بیش از ۱۲ سال از حضور نظامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سوریه می‌گذرد. مقامات جمهوری اسلامی نخست ادعا می‌کردند که «حضور مستشاری» در سوریه دارند؛ بعد ادعا کردند برای «دفاع از حرم اهل بیت» در مقابل داعش در این جنگ دخالت کردند. اما مدت‌‌هاست که شواهد و اسناد واقعیت دیگری را می‌گویند.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر سوریه (مستقر در لندن) از طریق منابع خود به اطلاعات و اسنادی دست پیدا کرده که نشان می‌دهد حزب‌الله لبنان و نیروهای قدس سپاه پاسداران در سوریه با داعش همکاری می‌کنند.
وبسایت دیده‌بان حقوق بشر سوریه ۱۴ ژوئیه (۲۳ تیرماه) در گزارشی می‌نویسد سپاه پاسداران آوریل ۲۰۲۱ (فروردین ۱۴۰۰) تلگرافی به زبان فارسی برای یک واحد امنیتی نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی ارسال می‌کند و از آن می‌خواهد راهی برای برقراری ارتباط با عوامل داعش از طریق افراد برجسته قبایل یا بادیه‌نشین‌ها در سوریه پیدا کنند.
در آن نامه گفته شده که هدف منافع مشترک برای جنگ علیه «غربی‌های اشغالگر» است.
شخصی به نام شیخ علی احمد العموری از بادیه‌نشینان حماه که پدر معنوی یکی از این قبایل است و سابقه طولانی در میانجیگری معاملات بین شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی و داعش دارد، ۲۲ آوریل ۲۰۲۱ (دوم اردیبهشت ۱۴۰۱) توسط دوست قدیمی خود، سرتیپ احمد ابراهیم الخلیل از فرماندهان ارتش سوریه در دیرالزور کمک خواست. در نهایت برای برگزاری یک دیدار بین نماینده سپاه و داعش توافق می‌شود.
محمود چهارباغی، فرمانده توپخانه سپاه در سوریه، ۶مهر۱۳۹۸:
اگر آن‌طوری که ارتش سوریه با مردم خودش رفتار میکرد ما با اغتشاشات ۷۸ و ۸۸ برخورد کرده بودیم نصف مردم را کشته بودیم
حضرت آقا حاج قاسم را فرستاد گفت برو بشار اسد را حفظ کن
خدا عراق را تنبیه کرد، این کشور را کرد یک استان ایران pic.twitter.com/n1hgTf3sNv— حافظه تاریخی (@hafezeh_tarikhi) May 3, 2021
این دیدار ۲۰ ماه مه ۲۰۲۱ (۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۱) وسط صحرای سوریه جایی بین مناطق کباجیب و السخنه انجام می‌شود.
نماینده سپاه فردی به اسم «حاج دهقان» و نماینده داعش فردی ملقب به «ابو البرا» بود. در این دیدار، پرونده همکاری دو طرف مورد بررسی قرار گرفت و «حاج دهقان» به «ابوالبرا» پیشنهاد کرد در ازای محدود کردن حملات به کاروان‌های شبه‌نظامیان جمهوری اسلامی، اسلحه و مهمات آنها را تأمین کند و عبور حفاظت شده آنها را به مناطق تحت نفوذ نیروهای دموکراتیک سوریه تضمین کند.
پس از نزدیک به سه هفته، هیأتی از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و داعش بار دیگر در نهم ژوئیه ۲۰۲۱ (۱۹ خرداد ۱۴۰۰) در همان مکان قبلی با یکدیگر دیدار کردند که «ابو البرا» برای دستیابی به توافق بین دو طرف شرط گذاشت. آنها از سپاه خواستند اطلاعات دقیقی از اطراف «زندان غوران» (حسکه) که در اختیار نیروهای دموکراتیک سوریه است و شماری از فرماندهان داعش در آنجا زندانی هستند ارائه دهند. درواقع داعشی‌ها از سپاه خواستند تا برای عملیات آزادسازی فرماندهان داعش از زندان غوران با این گروه همکاری کنند.
طی چند روز، عوامل سپاه پرونده‌های دقیقی از اطلاعات مربوط به زندان غوران و مناطق اطراف آن، از جمله پست‌های بازرسی نیروهای مخالف بشار اسد، گشت‌ها و جاده‌هایی که با توجه به تدابیر شدید امنیتی در منطقه، شناسایی آن برای داعش غیرممکن بود، تحویل دادند.
از آن زمان به بعد، حملات داعش به شبه‌نظامیان وابسته به پایگاه‌های سپاه کاهش چشمگیری یافت، در حالی که حملات آن علیه نیروهای ائتلاف بین‌المللی و نیروهای دموکراتیک سوریه در شرق فرات افزایش یافته و به گفته منابع دیده‌بان حقوق بشر سوریه، از آن زمان تا ژوئیه ۲۰۲۱، نیروهای جمهوری اسلامی عبور بیش از ۵۰۰ جنگجوی آموزش‌دیده داعش را به مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه تسهیل کردند.
دیده‌بان حقوق بشر سوریه توانست فاش کند که یکی از جاده‌های اصلی که داعش برای اجرای عملیات زندان معروف «غوران» از طریق آن به الحسکه رفت، نزدیک رودخانه خابور (از انشعابات رود فرات) است که از همین راه داعش توانست بسیاری از پُست‌های بازرسی را دور بزند. شب قبل از حمله به زندان، نیروهای داعش در حیاط پاسگاه متعلق به شبه‌نظامیان جمهوری اسلامی مستقر شدند تا برای عملیات آماده شوند. منابع دیده‌بان حقوق بشر سوریه گزارش دادند یک ماشین بمب‌گذاری شده که در آن زمان در حمله به زندان مورد استفاده قرار گرفت در همان مناطق تحت کنترل و حفاظت بود.
پس از عملیات زندان غوران با کمک سپاه پاسداران حدود ۲۰۰ نفر از اعضای داعش آزاد شدند.
تحقیقات دیده‌بان حقوق بشر سوریه نشان می‌دهد از آن زمان تا کنون درگیری‌های داعش با نیروهای سپاه پاسداران به شدت کاهش پیدا کرده اما بیش از ۲۰۰ عملیات در مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه و ائتلاف در سال ۲۰۲۲ سازماندهی شد که طی آنها بیش از ۳۰۰ نفر کشته شدند که شامل ۵۸ غیرنظامی از جمله یک کودک و ۲ زن و ۲۴۹ غیرنظامی بودند.
از سوی دیگر در همین مدت داعش حدود ۱۰۰ عملیات در صحرا انجام داده که طی آن تنها شش عملیات مستقیماً شبه‌نظامیان رژیم ایران را هدف قرار می‌داد که طی آن ۲۷ نفر از شبه‌نظامیان کشته شدند که دو نفرشان عضو زینبیون (نیروهای پاکستانی) و چهارنفرشان عضو «فاطمیون» (نیروهای افغان) و سوری بودند.
بر اساس گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه، در اواسط سال ۲۰۲۲ شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی به رهبران داعش خبر دادند اطلاعات محرمانه‌ای به دست آنها رسیده که بر اساس آن قرار است ائتلاف بین‌المللی و نیروهای دمکراتیک سوریه در روزهای آینده کارزار جدیدی علیه داعش در شرق فرات شروع کنند. بر اساس این اطلاعات بود که داعش طی یک تلگراف داخلی که که دیده‌بان حقوق بشر سوریه در همین گزارش آن را منتشر کرده، به تاریخ ۲۳ ژانویه ۲۰۲۳ (۳ بهمن ۱۴۰۱) به اعضای خود دستور داد که از آن مناطق دور شوند و به این ترتیب بخش زیادی از هسته‌های داعش با کمک شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی از شرق فرات به سمت صحرا عقب‌نشینی کردند.
این گزارش می‌افزاید در طول دو سال گذشته، داعش با حمایت شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی ایران توانست شبکه گسترده‌ای از جاده‌های تحت کنترل در مناطق مختلف سوریه ایجاد کند که به آن امکان می‌دهد تا عملیات خود را به راحتی انجام دهد. این شبکه از جمله شامل یک گذرگاه آبی واقع در مناطق بین نیروهای سوریه دموکراتیک و شبه‌نظامیان وابسته به رژیم ایران است که در حمله به زندان غوران نیز مورد استفاده قرار گرفت. داعش از این گذرگاه برای انتقال نیروهای خود به داخل و خارج از منطقه جنگی استفاده میکرد و همچنین زندانیان خود را از این طریق فراری داد. این گذرگاه حلقه مهمی برای انتقال نیروهای داعشی و منطقه‌ای ایده‌آل برای تحرکات مخفی این گروه تروریستی است.
دیده‌بان حقوق بشر سوریه در پایان می‌نویسد در شرایطی که سپاه پاسداران و حزب‌الله لبنان تلاش می‌کنند جامعه سوریه را نسبت به نیات شرافتمندانه خود متقاعد کنند، نیات شوم آنها دوباره در افکار عمومی ظاهر می‌شود. هدف عوامل جمهوری اسلامی از حضور در سوریه دستیابی به منافع خود است و هیچ راه حلی برای پایان دادن به این فاجعه ندارند و به همین دلیل با داعش که دست آنها به خون مردم سوریه آغشته است همکاری می‌کنند.
