شرکت مدیریت منابع آب ایران اعلام کرده شرایط بارشها در پاییز ۱۴۰۲ به نسبت سال قبل شش درصد کاهش داشته که کاملا خلاف پیشبینی سازمان هواشناسی مبنیبر پاییزی پربارش است.
سحر تاجبخش مسلمان رئیس سازمان هواشناسی با بیان اینکه تابستان سال آینده با مشکل جدی کمآبی مواجه میشویم، گفته که «شرایط منابع آبی در بسیاری از شهرها پایدار نخواهد بود.»
رئیس سازمان هواشناسی با بیان اینکه در ماههای آبان و آذر بارشها کمتر از نرمال بود، گفت: دمای هوا هم خیلی افزایش یافت که این موضوع تبخیر و تعرق ذخیره آبی را هم افزایش میدهد، بنابراین شرایط منابع آبی در بسیاری از شهرها پایدار نخواهد بود.
سحر تاجبخش مسلمان افزوده «اگر این وضعیت ادامه یابد و در زمستان هم ذخایر برف کافی نداشته باشیم قطعاً در تابستان سال آینده با مشکل جدی آب مواجه خواهیم شد.»
مهدی دانشگر معاون مجامع، توسعه مدیریت و پشتیبانی شرکت مدیریت منابع آب ایران نیز ماه گذشته با بیان اینکه میزان بارندگی در کشور ما یکنواخت نیست و این امر مدیریت منابع آب کشور را دشوار کرده است گفته بود که «شرایط آب کشور سخت است و اصلا قابل مقایسه با قبل نیست.»
معاون شرکت مدیریت منابع آب ایران افزوده بود که «تصور میکردیم جنگ آب به سن اداری ما نرسد، اما این اتفاق افتاد و از تصور جنگ آب بین کشورها، به جنگ آب در استانها، شهرها، روستاها و حتی افراد رسیدهایم.»
از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۸ آذر ۱۴۰۲ میزان بارشها برای مناطق مختلف ۳۴.۲ میلیمتر اعلام شده که در قیاس با میزان بارشها طی دوره بلندمدت با ۴۷.۲ میلیمتر، کاهشی ۲۷ درصدی را نشان میدهد.
بر اساس آمارهای سازمان منابع آب ایران، استان چهارمحال و بختیاری با ۵۸ درصد کاهش، استان فارس با ۴۸ درصد و استانهای خراسان رضوی و زنجان با ۴۷ درصد بیشترین کاهش بارش را نسبت به سال آبی گذشته داشتهاند.
در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، نیز با وجود امید به جبران کمبارشی در سال جاری، شرایط آبی ایران بحرانی ارزیابی شده است. این در حالی است که کارشناسان تأکید دارند وضع ذخایر آبی در ایران بحرانیتر از چیزی است که در این گزارش به آن اشاره شده است.
در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، شرایط سدهای ایران بطور مشخص وخیم ارزیابی شده و برای مثال آمده است در سیستان و بلوچستان، «چاه نیمهها با چهار درصد میزان پرشدگی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۶۸ درصد کاهش داشتهاند».
ذخایر سدهای استان فارس، کرمانشاه، هرمزگان و خراسان رضوی نیز با کاهش حجم پرشدگی نسبت به سال قبل مواجهاند که این موضوع برای تأمین آب شرب در سال پیش رو نگرانیهایی ایجاد کرده است. در این گزارش تاکید شد که سدهای استان گلستان و شهرستان داراب در استان فارس تقریبا خشک شدهاند و ذخیره آنها صفر است.
روز گذشته نیز فاطمه رضایی مدیر اداره منابع آب شهرستان کلات در خراسان «رضوی» اعلام کرد که «سد چهچهه این شهرستان در نخستین روزهای زمستان خشکید و هم اکنون تنها یک درصد از حجم مخزن ۱۹ میلیون متر مکعبی این سد آب دارد.»
همچنین بررسی شاخصهای مهم آب و هواشناسی کشور نشان میدهد، میانگین بارش کل کشور در سه ماهه تابستان نسبت به تابستان سال گذشته ۵۶ درصد و نسبت به میانگین بارش بلندمدت تابستان ۲۲ درصد کاهش داشته است.
خبرگزاری «مهر» روز پنجشنبه سی ام آذر، با اشاره به خشکسالی مطلق در جنوب کرمان نوشت که باتلاق جازموریان به بیابانی بی آب و علف تبدیل شده است. در این گزارش تأکید شد که بستر باتلاق جازموریان به کلی خشکیده و به بیابانی تبدیل شده که در آن شترهای عشایر چرا میکنند. به نوشته «مهر» از ۳۵ هزار و ۳۹۰ کیلومترمربع وسعت این باتلاق حتی یک مترمربع نیز آب ندارد.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان روز ۱۷ خرداد امسال از خشک شدن «صد در صد» تالاب گاوخونی خبر داده بود. او گفته بود که تنها دو یا سه درصد از قسمت شمالی تالاب کمی مرطوب است.
فیروز قاسمزاده سخنگوی صنعت آب نیز آبان امسال با ارائه آمارهای تکاندهندهای از وضعیت منابع آب در ایران گفته بود میزان بارشها در ایران طی یک قرن اخیر کاهش شدیدی یافته و این در حالیست که کشور با افزایش دما نیز روبروست. او گفته میزان تبخیر آب در نیم قرن اخیر ۲۱ درصد افزایش، و میزان بارندگیها نیز طی این مدت ۱۴ درصد کاهش داشته است.
چهار سال خشکسالی پی در پی در ایران؛ ۹۷ درصد مساحت کشور درگیر است
سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه در سالهای اخیر شاهد کاهش بارندگیها در فصل زمستان نیز هستیم، گفته که هر نیم درجه افزایش دمای کشور بیش از ۱۰ میلیارد مترمکعب آب تجدیدپذیر را از دسترس خارج میکند.
این مقام صنعت آب همچنین گفته از میان ۳۱ استان ایران، ۱۸ استان میزان بارندگی زیرنرمال، شش استان بارندگی نرمال و هفت استان بارندگی بالای نرمال را تا روز ۱۲ آبانماه تجربه کردهاند.
خشکسالی در ایران وارد چهارمین سال شده و منابع آب تجدیدپذیر کشور که یک دهه پیش ۱۳۰ میلیارد مترمکعب بود امسال به حدود ۱۰۰ میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.
این خبر را هفته گذشته هاشم امینی مدیر عامل آب و فاضلاب کشور عنوان کرد و گفت «بیلان منفی در سفرههای آب زیرزمینی و کاهش میزان بارشها، شرایط تأمین پایدار آب را به چالش میکشد؛ هرچه منابع آب سطحی کاهش یابد، برداشت از منابع آب زیرزمینی افزایش مییابد و با تشدید بیلان منفی سفرههای زیرزمینی، شاهد افزایش فرونشستها نیز در نقاط مختلف خواهیم بود.»
ناکارآمدی جمهوری اسلامی طی ۴۴ سال گذشته ایران را با بحران کمآبی و خشکسالی و گسترش پدیدههایی چون فرونشست زمین روبرو کرده است. دریاچه ارومیه سالها به دلیل سیاستهای نادرست جمهوری اسلامی با وضعیتی بحرانی روبرو شده و گزارشها نشان میدهد بیش از ۹۰ درصد دریاچه خشک و ناقوس مرگ آن به صدا درآمده است.
در این میان سردار پاسدار احمد وحیدی وزیر کشور جمهوری اسلامی گفته پایین آمدن سطح آب دریای خزر باعث نگرانی کشورهای حاشیه دریای خزر شده است؛ اگر شرایط همینطور باشد تا چند دهه آینده دریای خزر خشک شود و باید برای آن چارهای بیندیشیم.
به عقیده کارشناسان یکی از اصلیترین عوامل از بین رفتن منابع آب و خشکسالی، سدسازیهای بیرویه و غیرکارشناسی جمهوری اسلامی بوده که از دوره ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی آغاز و تا کنون ادامه داشته است. در چنین شرایطی وزیر کشور جمهوری اسلامی مدعی شده «اقداماتی چون سدسازیهای کشورهای همسایه و منطقه باید با توجه به منافع منطقهای باشد در غیر این صورت آثار زیانبار آن را همه منطقه خواهد چشید.»