کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در حالی تعطیلی رسمی روز پنجشنبه را تصویب کرده که موجی از انتقاد به این مصوبه در جریان است. اهمیت تصمیم غیرکارشناسی و زیانبار کمیسیون فرهنگی مجلس آنقدر بالاست که حتی مصوبه به تصویب صحن علنی و شورای نگهبان نرسیده و کارشناسان تلاش دارند با توضیح ابعاد منفی آن، از قانونی شدن تعطیلی روزهای پنجشنبه جلوگیری کنند.
کمیسیون اجتماعی مجلس برخلاف نظر فعالان اقتصادی، تعطیلی پنجشنبه را بجای شنبه به تعطیلات پایان هفته اضافه کرد. در پی این تصمیم موجی از انتقادات از سوی فعالان و کارشناسان اقتصادی طی روز گذشته به راه افتاد.
اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در بیانیهای این سیاست را به نقد کشید و نوشت: «اسباب نگرانی است که نمایندگان محترم مردم در کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، در تازهترین تصمیم خود با بیتوجهی به پیشنهاد منطقی، کارشناسانه و مبتنی بر منافع ملی که توسط فعالان اقتصادی و صاحبان کسب و کار در مورد تعیین روز شنبه به عنوان دومین روز تعطیلات پایان هفته ارائه شده بود.»
اتاق بازرگانی تهران تأکید کرده که «تصمیم اخیر کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در صورت تأیید نهایی و تبدیل به قانون جاری کشور، قطع ارتباط اقتصاد کشور با بازارهای بینالمللی را به چهار روز در هفته افزایش میدهد.»
این بیانیه افزوده «سالیان متمادی است که سیاستگذاران اقتصادی کشور، بیتوجهی به پیشنهادات فعالان اقتصادی را با بهانههایی چون تفاوت مطالبات، یکدست نبودن خواستهها و ناهماهنگی نظرات توجیه میکنند اما تصمیم اخیر نشان داد که این بیتوجهی از عدم باور قلبی و ذهنی به فعالان عرصه تولید و تجارت و بیاعتنایی نهادینه شده به آن در حکمرانی اقتصادی کشور نشأت میگیرد که طی دهههای گذشته خلاف تمام توصیهها، همواره موانع متعددی در برابر توسعه بخش خصوصی و سپردن امور اقتصادی به دست مردم ایجاد کرده است.»
روزنامه «جهان صنعت» نیز در شماره امروز، چهارشنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۳، نظر کارشناسان و فعالان اقتصادی بخشهای مختلف را درباره تعطیلی روزهای پنجشنبه جویا شده است.
اردشیر اروجی کارشناس گردشگری در خصوص تبعات تعطیلی پنجشنبه برای حوزه توریسم به «جهانصنعت» گفته که «در مجلس دو گروه در مورد تعطیلی دو روز در هفته نظرات مختلفی داشتند؛ یک گروه مسائل ارتباط جهانی را در نظر داشتند و از آن لحاظ توصیه این بود که به جای پنجشنبه، شنبه تعطیل شود تا حداقل قطع ارتباط با جهان محدود به یکروز باشد و گروه دوم خواستار تعطیلی پنجشنبه بودند.»
به گفته اردشیر اروجی با توجه به موفق شدن گروه دوم و تعطیل شدن پنجشنبهها، عملا دو روز در ایران تعطیل هستیم و دو روز نیز کشورهای دیگر تعطیل بوده و قطع ارتباط با جهان به چهار روز در هفته میرسد. به این ترتیب صرفا سه روز در هفته امکان ارتباط با جهان را داریم، آن هم در دنیایی که لحظات در آن بسیار مهم و تعیینکننده هستند. باید بگویم به نظرم این اقدام برای همه صنایع از جمله صنعت توریسم اقدام بهینهای نبوده است.
او با اشاره به نیاز تورگردانان به داشتن ارتباطات بینالمللی گفته «برای برقراری ارتباطات با تورهای گردشگری و انجام هماهنگیهای مورد نیاز برای کارهای کنسولی و موارد دیگر، نیاز به ارتباط میان فعالان صنعت توریسم کشور با طرفهای جهانی وجود دارد. در واقع حتی اگر قصد از تعطیلی پنجشنبه رونق صنعت توریسم باشد، باید گفت که با تصمیم اخذشده کنونی یک ارتباط۳روزه با جهان برقرار میشود که کافی نیست. در نهایت به نظرم اگر شنبه به جای پنجشنبه تعطیل بود، میتوانست به ارتباطات بینالمللی در عرصه توریسم و سایر زمینههای اقتصادی کمک بیشتری داشته باشد.»
میثم زالی دبیرکل مجمع ملی همیاران توسعه پایدار هم در تشریح چالشهای تصمیم کمیسیون فرهنگی مجلس به «جهانصنعت» گفته که صنعتگران، تولیدکنندگان و سرمایهگذاران به هر حال میخواهند در مراودات بینالمللی شرکت کرده و شریک خارجی بگیرند و در زمینه صادرات در سرمایهگذاریهای بینالمللی حاضر باشند. طبیعتا برای انجام این موارد لازم است این فعالان اقتصادی برای انجام مراودات بینالمللی در محل کارشان حاضر باشند.
او افزوده که «در حال حاضر اما با این مصوبه ما پنجشنبه و جمعه را تعطیل میکنیم و از طرف دیگر در سراسر دنیا شنبه و یکشنبه تعطیل هستند و به این ترتیب این چهار روز تعطیلی با هم گره میخورد و فعالان اقتصادی نخواهند توانست مراودات لازم را با دنیا داشته باشند.»
میثم زالی تأکید کرده که «به نظرم تعطیلی پنجشنبه حتی میتواند به نوعی موجب تشدید تحریمهای بینالمللی که اقتصاد کشور را فلج کرده است، شود. در واقع تعطیل شدن پنجشنبه باعث میشود دست صنعتگران و تولیدکنندگان کشور را ببندیم و یک روز تعطیلی به قطعی مراودات با دنیا اضافه کنیم؛ به نظرم اتخاذ یکچنین تصمیمی کاملا اشتباه است.»
دبیرکل مجمع ملی همیاران توسعه پایدار، در نقدِ توجیهات مطرحشده در مجلس از سوی برخی نمایندگان گفته که «برخی دوستان نماینده میگویند که شنبه روز تعطیلی یهودیهاست و به همین دلیل تعطیل کردن شنبه در کشور مطلوب نیست. این در حالی است که اکثریت قریب به اتفاق کشورهای مسلمان شنبه و یکشنبه تعطیل بوده یا حتی چینیها شنبه تعطیل هستند. میخواهم بگویم در واقع با این نگاه چیزی حدود یکمیلیارد و ۸۰۰ میلیون نفر نادیده گرفته شده و صرفا چیزی حدود ۱۵ تا ۱۶ میلیون یهودی دیده میشوند. به عبارت دیگر این نگاه یا موجب اعتبار بیش از حد به جمعیت کوچک صهیونیست است یا باعث نادیده گرفتن بیش از یکمیلیارد و ۸۰۰ میلیون نفری است که شنبه و یکشنبه تعطیل هستند. به هر روی معتقدم، تعطیلی پنجشنبه اشتباه بوده و برای اقتصاد ضعیف کشور نیز زیانبار است.»
همچنین کارزاری اعتراضی که گفته میشود بجز صاحبان کسب و کار، قشرهای مختلف مردم نیز امضاکننده آن هستند در اعتراض به مصوبه کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به راه افتاده که در کمتر از ۴۸ ساعت بیش از ۲۲ هزار نفر آن را امضا کردهاند.
در متن این کارزار آمده که «در اکثریت قریب به اتفاق کشورهای دنیا، تعطیلات هفتگی شامل روزهای «شنبه و یکشنبه» بوده که در صورت تعطیلی «پنجشنبه و جمعه» در ایران، ایام کاری مشترک با دنیا به سه روز در هفته کاهش و بالتبع ضمن تشدید خسارات ناشی از تحریم و منزوی کردن ایران و تضعیف مراودات و مبادلات تجاری و اقتصادی کشور، به آثار و تبعات جبرانناپذیری بر تولید ناخالص داخلی، تجارت خارجی ایران و برخی از ارکان توسعه پایدار در کشور منتج خواهد شد.»
این کارزار افزوده که منظور جلوگیری از کاهش تعاملات فعالین اقتصادی، تولیدکنندگان و سرمایهگذاران با کشورهای مختلف به خصوص در محدودیتهای گسترده ناشی از تحریمهای بینالمللی، ترتیبی اتخاذ گردد تا تعطیلات هفتگی کشور به جای «پنجشنبه و جمعه» به روزهای «شنبه و یکشنبه» و یا «جمعه و شنبه» تغییر یابد.
در حالی که مدتها طرح تعطیلی شنبهها در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی بود، کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در مصوبهای روزهای پنجشنبه را به همراه جمعهها به عنوان دو روز تعطیلات رسمی آخر هفته اعلام کرده است.
حسین گودرزی سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفته مذاکرات در این کمیسیون درباره تعطیلی پنجشنبهها و افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز با حضور معاون سازمان اداری و استخدامی به عنوان نماینده دولت صورت گرفته و «دولت نیز با تعطیلی روزهای پنجشنبه علاوه بر جمعهها موافق بود به عبارت دیگر کمیسیون اجتماعی مجلس به نظر دولت برگشت.»
او افزوده که این مصوبه در راستای لایحه اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری بود ضمن اینکه ساعات کاری هفته نیز از ۴۴ به ۴۰ ساعت کاهش یافت به این معنا که در ماه ۱۶ ساعت از ساعات کاری موظفی کارکنان دولت کاسته شده است. آغاز و پایان ساعت کاری روز نیز با تصمیم دولت و متناسب با فصول سال تغییر میکند.
کریم حسینی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز گفته کاهش ساعت کار از ۴۴ ساعت در هفته به ۴۰ ساعت برای تمامی بخشها اعم از دولتی و خصوصی خواهد بود.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که «آیا بخش خصوصی و کارگری نیز مشمول این قانون خواهند شد؟» گفته «مقرر شد ساعت کار همه افرادی که قرار کاری آنها ۱۷۵ ساعت در ماه بوده، به ۱۶۰ ساعت کاهش پیدا کند که به صورت ۸ ساعت در هر روز و ۵ روز در هر هفته اجرا خواهد شد.»
کریم حسینی افزوده که تمامی دستگاههای مشمول قانون مدیریت خدمات کشور مشمول قانون اصلاح ساعت کاری و تعطیلی آخر هفته خواهند بود اما بانکها و برخی دستگاههای خدماتی استثناء شدند.
این مصوبه باید در صحن علنی به رأی گذاشته شود و در صورت تصویب برای قانونی و اجرایی شدن به تصویب شورای نگهبان برسد.