دو روز پس هدف قرار گرفتن باند فرودگاه حلب توسط ارتش اسرائیل، همزمان با آغاز اعتراضات ضدحکومتی در چند شهر سوریه از جمله درعا، ادلب، حلب و سویدا، وزیر خارجه جمهوری اسلامی به دمشق سفر کرده است.
مجتبی امانی سفیر جمهوری اسلامی در لبنان چهارشنبه هشتم شهریور خبر داد که قرار است حسین امیرعبداللهیان بعد از دمشق به بیروت پایتخت لبنان برود.
امانی این سفر را منعکس کننده سیاست جمهوری اسلامی و «نقش سازنده» و حمایتی آن از ثبات لبنان و شکوفایی این کشور دانسته است.
سه هفته پیش از این (اواسط امرداد) عمان، امارات، قطر، عربستان و کویت در یک هشدار امنیتی به اتباع خود اعلام کردند هرچه سریع‌تر خاک لبنان را ترک کرده و از سفر به این کشور خودداری کنند. بطور دقیق مشخص نشد دلیل صدور این هشدار امنیتی چه بود اما برخی منابع غیررسمی گزارش دادند که احتمال وقوع درگیری در لبنان بالاست.
رفت و آمدها بین تهران و دمشق و از آنجا به بیروت به اوج خود رسیده است. از آخرین سفر حسین امیرعبداللهیان به سوریه حدود سه ماه می‌گذرد. وی اواسط اردیبهشت همراه ابراهیم رئیسی به دمشق رفته بود. دو ماه بعد (اوایل امرداد) فیصل مقداد وزیر خارجه سوریه به تهران سفر کرد. همزمان وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی از راه‌اندازی قریب‌الوقوع بانک‌های ایرانی در سوریه خبر داد!
هنوز جزئیات سفر اخیر امیرعبداللهیان به سوریه و لبنان مشخص نیست اما وبسایت وزارت خارجه جمهوری اسلامی دوشنبه ششم شهریور بدون هیچ توضیحی تصویری از دیدار حسین اکبری سفیر جمهوری اسلامی در سوریه با امیرعبداللهیان منتشر کرد. این بیانگر آنست که اکبری برای مأموریتی که جزئیات آن مشخص نیست به تهران آمده بود.
موازی با سفرهای وزیر خارجه جمهوری اسلامی، اسماعیل قاآنی فرمانده نیروهای قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در ماه‌های اخیر دست‌کم دو بار به سوریه و لبنان سفر کرد.
همزمان با رفت و آمدهای پی در پی مقامات سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی به سوریه در پوشش مذاکره برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مخابراتی و بانک و بیمه اما با اهدافی مثل «دور زدن تحریم‌ها» یا تهدید اسرائیل، اعتراضات ضدحکومتی علیه رژیم بشار اسد در سوریه در چندین شهر از سر گرفته شده است.
در شهر سویدا در سوریه معترضان خواستار سرنگونی رژیم اسد و اخراج اشغالگران روسیه و جمهوری اسلامی هستند.
Large protests are currently taking place in the city of Sweida in Syria, demanding the overthrow of the regime and the expulsion of Russian and Iranian occupiers from our land. The people will not stop until our demands are met.#freesyria pic.twitter.com/IVKvYuLWAy
— Nedal Al-Amari (@nedalalamari) August 21, 2023
خبرگزاری «فرانس ۲۴» گزارش می‌دهد تظاهرات در ابتدا ناشی از افزایش تورم و اقتصاد بحران‌زده سوریه بود، اما به سرعت جهت آن تغییر کرد و معترضان خواستار سرنگونی دولت اسد شده‌اند. هرچند به نظر نمی‌رسد که گستردگی تظاهرات به اندازه‌ای باشد که برای رژیم اسد خطر ایجاد کند اما خشم مردم در حال افزایش است و حتا کسانی که در سال ۲۰۱۱ به اعتراضات نپیوسته بودند حالا به خیابان آمده‌اند. جرقه اعتراضات جدید زمانی زده شد که اسد تصمیم به افزایش قیمت سوخت گرفت.
برخی منابع می‌گویند حدود ۶۰ نفر در اعتراضات اخیر سوریه بازداشت شده‌اند.
جوزف داهر محقق سوئیسی- سوری معتقد است با وجود سرکوب گسترده مخالفان دلیل اوج‌گیری اعتراضات در سویدا این است که «بر خلاف سایر مناطق تحت کنترل دولت، سویدا دارای نوعی خودگردانی محدود است.»
در همین حال، در دمشق، لاذقیه، طرطوس و دیگر شهرها که در آنها حکومت سوریه حضور شاخص دارد، برخی نارضایتی خود را آرام‌تر ابراز می‌کنند. آنها پیام‌های حمایت از اعتراضات را روی کاغذ می‌نویسند، از آن یادداشت‌ها در خیابان‌های شهرشان عکس می‌گیرند و در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند.
سایر مردم سوریه در سکوت رنج می‌برند و برای زنده ماندن جان می‌کنند. در دمشق، برخی بجای کیف پول، کوله پشتی حمل می‌کنند تا پول نقد مورد نیاز خود را برای خریدهای روزمره در اوج تورم افسارگسیخته حمل کنند، در حالی که بعضی خانواده‌ها برای خرید نیازمندی‌های اولیه تلاش می‌کنند.
از سال ۲۰۱۱ با شروع «بهار عربی» اعتراضات ضدحکومتی علیه اسد در شهرهای سوریه آغاز شد اما پس از دخالت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سرکوب معترضان جنگ داخلی درگرفت.
حضور سپاه پاسداران در سوریه با ادامه اعتراضات در ایران علیه نتایج انتخابات ریاست جمهوری در سال ۸۸ همزمان بود. آن زمان سپاه هم در ایران و هم در سوریه دست به سرکوب گسترده زد. در همین ارتباط سردار پاسدار محمود چهارباغی، فرمانده توپخانه سپاه در سوریه، ششم مهر ۱۳۹۸ در یک سخنرانی گفت «اگر آنطوری که ارتش سوریه با مردم خودش رفتار می‌کرد ما با اغتشاشات ۷۸ و ۸۸ برخورد کرده بودیم نصف مردم را کشته بودیم… حضرت آقا حاج قاسم را فرستاد گفت برو بشار اسد را حفظ کن… خدا عراق را تنبیه کرد، این کشور را کرد یک استان ایران.»
در سه چهار سال نخست جنگ داخلی در سوریه فرماندهان سپاه پاسداران و همچنین مقامات سیاسی جمهوری اسلامی از جمله محمدجواد ظریف وزیر خارجه وقت حضور نظامی در سوریه را انکار می‌کردند.
در حال حاضر بنا بر اعلام منابع غیررسمی بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ نفر از نیروهای وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سوریه مستقر هستند که پایگاه‌های آنها بطور مداوم از سوی اسرائیل هدف حملاتی قرار می‌گیرد که خسارات مادی فراوان و تلفات جانی نیز برجای می‌گذارد.
