یکی از مدیران شرکت مدیریت منابع آب ایران گفته پیش‌بینی‌ها برای بارندگی و گذر از این بحران تحقق نیافت و از لحاظ منابع و ذخایر آبی با شرایط بدتری نسبت به سال گذشته روبرو هستیم. مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل شرکت مدیریت منابع آب نیز نسبت به بحران کم‌آبی در ۱۳ استان هشدار داد و گفته که آمار بارش‌ها نگران‌کننده است.
بحران آب با کاهش بارندگی‌ها و کاهش حجم منابع آبی تشدید شده است. سخنگوی صنعت آب تأکید کرده که اجرای «سند سازگاری با کم‌آبی» تنها راه حل قطعی مدیریت بحران آب کشور است.
آمارها درباره کاهش ذخایر آب پشت سدها، گسترش خشکسالی و کاهش بارندگی نشان می‌دهد بحران کم‌آبی در ایران با سرعت تشدید می‌شود.
علی پوراحمد رئیس حوضه آبریز فلات مرکزی و شرقی شرکت مدیریت منابع آب ایران روز پنجشنبه ۱۴ دی ۱۴۰۲ اعلام کرده که اکنون چهارمین سال خشک را سپری می‌کنیم، پیش‌بینی‌ها برای بارندگی و گذر از این بحران محقق نشد و از لحاظ منابع و ذخایر آبی با شرایط بدتری نسبت به سال گذشته نواحی هستیم.
علی پوراحمد تأکید کرده که امسال منابع آب کل کشور نسبت به سال قبل ۱۵ درصد و نسبت به زمان بلند مدت ۳۵ درصد تنزل داشته است؛ همچنین این میزان در حوضه فلات مرکزی و شرقی نسبت به سال گذشته سه درصد و در مقایسه با دوره بلند مدت ۴۳ درصد کاهش داشته است.
او با اشاره به اینکه سپری کردن چهار سال خشکسالی پیاپی، مدیریت آبی را با سختی روبرو می‌کند گفته که «یکی از راهکارهای مدیریت منابع آبی، شیوه‌های مدیریت توأمان آب و برق است و پر و مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز، همچنین نصب کنتور هوشمند نیز از دیگر اقدامات این مدیریت به شمار می‌رود که هر یک در جای خود با جدیت انجام و پیگیری می‌شود.»
سیف‌الله آقابیگی مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل شرکت مدیریت منابع آب نیز چند روز پیشتر نسبت به بحران کم‌آبی در ۱۳ استان هشدار داده و گفته که چه در استان‌های پربارش و چه در استان‌های خشک، آمار بارش‌ها نگران‌کننده است.
این مقام مسئول گفته که برخلاف پیش‌بینی‌های هواشناسی، در پاییز بارش قابل توجهی نداشتیم و متوسط بارش کشور در سال آبی جاری تا امروز ۴۵ میلیمتر بوده است. او افزوده که براساس میزان نرمال بلندمدت ۵۳ ساله باید ۶۶ میلیمتر باران دریافت می‌کرد که اکنون با ۳۳ درصد کاهش بارندگی در اغلب حوضه‌های آبریز روبرو هستیم و حتی نسبت به سال گذشته که سال بسیار سختی بود، ۸ درصد عقب‌ماندگی داریم؛ به همین دلیل چه در استان‌های پربارش و چه در استان‌های خشک، آمار بارش‌ها نگران‌کننده است.
سیف‌الله آقابیگی با ارائه آماری گفته استان‌هایی مانند تهران، قم، مرکزی، فارس، قزوین، زنجان، البرز و چهارمحال و بختیاری نسبت به بلندمدت با کاهش بسیار زیاد بارندگی و استان‌هایی نظیر خراسان رضوی، کهگیلویه و بویراحمد و اصفهان با کاهش قابل توجهی مواجه هستند. در این میان تنها استان‌های سمنان، مازندران، خراسان شمالی و گلستان از ۹ تا ۳۰ درصد رشد بارندگی داشته‌اند.
او همچنین گفته آمار مخازن سد‌های کشور نیز خوب نیست بطوری که اکنون مجموع آب ورودی به مخازن سد‌های کشور ۴.۶ میلیارد مترمکعب است؛ علی‌رغم ورودی کم به مخازن سدها، میزان خروجی از سدها همچنان بالا و با ۲۱ درصد رشد همراه بوده است و میزان پرشدگی سد‌های کشور نیز ۴۰ درصد است.
چهار سال خشکسالی پی در پی در ایران؛ ۹۷ درصد مساحت کشور درگیر است
هاشم امینی مدیر عامل آب و فاضلاب کشور ماه گذشته گفته که «در حال گذراندن چهارمین سال پیاپی خشکسالی در کشور هستیم و علی‌رغم پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی، مبنی بر بارش‌های نرمال و فرانرمال، متأسفانه شاهد کاهش بارش‌ها در پاییز امسال بوده‌ایم.»
هاشم امینی با بیان اینکه «کاهش بارش‌ها نگرانی‌ها در حوزه منابع آب کشور را افزایش داده» گفته که «منابع آب تجدیدپذیر کشور که حدود ۱۰ سال قبل، ۱۳۰ میلیارد مترمکعب بود، امسال به حدود ۱۰۰ میلیارد مترمکعب رسیده است.»
مدیر عامل آب و فاضلاب کشور افزوده که «بیلان منفی در سفره‌های آب زیرزمینی و کاهش میزان بارش‌ها، شرایط تأمین پایدار آب را به چالش می‌کشد؛ هرچه منابع آب سطحی کاهش یابد، برداشت از منابع آب زیرزمینی افزایش می‌یابد و با تشدید بیلان منفی سفره‌های زیرزمینی، شاهد افزایش فرونشست‌ها نیز در نقاط مختلف خواهیم بود.»
گزارش‌های مدیریت منابع آب ایران نشان می‌دهد که بارش‌ها در ایران از ابتدای سال آبی جاری تا روز هجدهم آذر ماه، به ۳۴ میلیمتر رسیده است که از کاهش ۲۷ درصدی حکایت دارد.
بر اساس آمارهای ارائه شده در ۶ استان یزد، همدان، کرمانشاه، بوشهر، سمنان و خوزستان بارش‌ها بین ۱۰ تا ۳۰ درصد کاهش داشته است.
نکته قابل توجه در این گزارش در مورد ۱۴ استان آذربایجان غربی، خراسان جنوبی، گیلان، فارس، البرز، قم، اردبیل، تهران، لرستان، آذربایجان شرقی، کردستان، خراسان رضوی، مرکزی و کهگیلویه و بوریراحمد است که در این استان‌ها بارش‌ها بین ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش داشته است.
در این گزارش تأکید شده که بارش در استان‌های زنجان، اصفهان، قزوین و چهارمحال و بختیاری بیش از ۵۰ درصد کاهش داشته که استان زنجان با کاهش ۶۶ درصدی رکورددار است.
چهار سال خشکسالی پی در پی در ایران؛ ۹۷ درصد مساحت کشور درگیر است
بحران کم‌آبی و خشکسالی که کارشناسان علت اصلی آن را ناکارآمدی و سوءمدیریت جمهوری اسلامی ارزیابی می‌کنند سبب شده بود که پنج سال پیش سندی جامع با عنوان «سند سازگاری با کم‌آبی» تدوین شود. به نظر می‌رسد اجرای این سند که پنج سال به تأخیر افتاده اکنون از سوی دولت به عنوان راهکار مدیریت بحران عمیق کم‌آبی ارزیابی شده است.
در همین رابطه فیروز قاسم‌زاده سخنگوی صنعت آب اجرای برنامهٔ سازگاری با کم‌آبی را به‌عنوان تنها راه‌حل قطعی بحران آب کشور مطرح کرده است.
فیروز قاسم‌زاده گفته که «آمارهای سازمان هواشناسی دربارهٔ گرمایش نشان از آن دارد که افزایش دمایی که در کشور داریم، دو برابر متوسط جهانی است. اگر جهان در نیم‌قرن قرار است با یک درجه افزایش دما روبه‌رو شود، این امر در کشور ما دو برابر است. آمارهای سازمان هواشناسی نشان می‌دهد ما در هر دهه ۰.۴ الی ۰.۵ درجه سانتی‌گراد افزایش درجه حرارت داریم.»
او هشدار داده ذخایر آب تجدیدپذیر کشور سالانه با کاهش روبرو می‌شود و افزایش دما در هر دهه سبب شده است حدود ۱۰ میلیارد مترمکعب آب تجدیدپذیر کشور از دسترس خارج شود.
آب تجدیدپذیر آبی است که باید سالانه و از ابتدای سال آبی در چرخهٔ هیدرولیکی تولید شود تا آن نیازهایی که طبیعت داشته، تأمین شود. این در حالیست که میزان هدررفت آب در ایران رقمی تکاندهنده است.
هاشم امینی مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با ارائه آماری از هدررفت آب در ایران گفته ما در صنعت آب و فاضلاب، هدر رفت آب آشامیدنی را تحت عنوان آب بدون درآمد نامگذاری می‌کنیم که بخشی همان هدر رفتی است و بخشی هم آبی است که اشتباه قرائت یا آبی است که مصارف مجاز بدون درآمد قلمداد می‌کنیم، در سطح کشور این عدد در شهر و روستا اکنون ۳۱ و نیم درصد است.
او افزوده که ۳۱ و نیم درصد عدد آب بدون درآمد است، ولی شاخص هدر رفت ما حدود ۱۶ درصد است، ۱۶ درصد تلفات واقعی شبکه‌های آب است.
