آلودگی هوا در شهرهای صنعتی ایران افزایش یافته است. شهروندان در شهر اردکان استان یزد دیروز و امروز تجمعات گسترده‌ای در اعتراض به بی‌تفاوتی مسئولان حکومتی به آلودگی هوا برگزار کردند.
آلودگی هوا در شهرهای مختلف ایران ادامه دارد و امروز چهارشنبه ششم دی‌ماه در پایتخت شاخص آلودگی هوا بر عدد ۱۱۴ قرار گرفته است. همچنین شاخص آلودگی هوا در منطقه ۱۹ تهران به مرحله خطرناک رسیده است.
هوای کلانشهر مشهد در وضعیت خطرناک قرار گرفته و همه مدارس این شهر تعطیل و بخشی از کارمندان دورکار شدند. مهدی اله‌پور مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی دیروز، سه‌شنبه ۵ دی ۱۴۰۲، اعلام کرد با افزایش چشمگیر حجم گرد و غبار در وضعیت خطرناک قرار گرفت و هم اکنون شرایط برای تنفس شهروندان ناسالم است.
مهدی اله‌پور افزود که «میانگین شاخص کیفیت هوای مشهد در ۲۴ ساعت منتهی به بامداد سه‌شنبه با عدد ۱۶۱ نشان دهنده قرار داشتن هوا در شرایط «ناسالم» است و شاخص‌های یک تا ۲ ساعت گذشته با عدد ۴۴۱ وضعیت «خطرناک» برای شهروندان را نشان می‌دهد.
این در حالیست که گزارش دیگری حاکی از آنست که شاخص آلودگی هوای مشهد حوالی ساعت ۶ صبح روز سه‌شنبه حتی از مرز ۵۰۰ گذشته بود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی همچنین اعلام کرده که به دلیل تداوم آلودگگی هوا در روز چهارشنبه، کلیه مدارس، مهدکودک‌ها، پیش‌دبستانی‌ها، تمامی مراکز آموزش فنی و حرفه ای و آموزشگاه های آزاد، آموزشگاه‌های زبان و سایر کلاس‌های آموزشی (دولتی و خصوصی) در هر ۲ نوبت صبح و عصر تعطیل و کلاس‌ها باید به صورت غیرحضوری برگزار شوند.
همزمان در استان خوزستان هوای ماهشهر در وضعیت قرمز و ۹ شهر دیگر خوزستان در وضعیت نارنجی آلودگی هوا قرار گرفتند. بر اساس گزارش‌ها روز سه‌شنبه پنجم دی‌ماه شاخص کیفیت هوا در ماهشهر به ۱۵۱ و وضعیت «قرمز» رسید. همچنین شاخص کیفیت هوا در شهرهای اهواز ۱۵۰، مسجدسلیمان ۱۴۷، شادگان ۱۴۵، دشت آزادگان ۱۳۴، شوشتر و آبادان ۱۲۱، اندیمشک و خرمشهر ۱۱۶ و دزفول ۱۱۰ AQI و «نارنجی» اعلام شد.
سازمان هواشناسی ایران نیز پیش‌بینی کرده که در روزهای آینده غلظت آلاینده‌های جوّی افزایش یافته و کیفیت هوا خصوصاً در شهرهای صنعتی کاهش می‌یابد.
صادق ضیائیان رئیس مرکز ملی پیش‌بینی وضع هوای سازمان هواشناسی نیز از آلودگی هوای تهران به دلیل انباشت آلاینده‌ها در هفته آینده خبر داده و گفته در روزهای آینده بارندگی در این شهر نیز وجود نخواهد داشت.
تداوم آلودگی هوا که اصلی‌ترین علت آن مازوت‌سوزی نیروگاه‌ها به دلیل کمبود گاز است، در کنار بی‌اعتنایی مسئولان و مقامات حکومتی به مشکلاتی که آلودگی هوا در روند زندگی و سلامت شهروندان ایجاد کرده سبب بروز نارضایتی و اعتراضات شده است.
تظاهرات شهروندان اردکان یزد در اعتراض به بی‌اعتنایی مسئولان به آلودگی هوا
چهارشنبه ۶ دی ۱۴۰۲#هوا #محیط_زیست pic.twitter.com/2GzND7T9Hr
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 27, 2023
روز سه‌شنبه پنجم دی‌ماه شهروندان در اردکان استان یزد در اعتراض به آلودگی هوا و صنایع آلاینده تجمع و راهپیمایی کردند. معترضان پلاکاردهایی در دست داشتند که روی آنها جملاتی از جمله «اردکان هوا ندارد» و «نفس کشیدن، حق مسلم ما است» نوشته شده بود.
بر اساس ویدئوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی اعتراضات شهروندان در اردکان در شامگاه سه‌شنبه نیز ادامه داشت.
معترضان امروز چهارشنبه ششم دی‌ماه نیز در خیابان‌های شهر اردکان تظاهرات کردند. شهروندان شعارهایی از جمله «همشهری با غیرت، حمایت حمایت»، «هوای پاک حق مسلم ماست» و «استاندار حیا کن اردکان را رها کن» سر دادند.
تصاویر دیگری مبنی بر اعتراض کادر درمان بیمارستان «ضیایی» اردکان به هوای آلوده شهر نیز منتشر شده است.
با شروع زمستان، بسیاری از شهرهای ایران شاهد آلودگی هوا بوده است و در برخی از شهرها بارها ادارت دولتی و مدارس را به تعطیلی کشانده است.
معاون دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفته است که در ۹ ماه نخست امسال ۱۳۲ هزار و ۲۰۹ نفر بر اثر آلودگی هوا با عوارض قلبی و تنفسی غیرعفونی به مراکز درمانی خوزستان مراجعه کرده‌اند.
میثم معزی، از افزایش ۱۶ درصدی مراجعه بیماران خبر داده و گفته است که رقم مراجعان در ۹ ماه نخست سال ۱۴۰۱، حدود ۱۱۳ هزار نفر بود.
او گفته است که تنها در آذرماه امسال، بیش از ۱۷ هزار نفر به بیمارستان‌های این استان مراجعه کردند در حالی‌که این رقم در مدت مشابه سال گذشته به گفته او، حدود ۱۴ هزار نفر بود.
داریوش گل‌علی‌زاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست، با اعلام آمار مرگ میر بر اثر آلودگی هوا، گفته است که از سال ۱۴۰۱ بیش از ۲۶ هزار نفر در ۳۳ شهر به دلیل آلودگی هوا جان خود را دست داده‌اند.
آلودگی هوا هر ساله با آغاز فصل سرد تشدید می‌شود؛ کارشناسان علت را سوزاندن مازوت توسط نیروگاه‌های تولید برق به دلیل کمبود گاز و کاهش سهم گاز نیروگاه‌ها عنوان می‌کنند. مقامات حکومتی با تکذیب مازوت‌سوزی معتقدند آلودگی هوا به دلیل تردد وسایل نقلیه غیراستاندارد است اما توضیح نمی‌دهند چرا وسایل نقلیه همزمان با فصل سرما و کمبود گاز، آلودگی بیشتری تولید می‌کنند!
علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست مدعی شده که «کشور ما نسبت به سایر کشورهای همسایه در بحث آلایندگی وضعیت بهتری دارد اما برای ما پذیرفته شده نیست وقتی می‌توانیم کاری انجام دهیم و مشکلات مردم را رفع کنیم چرا کاری نکنیم.»
او همچنین گفته که «اگر با همین سمت و سو پیش برویم حداقل در یک بازده ۱۰ ساله، تهران دیگر این روزها را تجربه نخواهد کرد. امیدواریم در سال آینده این شدت از آلایندگی‌ها را شاهد نباشیم.»
این در حالیست که مرکز پژوهش‌های مجلس پیش از این در گزارشی با بررسی سهم عوامل مختلف در آلودگی هوای کلانشهرها، به حجم خسارات مالی و جانی ناشی از آلودگی و بودجه مورد نیاز برای هوای پاک پرداخت.
در این گزارش با استناد به گزارش بانک جهانی، آلودگی هوا سالانه ۲/۶ میلیارد دلار به شهروندان تهران خسارت وارد می‌کند. بر این اساس، سرانه خسارت وارده ناشی از آلودگی هوا برای هر شهروند تهرانی حدود ۳۰۰ دلار در سال است.
با توجه به قیمت دلار در حال حاضر، بطور متوسط یک خانواده چهار نفره در شهر تهران حدود ۱۲۰۰ دلار معادل ۶۰ میلیون تومان به دلیل معضل آلودگی هوا خسارت پرداخت می‌کنند. این خسارت ناشی از تاثیرات مختلف آلودگی هوا بر سلامتی و زندگی شهروندان تهرانی است.
این گزارش افزوده که هوای آلوده تاثیرات مخرب بر سلامت روان شهروندان دارد. اضطراب، استرس، افسردگی و ناامیدی تنها مواردی از عوارض روحی و روانی ناشی از آلودگی هواست.
در حالی که مقامات دولتی اصرار دارند شهروندان عامل آلودگی هوا هستند و در نیروگاه‌ها مازوت سوزانده نمی‌شود، مهدی پیرهادی یک عضو شورای اسلامی شهر تهران نام ۱۴ نیروگاهی را که از سال گذشته به دلیل کمبود گاز از سوخت مازوت استفاده کرده‌اند فاش کرد.
یوسف یوسفی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی هم با بیان اینکه استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه حرارتی شازند از ۲۰ آذرماه آغاز شده است، گفت: «هم‌اکنون در هر شبانه‌روز چهار میلیون لیتر مازوت در این واحد مصرف می‌شود.»
