در پنجمین هفته از آغاز جنگ میان ارتش اسرائیل و تروریست‌های حماس، روز شنبه ۲۰ آبان‌ماه نشست اضطراری سازمان همکاری اسلامی برگزار شد تا برای حل و فصل بحران غزه راهکار ارائه دهند.
ابراهیم رئیسی که برای شرکت در این نشست به ریاض رفته بود طرح جمهوری اسلامی را برای حل این بحران ارائه داد که شامل ۱۰ بند بود.
تأسیس یک صندوق ویژه برای «بازسازی فوری غزه»، «تشکیل یک دادگاه بین‌المللی برای تعقیب و مجازات سران آمریکا و اسرائیل» و اعلام ارتش اسرائیل به عنوان یک سازمان «تروریستی» و همچنین «تسلیح مردم فلسطین» در صورت تداوم جنگ بخشی از پیشنهاداتی بود که رئیسی، معروف به «قاضی مرگ»، به نمایندگی از رژیم ایران در ریاض مطرح کرد. خبرگزاری دولتی ایرنا این پیشنهادات را «ابتکارات آیت‌الله رئیسی» خوانده است.
برخی منابع اشاره کرده‌اند در لیست پیشنهادات ارائه شده توسط رئیسی به موضوع آزادی گروگان‌های غیرنظامی اسرائیلی که در اسارت حماس و جهاد اسلامی هستند هیچ اشاره‌ای نشده است.
در بیانیه پایانی اجلاس اضطراری سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب، بر لزوم اتخاذ تصمیمی «قاطع و الزام‌آور» توسط شورای امنیت برای توقف حملات اسرائیل به نوار غزه تأکید شد. درخواست سران کشورهای اسلامی و عربی از شورای امنیت برای اتخاذ تصمیم قاطع در مورد وضعیت غزه در حالیست که اعضای قدرتمند شورای امنیت خودشان هنوز در حل و فصل اختلاف میان خودشان و همچنین منازعات بین‌المللی که مستقیم با آن درگیر هستند- از جمله جنگ روسیه علیه اوکراین- ناتوان مانده‌اند.
پولیتیکو: در اروپا حتا بعد از حمله حماس به اسرائیل همچنان بر سر تشدید تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی اختلاف وجود دارد!
– برخی در اتحادیه اروپا می‌خواهند تحریم‌های بیشتری را علیه جمهوری اسلامی ایران، به ویژه ممنوعیت صادرات قطعات مورد استفاده در تولید موشک، برنامه‌ریزی کنند اما در… pic.twitter.com/NEd4EohRiX
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) November 11, 2023
به گزارش رویترز، رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در این نشست گفت: «آنچه ما در غزه نیاز داریم توقف چند ساعته نیست، بلکه به یک آتش‌بس دائمی نیاز داریم.»
تمیم بن حمد بن خلیفه آل‌ثانی امیر قطر نیز که به دنبال میانجیگری برای آزادی گروگان‌های اسرائیلی است بر ضرورت آتش‌بس تأکید کرد. چندین نفر از رهبران حماس در دوحه اقامت دارند.
روابط دولت‌های عربی و اسلامی با اسرائیل و همچنین منافع آنها با یکدیگر متفاوت است. چندین کشور عربی از جمله مصر، اردن و امارات متحده عربی با اسرائیل روابط دیپلماتیک دارند، در حالی که رژیم ایران، سوریه، لبنان و الجزایر روابط سیاسی با این کشور عضو سازمان ملل ندارند.
در حاشیه این نشست، رئیسی با رهبران چند کشور اسلامی از جمله محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان و عبدالفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر دیدار کرد.
رئیسی در دیدار با السیسی تأکید کرد، «جمهوری اسلامی مانعی برای گسترش روابط با کشور دوست، مصر ندارد.»
برای جمهوری اسلامی این نشست فوق‌العاده مهم بود زیرا به پشتوانه اقدام تروریستی حماس علیه اسرائیل و آغاز جنگ در غزه رئیسی توانست خود را مطرح کرده و با دو نفر از رهبران پرقدرت منطقه دیدار کند.
برخی منابع گزارش دادند جمهوری اسلامی به دنبال روزنه‌هایی است که مستقیم و غیرمستقیم در روند آزادشدن گروگان‌ها نقش ایفا کند؛ آنهم در حالی که خودش گروگانگیری را به یکی از سیاست‌های استراتژیک خود برای اخاذی تبدیل کرده و حامی مالی و تسلیحاتی گروگانگیرهای حماس و جهاد اسلامی نیز هست!
سرایت «ویروس گروگانگیری» از جمهوری اسلامی به گروه‌های نیابتی؛
دولت‌های کاسب میانجیگری می‌کنند!-در شرایطی که بسیاری از دولت‌های خارجی به ویژه غربی‌ها دائم به شهروندان خود در مورد خطرات سفر به ایران و خاورمیانه هشدار می‌دهند مقامات جمهوری اسلامی از یکسو به دنبال زمینه‌سازی برای… pic.twitter.com/foYyOQ1QMP
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) October 25, 2023
در این میان، حماس و شرکای آن برای توقف جنگی که خود شروع کرده‌اند و تحمیل آتش‌بس به دولت اسرائیل، از گروگان‌های اسرائیلی و غیراسرائیلی که در عملیات وحشیانه و تروریستی هفتم اکتبر به اسارت گرفته شده‌اند، به ابزار چانه‌زنی استفاده می‌کنند. اما مقامات اسرائیل تا کنون اعلام کرده‌اند که جنگ هنگامی متوقف خواهد شد که همه گروگان‌ها آزاد شوند.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل شنبه‌شب ۱۱ نوامبر گفت که «جهان آزاد باید از جنگ اسرائیل علیه حماس که بخش جدایی‌ناپذیر از جبهه ترور [رژیم] ایران است که کشورهای غربی را نیز به خطر می‌اندازد، حمایت کند.»
نتانیاهو همچنین افزود که بسیاری از رهبران غربی از اسرائیل حمایت می‌کنند، اما این بدان معنا نیست که اختلاف نظر وجود ندارد، به ویژه به دلیل فشار افکار عمومی در آن کشورها. وی افزود: «هیچ فشار بین‌المللی ایمان ما را به درست بودن راه‌مان تغییر نخواهد داد و بدون بازگشت گروگان‌های ما هیچ آتش‌بسی برقرار نخواهد شد.»
نتانیاهو تاکید کرد که بازگشت گروگان‌ها یکی از اهداف و مأموریت‌های اصلی جنگ است.
