بحران اقتصادی در دولت ابراهیم رئیسی به حدی افزایش یافته که ضروری‌ترین اقلام خوراکی از جمله نان نیز گران شده و نه تنها مردم بلکه حتی شماری از مقامات حکومتی نیز به این روند معترض هستند. آنچه مشخص است دولت از مدیریت اقتصادی در پایین‌ترین سطوح نیز ناتوان است و همچنان تلاش دارد با «تکذیب» و «شعار» و «ادعا» مشکلات اقتصادی را کنار بزند.
گرانی کالاها و خدمات به قوت غالب مردم، نان، رسیده است. در حالی که پیشتر مقامات دولت از جمله وزیر کشور افزایش قیمت نان را تکذیب کرده بودند اکنون مشخص شده بر اساس «بخشنامه دولت» تا پایان امرداد قیمت نان در همه استان‌های کشور افزایش خواهد یافت.
قیمت نان از هفته گذشته در شهر مشهد ۳۰ تا ۴۰ درصد در انواع مختلف این کالا افزایش پیدا کرد و اعلام شد این افزایش در دیگر استان‌ها نیز اعمال می‌شود. تا کنون قیمت نان در ۱۵ استان کشور افزایش یافت.
خبرگزاری مهر گزارش داده که افزایش قیمت نان، تصمیم «کارگروه آرد و نان استان‌ها» است که زیر نظر استانداری‌ها فعالیت می‌کند و استانداری‌ها نیز زیرمجموعه وزارت کشورند.
در برخی استان‌ها مانند تهران هم که نرخ رسمی نان هنوز افزایش پیدا نکرده برخی انواع نان با قیمت‌های عجیب عرضه می‌شود. به گزارش «شبکه شرق» در مرکز تهران یکی از نانوایی‌های آنلاین نان بربری سبوس‌دار را هشت هزار تومان می‌فروشد و بابت هر چانه نان بربری ماشینی ۱۰ هزار تومان دریافت می‌کند. آنطرف قیمت نان سنگک در تهران نهایتا ۳۰ هزار تومان است.
این گزارش افزوده که یکی از نانوایی‌های آنلاین نان سنگک سنتی زعفرانی را با قیمت ۳۰ هزار تومان می‌فروشد و هر چانه بربری زعفرانی را ۲۵ هزار تومان برای فروش گذاشته است. در یکی دیگر از نانوایی‌های آنلاین قیمت نان سنگک با سیاه‌دانه ۲۰ هزار تومان اعلام شده و بابت هر چانه نان بربری با سیاه‌دانه ۱۸ هزار تومان دریافت می‌کنند.
افزایش قیمت نان به سرعت بر افزایش دیگر کالاها نیز اثرگذار خواهد بود. روزنامه «جهان صنعت» گزارش داده که برخی از سرویس‌دهندگان از جمله رانندگان «مسافرکش خطی» به بهانه افزایش قیمت نان اقدام به افزایش هزینه دریافتی از مردم کرده‌اند.
این روزنامه نوشته است که بطور مثال در غرب تهران مسیری که کرایه آن ۶ هزار تومان بود، از سوی برخی رانندگان ۱۰۰۰ تومان افزایش یافته است.
روزنامه «جهان صنعت» با اشاره به موج افزایش قیمت نان در استان‌های مختلف و نمایان شدن اثرات آن، این پرسش را مطرح کرده که «چرا دولت حاضر نیست افزایش قیمت نان را بطور رسمی اعلام کند؟»
در این گزارش تأکید شده است که دولت از واکنش شهروندان به ویژه فروشندگان و عرضه‌کنندگان دیگر کالاها و خدمات در هراس است و باور دارد که این اتفاق می‌تواند زنجیره‌ای از افزایش قیمت‌ها را به دنبال داشته باشد.
پاسدار احمد وحیدی وزیر کشور جمهوری اسلامی اما با صراحت اعلام کرد که دولت برنامه افزایش قیمت نان را ندارد. پیش از او نیز محمد حسینی معاون پارلمانی ابراهیم رئیسی اول خردادماه تأکید کرده بود که امسال بنزین و آرد گران نخواهد شد.
اینهمه در حالیست که محمدعلی شاه‌حسینی معاون اقتصادی استانداری یزد افزایش قیمت نان در این استان و دیگر استان‌ها را در پی «بخشنامه معاون اول ریاست جمهوری» اعلام کرده است. افزایش قیمت نان قرار است تا پایان امرداد جاری در همه استان‌های کشور انجام شود.
با وجود تکذیب وزیر کشور نان گران شد و سفره مردم خالی‌تر می‌شود
سلمان اسحاقی نماینده مجلس شورای اسلامی امروز دوشنبه ۱۶ امرداد گفته در بیش از ۱۵ استان ما شاهد افزایش بیش از ۴۰ درصدی قیمت نان هستیم و افزوده که «مجلس به صورت مکرر موضوع افزایش قیمت نان، دارو و شیرخشک را پیگیری می‌کند چرا که این موضوع تبدیل به بحران شده است.»
سلمان اسحاقی در حالیکه توضیح نداده نتیجه «پیگیری» مجلس در گرانی کالاهایی چون نان و دارو و شیرخشک چه بوده، افزوده که «در برخی استان‌ها نبود شیرخشک تبدیل به بحران شده است و برای مردم دغدغه ایجاد کرده است.»
حسینعلی شهریاری نماینده مجلس شورای اسلامی نیز روز یکشنبه ۱۵ مرداد در صحن علنی با اشاره به «کمبود قابل توجه دارو» اعلام کرد سازمان برنامه و بودجه منابع مالی را برای دارو به موقع تأمین نمی‌کند و بانک مرکزی و گمرک «مشکلاتی به‌وجود می‌آورند».
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی افزوده که «باید دعا کنیم که فرزندان مسئولان بیمار شوند تا به دارو احتیاج پیدا کنند و فکر جدی برای رفع مشکلات دارویی مردم داشته باشند.»
این نماینده مجلس همچنین با اشاره به وضعیت استان سیستان و بلوچستان گفت که خشکسالی این استان را از بین برده و «کلی از روستاها» به دلیل توفان شن نابود شده‌اند، ولی دولت برای حقابه این استان هیچ کار مهمی جز «شعار دادن» انجام نداده است.
غلامحسین کرمی نماینده دشتی و تنگستان در مجلس شورای اسلامی گفته که «دولت محترم باز تکرار مکررات است، تورم کمرشکن زندگی را برای مردم سخت کرده است. ما از تأمین گوشت و مرغ برای سفره مردم گذشتیم، مردم برای تأمین نان و دارو نیز مشکل دارند.»
بحران اقتصادی در حالی به اوج خود رسیده که این روزها دومین سال آغاز به کار دولت ابراهیم رئیسی رو به پایان است؛ دولتی که با انواع وعده‌های اقتصادی و معیشتی و با حمایت حداکثری مجلس یازدهم سر کار آمد اما مردم ایران طی دو سال گذشته یکی از سخت‌ترین دوران‌های اقتصادی را تحمل کرده‌اند. ارزش پول ملی به شدت کاهش پیدا کرده و بیش از دو سوم جمعیت کشور به زیر خط فقر فرو رفته است.
در این رابطه علی رضایی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به تورم افسارگسیخته در کشور گفته که «شرایط اقتصادی مملکت به گونه‌ای شده که گاهی فکر می‌کنم هیچ حرفی نزنم شاید بهتر باشد. دو سال از عمر دولت سیزدهم و سه سال از زمان کاری مجلس یازدهم سپری شده و متاسفانه هیچ کاری برای مردم نکردیم.»
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزوده که «پس از گذشت چند سال، ما در مقابل مردم شرمنده هستیم. در خصوص وضعیت اقتصادی کشور، معیشتی و رفاهیات مردم و حتی تامین کالا‌های اساسی جامعه، کار خاصی صورت نگرفته است. از طرفی، بی‌ثباتی در قیمت‌ها که مدت‌هاست با آن مواجه هستیم، خیلی بدتر و زجرآورتر از گرانی کالا و خدمات است.»
در این میان مرتضی افقه اقتصاددان و استاد دانشگاه جندی‌شاپور اهواز توضیح داده که دولت سعی کرده در دو سال اخیر فروش اموال را هم اضافه کند و با برخی اقدامات مانند پیش فروش ماشین پول‌ها را جمع کند؛ تا زمانیکه تحریم‌ها برداشته نشود دولت ناچار به چاپ پول است. دولت می‌توانست هزینه‌هایش را کم کند، اما هیچ نشانه‌ای برای این موضوع نمی‌بینیم؛ بنابراین اگر مسئله‌ی تحریم حل نشود به نظر من این روند ادامه می‌یابد.
مرتضی افقه در ادامه افزوده که «خود دولت مدعی است که توانسته چاپ پول را کنترل کند، اما همانطور که برخی کارشناسان می‌گویند شرایط دولت به شکلی نیست که چاپ پول را کنار بگذارد. منبع اصلی مالی دولت که نفت است هنوز به حالت سابق بازنگشته و پول‌هایمان را از کره و عراق و عمان پس نگرفتیم. در ادبیات اقتصادی، چاپ پول و استقراض از خارج و مردم به دلیل تفاوت نرخ بهره اوراق و نرخ تورم چندان مورد استقبال قرار نمی‌گیرد خارج نیز به ما وام نمی‌دهد.»
این اقتصاددان هشدار داده که «دولت می‌توانست هزینه‌هایش را کم کند، اما هیچ نشانه‌ای برای این موضوع نمی‌بینیم؛ بنابراین اگر مسئله‌ی تحریم حل نشود به نظر من این روند ادامه می‌یابد. انگار مسئولین دولت هیچ ارتباطی با بیرون ندارند یا می‌دانند و آمارهایشان سازگاری با کف خیابان ندارد. فاصله بین صحبت‌های آقایان با واقعیت‌های خیابان باعث می‌شود طرفداران خودشان را هم از دست بدهند و این آخرین نقطه برای دولت است.»
