در نخستین روز کاری پس از تعطیلات نوروزی و ساعاتی پس از حمله اسرائیل به سفارت جمهوری اسلامی در دمشق قیمت دلار روند افزایشی پر سرعتی را آغاز کرد. قیمت هر دلار آمریکا طی دو ساعت پس از بازگشایی بازار آزاد در سال جدید به ۶۲ هزار و ۵۰۰ تومان رسید.
همزمان هر یورو ۶۷ هزار و ۵۰ تومان، هر پوند بریتانیا ۷۸ هزار و ۴۰۰ تومان، درهم امارات ۱۶ هزار و ۶۷۰ تومان و لیر ترکیه ۱۹۳۵ قیمت‌گذاری شد.
قیمت هر سکه طلا نیز به ۴۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان افزایش یافت و قیمت هر مثقال طلای ۱۸ عیار هم ۱۴ میلیون و ۷۶۳ هزار تومان اعلام شد.
قیمت‌ها در بازار ارز و طلا در حالی همچنان روند افزایشی را طی می‌کند که به عقیده برخی کارشناسان حمله شب گذشته اسرائیل به سفارت جمهوری اسلامی در دمشق و کشته شدن هفت عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از جمله سردار پاسدار محمدرضا زاهدی در شتاب افزایشی قیمت‌ها در بازار ارز و طلا موثر بوده است.
احتمال واکنش جمهوری اسلامی به حمله اسرائیل از دید کارشناسان عامل افزایش پرسرعت قیمت‌ها در دو بازار مهم ارز و طلا ارزیابی می‌شود و کارشناسان معتقدند به دلیل وضعیت متزلزل اقتصاد کشور، هر گونه واکنش و تنش از سوی جمهوری اسلامی می‌تواند قیمت ارز را بیشتر افزایش داده و در دیگر بازارهای کشور تلاطم ایجاد کند.
حمله به سفارت جمهوری اسلامی در دمشق و وعده تکراری «انتقام»؛ مقامات اسرائیل: آنجا سفارت نبود
این در حالیست که حسین شریعتمداری مدیرمسئول روزنامه «کیهان» چاپ تهران در واکنش به حمله اسرائیل تأکید کرده که «حمله به سفارتخانه‌های اسرائیل در کشورهای دیگر، حق مسلم ایران است» و «سازمان ملل هم باید از حمله ایران به مراکز دیپلماتیک اسرائیل حمایت کند.»
او همچنین بار دیگر تأکید کرده است «اسرائیل باید از جغرافیای سیاسی جهان محو شود.»
جلال رشیدی کوچی نماینده مجلس شورای اسلامی نیز گفته جمهوری اسلامی باید سفارت اسرائیل در آذربایجان را هدف حمله قرار دهد: «تعلل، صبر و تاخیر در پاسخ قاطع و مشابه به حمله نظامی صهیونیست‌ها به خاک ایران، تحت هر عنوان، برابر است با ضربه سنگین به آبرو و عزت نام بزرگ ایران. پیشنهاد من، هدف قرار دادن آشکارا و مستقیم یکی از مراکز دیپلماتیک صهیونیست‌ها در یکی از کشورهای منطقه، ترجیحا آذربایجان.»
تعلل، صبر و تاخیر در پاسخ قاطع و مشابه به حمله نظامی صهیونیست‌ها به خاک ایران، تحت هر عنوان، برابر است با ضربه سنگین به آبرو و عزت نام بزرگ ایران.
پیشنهاد من، هدف قرار دادن آشکارا و مستقیم یکی از مراکز دیپلماتیک صهیونیست‌ها در یکی از کشورهای منطقه، ترجیحا آذربایجان.— 🇵🇸🇮🇷جلال رشیدی کوچی🇮🇷 (@j_rashidikoochi) April 1, 2024
هرچند آن روی سکه تهدیدها و شاخ و شانه کشیدن برخی حکومتی‌ها، به کار بردن عبارت «صبر استراتژیک» از سر استیصال جمهوری اسلامی است که ادعای «نفوذ در منطقه» را دارد اما به هر حال احتمال افزایش تنش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای حکومت به شدت بازار پربحران ارز را تحریک می‌کند.
از سوی دیگر، پیش از این نیز کارشناسان اقتصادی افزایش قیمت دلار در سال جدید خورشیدی را با توجه به تداوم تحریم و کسری بودجه دولت قطعی ارزیابی کرده بودند.
وبسایت «خبرآنلاین» پس از افزایش پرسرعت قیمت‌ها در بازار ارز و طلا نوشته کارشناسان اقتصادی معتقدند قیمت دلار در سال ۱۴۰۳ قطعا افزایشی است. آنها به تورم بالای ۴۰ درصدی اشاره می‌کنند و می‌گویند تورم در کشورهای حوزه دلار زیر چهار درصد است و این اختلاف ۳۶ درصدی جایی خود را نشان می‌دهد. به این معنی که دلار روزانه و بطور منظم باید هزار تومان گران شود.
این گزارش افزوده که به اعتقاد کارشناسان، سیاست ارزپاشی دولت شاید برای کوتاه‌مدت قیمت دلار را مهار کند، اما در درازمدت شدنی نیست و به ضرر اقتصاد کشور تمام می‌شود.
دماسنج وضعیت اقتصادی کشور؛ پیش‌بینی اقتصاددانان از افزایش قیمت دلار در سال جدید
اقتصاددانان معتقدند در سال جدید خورشیدی قیمت دلار در سناریوهایی واقع‌بینانه ۷۰ تا ۷۵ هزار تومان خواهد بود و حتی ممکن است تا پایان سال ۱۴۰۳ به مرز ۱۰۰ هزار تومان نیز نزدیک شود.
وحید شقاقی اقتصاددان با اشاره به ورود قیمت دلار به کانال ۶۱ هزار تومان در اواخر سال گذشته گفته «دو اقدام بانک مرکزی در اسفندماه ۱۴۰۲ یعنی انتشار گواهی ۳۰ درصدی و توزیع سکه نیز سیاست‌های غلط بوده و ضمن تحمیل هزینه‌های سنگین به سیستم بانکی و اقتصاد، با شکست مواجه شدند.»
این اقتصاددان متذکر شده که «با توجه به افق تورمی ۴۰ درصدی در سناریوی میانه برای سال بعد، بر پایه نظریه قدرت برابری خرید و احتساب قدرت دلاری نقدینگی، در سناریوی واقع‌بینانه سال ۱۴۰۳ قیمت دلار در محدوده ۷۰ تا ۷۵ هزار تومان خواهد بود.»
اصغر سمیعی رئیس سابق کانون صرافان نیز معقتد است «اگر فرض کنیم که قیمت برای شروع سال جدید حدود ۶۰ هزار تومان صحیح باشد، و اگر فرض کنیم نرخ تورم در سال ۱۴۰۳ بطور متوسط حدود ۴۰ درصد باشد، و اگر فرض کنیم دولت تصمیم بگیرد که بطور منطقی با نرخ ارز برخورد کند، نرخ‌های غیرواقعی و مصنوعی و رانتی را کنار بگذارد، برای اول تابستان نرخ ۶۷ هزار تومان، و برای اول پاییز ۷۵ هزار تومان منطقی به نظر می‌رسد و در ادامه البته تا آخر سال آینده دلار ۹۵ هزار تومانی هم دور از ذهن نیست. این البته به شرطی است که فروض ما محقق شود.»
رئیس اسبق کانون صرافان تأکید کرده که «اگر به هر بهانه‌ای مقادیری از ارز کشور به قیمت‌های دستوری و مصنوعی و ارزان‌تر از قیمت واقعی به هر مصرف‌کننده‌ای، مسافر باشد یا واردکننده و یا غیره داده شود، بارش بر دوش قیمت در بازار آزاد قرار می‌گیرد، و تاثیر مخرب خود را بر کلیت نظام اقتصادی نشان خواهد داد.»
از سوی دیگر به نظر می‌رسد تیم اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی هم پیش‌بینی افزایش قیمت دلار تا ۱۰۰ هزار تومان برای سال جدید را دارند.
روز دهم فروردین، ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت در گزارشی نوشته بود: «در صورت تداوم روند رشد ۴ درصدی ماهانه نرخ ارز در دولت دوازدهم، قیمت دلار در اواسط سال ۱۴۰۳ از ۱۰۰ هزار تومان عبور می‌کرد و در پایان سال ۱۴۰۳ به ۱۳۰ هزار تومان و در پایان سال ۱۴۰۴ به ۲۰۰ هزار تومان می‌رسید. در حالی که با فرض تداوم روند رشد ۲.۸ درصدی ماهانه نرخ دلار در دولت سیزدهم، تا پایان این دولت هم قیمت دلار به ۱۰۰ هزار تومان نخواهد رسید.»
طی روزهای گذشته بسیاری این گزارش خبرگزاری «ایرنا» را پیش‌درآمد دولت برای «عادی‌سازی» دلار ۱۰۰ هزار تومانی ارزیابی کرده‌‌اند.
در همین رابطه یاسر جبرائیلی رئیس مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام در پیام‌رسان حکومتی «ایتا» نوشت: «از آقای روحانی می‌پرسیدیم فایده این برجام برای کشور چه بوده؟ می‌گفت برجام سایه جنگ را از سر کشور دور کرد. می‌گفتیم در اقتصاد چه کردی؟ می‌گفت نگذاشتم تورم سه رقمی شود، نگذاشتم قحطی شود… یک بار هم گفت اگر ترامپ و کرونا نبود، دلار زیر ۵ هزار تومان بود. این فراز آخر هم قابل استفاده است! قبلا هم عرض کرده‌ام. این قبیل دستاوردسازی‌ها با ادبیات اگر ما نبودیم چه می‌شد، هیچ جای نگرانی ندارد و شیوه قبلی‌ها هم بوده است. آنچه جای نگرانی داد این است که دولت آقای رئیسی قصد تغییر ریل ندارد و رسما از دلار ۱۰۰ هزار تومانی سخن می‌گوید.»
