیادی سند و مدرک هم وجود دارد که این حرف را ثابت می‌کند اما دولت اراده‌ای برای شنیدن این حرف ندارد.»
عبدلله عبداللهی در پاسخ به این پرسش که «اگر بچه‌ها زنده از کشتی خارج شده‌اند، کجا رفته اند و چرا اثری ازشان نیست» گفته که «ما هم می‌خواهیم جواب این سوال را پیدا کنیم اما هم مطمئن هستیم بچه‌ها زنده از کشتی خارج شده‌اند اما به دلایلی که نمی‌توان درباره‌شان حرف زد، دچار مشکل شده‌اند. یعنی به نظر ما این قضیه ابعاد دیگری دارد. یکی از بزرگ‌ترین ابهامات پرونده سانچی ماجرای کشتی چینی است؛ اینکه برای خدمه کشتی کریستال هیچ اتفاقی رخ نمی‌دهد و آنان بعد از چند ساعت به مسیر خود ادامه می‌دهند یا اینکه دولت چین اجازه هیچ‌گونه صحبتی با خدمه این کشتی را نداده است، نشان می‌دهد مسئله فراتر از تصادف عادی دو کشتی بوده است.»
پدر سجاد در این گفتگو تأکید کرده که «ما باور داریم بچه‌ها با قایق نجات از سمت راست کشتی خارج شده‌اند اما نمی‌دانیم در ایران هستند، در چین هستند یا در کشور دیگری. شما باید از اعضای شورای امنیت ملی بپرسید که فرزندان ما کجا هستند. اسناد دیگری مانند تماس‌های تلفنی در اختیار داریم که زنده بودن بچه‌ها را اثبات می‌کند. در این مدت با شماره‌هایی تماس گرفته شده که جز بچه‌ها، هیچ‌کس از وجودش اطلاع نداشته است. مثلا فرض کنید فقط سجاد می‌دانسته که من یک خط دیگر هم دارم و با آن خط از خارج از کشور تماس گرفته شده است. همین‌طور با یکی از خانواده‌ها تماسی گرفته شده و اسم کوچکی را استفاده کرده‌اند که فقط فرزندشان می‌دانسته است.»
هنوز مشخص نیست چرا باید دریانوردان کشتی سانچی از سوی مأموران حکومتی ربوده شوند و اساس بار این کشتی چه چیزی بوده که باید غرق می‌شده و یا چرا دولت به سرعت اصرار داشته که مرگ قطعی همه خدمه را تأیید کند. این ابهامات باید از سوی جمهوری اسلامی روشن شود.
با اینهمه پدر سجاد در گفتگو با «انصاف نیوز» تأکید کرده است: «در حالی که طبق قانون باید ۵ سال صبر می‌کردند، همان روز غرق شدن کشتی سانچی آقای ربیعی در یک کاغذ بدون سربرگ و مهر، می‌نویسد همه سرنشینان کشتی از بین رفته‌اند و باید جزء شهدای خدمت محسوب شوند. اما همین هم شعاری بود و در حد حرف باقی ماند. هیچ‌کاری برای خانواده‌ها نشد.»
او گفته که «ما از همان روز حادثه قبول نکردیم که بچه‌ها کشته شده‌اند و بنابراین ۱۰ خانواده از سرنشینان سانچی به دادگاه شکایت کردیم. دادگاه هم از همه‌جا استعلام کرد اما هیچکدام از سازمان‌ها و نهادها نتوانستند مدارکی دال بر فوت بچه‌ها به دادگاه ارائه کنند. بنابراین گواهی فوت ۹ نفر از سرنشینان سانچی باطل شد. شرکت ملی نفتکش به این رای اعتراض کرد اما در رسیدگی مجدد، باز هم رای قبلی تایید شد. الان از نظر ثبت احوال این ۹ نفر زنده‌اند و مثلا سهام عدالت‌شان را دریافت کرده‌اند. یعنی بخشی از دولت زنده بودن این بچه‌ها را پذیرفته اما بخش دیگری از دولت، از جمله شرکت ملی نفتکش آن را نپذیرفته‌اند.»
رضا عبداللهی وکیل ۷ خانواده سانحه‌دیدگان سانچی نیز به «انصاف نیوز» گفته که «پس از شکایت ما، دادگاه حکم به ابطال گواهی فوت ۹ نفر از سرنشینان کشتی سانچی داد اما متأسفانه شرکت ملی نفتکش در مقابل خانواده‌ها ایستاد و نسبت به این حکم شکایت کرد. در نهایت دادنامه‌ای که ۳ ماه پیش تهیه شده، مورد رسیدگی مجدد قرار گرفت و دادگاه به شکل قطعی، گواهی‌های فوت را ابطال کرد.»
این وکیل دادگستری همچنین گفته که «شرکت ملی نفتکش اصرار عجیبی دارد که همه بچه‌ها در کشتی بودهاند و در همان لحظات اول هم فوت کرده‌اند. قبول، کشتی را از آب بیرون بیاورند؛ اگر یک کیلو استخوان هم پیدا شد، ما می‌پذیریم که همه بچه‌های‌مان در کشتی فوت کرده‌اند.»
او درباره شکایت صورت گرفته در قوه قضاییه جمهوری اسلامی گفته که «منتظریم شعبه رسیدگی به این شکایت تعیین شود» اما افزوده که «به دلیل آنکه در کشور هیچ پاسخی نگرفتیم، شکایتی را در دادگاه فدرال آمریکا ثبت کردیم.»
رضا عبدالهی دلیل انتخاب کشور آمریکا برای ثبت شکایت را توضیح داده است: «کشورهای عضو کنوانسیون ۱۹۸۶، دادگاه فدرال آمریکا را به عنوان یک مرجع عالی قضایی پذیرفته‌اند. بنابراین اگر ظلمی به اتباع کشورهای عضو شود، می‌توانند در این دادگاه‌ها شکایت خود را مطرح کنند و این دادگاه هم صالح به رسیدگی است. یکی از دلایل مراجعه ما به دادگاه فدرال، این بود که نیروی دریایی ارتش آمریکا و وزارت امور خارجه این کشور اطلاعاتی از کشتی سانچی در اختیار داشتند. سانچی در لیست سیاه آمریکا بود و بنابراین همه تحرکاتش را زیر نظر داشته‌اند.»
این وکیل دادگستری همچنین تأکید کرده که «بیش از ۸۰ فایل از اطلاعات سانچی به دستور قاضی در اختیار دادگاه قرار گرفته است و به زودی بخشی از این اسناد و اطلاعات، منتشر خواهد شد.»
رضا عبدالهی به جابجا شدن جغرافیایی سیم کارت سرنشینان سانچی اشاره کرد و گفت: «اگر طبق ادعای آقایان بچه‌ها در کشتی بودهاند و کشتی هم غرق شده است، چگونه سیم‌کارت‌های‌شان جابجا می‌شود؟ من فایلی در اختیار دارم که تغییرات نقطه به نقطه سیم‌کارت بچه‌ها را نشان می‌دهد.»
