همزمان با برگزاری رزمایش پهپادی ارتش جمهوری اسلامی در مناطق مرکزی و جنوب ایران از سهشنبه ۱۱ مهرماه خلبانهایی که بر فراز ایران یا نزدیک مرزهای هوایی ایران در آسمان خلیج فارس و دریای عمان یا مرز عراق و کویت پرواز کردهاند گزارشهایی در مورد دریافت پارازیت و سیگنالهای مختلکننده دادند.

یک منبع آگاه به کیهان لندن میگوید در رزمایش ارتش پهپادهایی به کار گرفته شد که مأموریت آنها «جنگ الکترونیک» است و با روشهای مختلف اقدام به اخلال در سیستمهای الکترونیک و ناوبری هواپیماها میکنند. پیش از آغاز این رزمایش از حدود یک ماه قبل این پهپادها مورد آزمایش قرار گرفتند.
این پهپادها این قابلیت را دارند تا علاوه بر ارسال پارازیت و سیگنالهای مختلکننده روی هواپیماها، در ارتفاعات مشخص روی رادارهای زمینی و حتا سیستمهای الکترونیک کشتیهای در حال حرکت در دریا نیز اختلال ایجاد کنند.
در همین ارتباط گروه «OPS» که بر ایمنی پروازهای تجاری و مسافربری متمرکز است ۲۸ سپتامبر (ششم مهرماه) اعلام کرد بیش از ۲۰ هواپیمای خارجی هنگام پرواز از کریدورهای هوایی نزدیک مرکز ایران هدف حمله خرابکارانه ارسال سیگنالهای جعلی روی سیستم جیپیاس خود قرار گرفتهاند. در بعضی موارد شدت فرکانس امواج مزاحم آنقدر زیاد بوده که سیستم ناوبری الکترونیک غیرقابل استفاده شده و خلبان را مجبور کرده با روشهای سنتی و با استفاده از تجربه خود از آن مناطق عبور کنند.
*RISK WARNING*: We now have 20 different reports from crews about nav failures in the Iran/Iraq region. An FAA warning was issued last night. Impact clearer: one flight almost entering Iranian airspace without clearance, another needing R/V to Doha.https://t.co/EpLXtcBZuV
— OPSGROUP (@_opsgroup) September 28, 2023
این مسئله آنقدر حاد شد که سوی سازمان هوانوردی فدرال آمریکا در بیانیهای نسبت به «ایمنی پروازهای غیرنظامی در امتداد آسمان ایران هشدار داد.
کاری که جمهوری اسلامی میکند ارسال پارازیتهای غلط یا جعلی روی سیستم موقعیتیاب (GPS) هواپیماهاست. منحرف کردن خلبان از مسیر اصلی یکی از اهداف این حملات است. این کار با استفاده از سیستم جمر (Jammer) یا مختل کننده سیگنال GPS صورت میگیرد.
«جمر»ها مختلکننده مسیر مخابراتی (GSM) یا مختلکننده مسیر ماهوارهای (GPS) هستند.
در یکی از این موارد خلبان یک هواپیمای «بوئینگ ۷۷۷» که بر فراز عراق از نزدیک مرزهای غربی ایران پرواز میکرد آنقدر از مسیر خودش خارج شده بود که از برج مراقبت فرودگاه بغداد پرسیده «ساعت چند است و ما کجا هستیم؟»

نه فقط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بلکه ارتش جمهوری اسلامی نیز مدتهاست عملیات جنگ الکترونیک با تجهیزات جدید وارداتی یا بهینه شده در کارخانههای داخلی را علیه هواپیماهای خارجی در منطقه آزمایش میکند.
سرتیپ امیر رستگاری مدیرعامل شرکت صنایع الکترونیک ایران (صاایران) اوایل اردیبهشتماه سال ۱۴۰۲ ادعا کرد سیستمهای الکترونیک سه «هواپیمای جاسوسی» دشمن در نزدیک مرزهای ایران هک شد و خلبانها مجبور شدند به دلیل اشکال در سیستمها به پایگاههای خود بازگردند.
این مقام نظامی عنوان کرده بود «سیستمهایی را در اختیار داریم که خیلی نمیتوانیم این موضوع را باز کنیم، اما قادریم تمام ابعاد امواج الکترومغناطیس دشمن را پایش کنیم و متناسب با آن آفند کنیم… شاید برخی خیلی هم این را درک نکنند… اما توان ما را هر مهاجمی که تا امروز محک زده متوجه شده است.»
والاستریت ژورنال: شرکت «سرمد الکترونیک سپاهان» سازنده قطعاتی از پهپادهای ارسالی جمهوری اسلامی به روسیه است
– شرکت «سرمد الکترونیک سپاهان» توانسته دو قطعه مورد استفاده در پهپادها را که قبلاً از ژاپن خریداری میشد با مهندسی معکوس، شبیهسازی کند.
– این شرکت در سال ۱۳۷۴ در اصفهان… pic.twitter.com/mgMvXptLkD
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) July 14, 2023
تهدیدات جمهوری اسلامی وقتی نگرانکنندهتر خواهد شد که تعریف حکومت از «هواپیمای جاسوسی یا نظامی» متفاوت از استانداردهای بینالمللی است و بر اساس سوابق نیروهای نظامی رژیم، این احتمال که ارگانهای نظامی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی هر هواپیمایی را به اتهام جاسوسی هدف قرار دهند منتفی نیست. چنانکه کشتیهای تجاری و نفتکشهای خارجی هنگام تردد از آبهای خلیج فارس و دریای عمان در موارد متعدد ارسال پارازیت یا اختلال در عملکرد سیستم ناوبری خود را گزارش دادهاند.
در سالهای اخیر موارد زیادی بوده که سپاه پاسداران کشتیها و نفتکشهای خارجی را به بهانه انحراف از مسیر و ورود به مرزهای آبی ایران توقیف کرده است. در صورتی که ملوانان آن کشتیها گزارش دادند بر اساس آنچه سیستمهای الکترونیک آنها نشان میداد از مسیر خارج نشده بودند.
رزمایش پهپادی ارتش
علیرضا شیخ سخنگوی رزمایش پهپادی ارتش چهارشنبه ۱۲ مهرماه گفته است در این رزمایش پهپاد «کمان ۱۹» با مأموریت «اخلال هواپایه و اقدامات جنگ الکترونیک» آزمایش شده است. همچنین پهپادهای «ابابیل۴» با هدف ایجاد اختلال در سیستمهای الکترونیک سایر هواپیماها و پهپادها به کار گرفته شدهاند. در این رزمایش پهپادها برای عملیات آفندی در «محیط اخلالی جنگالی» (جنگ الکترونیک) مورد آزمایش قرار میگیرند.
یکی دیگر از موارد نگرانکننده، تولید تجهیزات الکترونیک در داخل ایران با کیفیت پایین و کارآیی ناقص است. اتفاقاً همین چرخه تولیدات انواع تجهیزات در صنایع نظامی ایران نیز به شدت زیر نفوذ جاسوسها قرار دارد. از سوی دیگر کیفیت قطعاتی که برای ساخت این تجهیزات استفاده میشود بسیار پایین است. درواقع مشخص نیست دلالها در بازار سیاه قطعات را به چه کیفیتی به رژیم ایران فروختهاند. بنابراین ضریب خطا در این تجهیزات که فوقالعاده حساساند بالاست.
روسیه سیستمهای جنگ الکترونیک و ارسال پارازیت به ایران ارسال کرده!؟
منابع خبری روسیه: وزارت دفاع این کشور سیستمهای «ژیتل» به ایران فرستاده.
مقامهای دو کشور در این مورد سکوت کردهاند…گزارش کامل در #کیهان_لندنhttps://t.co/BmqRcK9qXPhttps://t.co/qhqQeYoVqQ pic.twitter.com/6XgvbFWRd5
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) August 3, 2019
سابقه استفاده از «جمر»ها توسط ارتش و سپاه
یک منبع در ارتش جمهوری اسلامی اوایل فروردین ۱۴۰۲ به کیهان لندن در مورد برنامهریزیهای نیروهای مسلّح برای «جنگ الکترونیک» هشدار داده بود. وی توضیح داده بود «فناوریهایی که روسیه در زمینه مخابراتی به ایران تحویل میدهد تا حدودی کار حکومت را برای جاسوسی از مخالفان داخلی و شنود یا ابزارهایی برای حذف مخالفان یا روشهای اعترافگیری با مواد خاص راه میاندازد اما در آن بخش از تجهیزات و تسلیحاتی که مربوط به جنگال [جنگ الکترونیک] یا صنایع سنگین نظامی است، روسها جمهوری اسلامی را سر کار گذاشتهاند و صرفاً در حد تبلیغات رسانهای است. از جمله در مورد هواپیماهای جنگنده سوخو… چطور ممکن است وقتی قطعات سوخو۲۲ را که دست سپاه است یا قطعات میگ۲۹ نیروی هوایی ارتش را به آنها نمیدهد و یا شرکتهای فرعی و دلالهایشان این قطعات را چند برابر قیمت میفروشند، حالا سوخو۳۵ به حکومت تحویل بدهند؟!»
وی در ادامه توضیح داد که «آنچه باید در مورد آن نگران بود ارسال تجهیزات پخش پارازیت از روسیه و چین به ایران است. تجهیزاتی که با تغییر فرکانس میشود از آنها برای پارازیت روی GPS استفاده کرد. اقدامی که میتواند در منحرف کردن مسیر پرواز هواپیماها و ناوها و کشتیهای تجاری اختلال ایجاد کند.»
این منبع همچنین گفته بود «ارتش و همچنین سپاه پاسداران قبلاً توانستهاند از این تجهیزات چند مایل در حدی که بتوانند ادعا کنند یک شناور وارد مرزهای آبی ایران شده استفاده کنند… ملوانان در آبهای جنوب ایران متوجه شدهاند در فواصلی که در شمال نزدیک به سواحل و آبهای سرزمینی ایران میشوند باید چه اقدامی کنند که در صورت جمینگ اقدامات لازم را انجام دهند.»