حنیف حیدرنژاد- عزم، پشتکار و همبستگی اوکراینی‌ها برای دفاع از کشورشان در کنار ایده‌های خلاقانه‌ای که آن را پیوسته ارتقاء می‌دهند مثال‌زدنی است. ما ایرانیان نیز با وجود اختلافاتی که باهم داریم، اگر به نجات ایران بیاندیشیم می‌توانیم پتانسیل‌های عظیمی را که در تک تک ما وجود دارد زنده کرده و به کار بگیریم. درست است که نوع و شکل جنگ اوکراینی‌ها با آنچه ایرانیان درگیر آن هستند کاملا متفاوت است، اما می‌توانیم از همبستگی و خلاقیت اوکراینی‌ها بیاموزیم و به این فکر کنیم که با چه روش‌هائی می‌توان مبارزه با حکومت اسلامی حاکم بر کشور را موثرتر پیش بُرد.
آنچه در پی می‌آید نگاهی است به جنگ اوکراینی‌ها با استفاده از فناوری‌های پیشرفته.
شبکه دوم تلویزیون آلمان (ZDF) در گزارشی به بررسی استفاده ارتش اوکراین از پهپادهای پیشرفته‌ای می‌پردازد که کاربرد وسیع آنها می‌تواند در جنگ با روسیه توازن قوا را بطور محدود در مناطق مشخصی به نفع اوکراین بهم زده یا حداقل، پیشروی ارتش روسیه را پُرهزینه‌تر کند. این گزارش واحدهای ویژه‌ای را نشان می‌دهد که از این فناوری‌ها استفاده می‌کنند. اما روسیه نیز در حال پیشرفت است. یک رقابت تکنولوژیک که هر روز تشدید می‌شود. بسیاری از اوکراینی‌ها امیدوارند که سلاح‌هایی مانند پهپادهای پیشرفته به آنها در مبارزه با روسیه برتری بدهد.
اهمیت کرادفاندینگ (سرمایه‌گذاری جمعی)
واحدهای رزمی ارتش اوکراین ۷۰ درصد از پهپادها را از طریق سازمان‌های خصوصی دریافت می‌کنند که بسیاری از آنها از طریق کرادفاندینگ (سرمایه گذاری جمعی) تأمین مالی می‌شوند. دیمکو و ایرینا ژلوکتنکو، هر دو متخصص IT، دو سال پیش شرکتی با نام “پاو دزیگا” به نام سگ‌شان تأسیس کردند. تشکیلات آنها توسط ۷۰۰۰ اهدا کننده از ۶۲ کشور حمایت می‌شود. تنها در سال گذشته این دو جوان ۲۳ و ۲۵ ساله ۱.۲ میلیون دلار آمریکا از طریق جذب سرمایه جمع‌آوری کرده و با آن ۲۰۰ پهپاد تامین کرده‌اند. ایرینا در مورد ارتباطی که آنها بطور شبکه‌ای با هزاران نفر در کشورهای مختلف برقرار کرده‌اند توضیح می‌دهد: “تلاش می‌کنیم به آنها نشان دهیم که حتما نباید صدها دلار کمک کنند، آنها می‌توانند حتی یک دلار یا پنج دلار کمک کنند. در نهایت مجموع همه کمک‌هاست که تعیین‌کننده است. به عنوان شهروند در یک کشور آزاد هر کسی می‌تواند در این برنامه مشارکت داشته باشد، با این حال اقدام او می‌تواند تأثیر جهانی داشته باشد.”
همانطور که در برق نگاه و طنین صدای این زوج جوان که به تازگی ازدواج کرده‌اند می‌توان عشق به زندگی را دید، همچنین می‌توان عزم و اراده‌ای قوی را برای نجات کشورشان حس کرد.
گزارش تلویزیون آلمان نشان می‌دهد در شهر خارکیف که نزدیک مرز روسیه قرار دارد و پیوسته هدف حمله‌های مرگبار ارتش روسیه است، مردم با عشق به وطن و در سخت‌ترین شرایط، زندگی را ادامه می‌دهند. در صحنه‌ای از این گزارش می‌توان دختران و پسران جوانی را دید که به خاطر تلاش‌هایشان در جشنی از سوی دبیرستان، در زیرزمین یک ساختمان همراه با خانواده‌هایشان گرد آمده و در حالی که زیباترین لباس‌ها را بر تن دارند، به جشن و شادی مشغولند و بر ماندن در شهر و دفاع از کشورشان تاکید می‌کنند.
نظریه «جنگ‌های قدیمی- جنگ‌های جدید» و نگاهی به نقش جمهوری اسلامی
پهپاد، سلاحی جدید
جنگ برای نجات وطن از حالت کلاسیک که ما می‌شناسیم خارج شده است. جنگ اوکراین که ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ با پیشروی و تجاوز نظامی روسیه به خاک اوکراین شروع شد نشان می‌دهد که کشور کوچکی مانند اوکراین چگونه می‌تواند در برابر روسیه مقاومت کند. در کنار مقاومت تحسین‌برانگیز مردم و رئیس جمهور این کشور برای ماندن و دفاع از کشورشان، یکی دیگر از ویژگی‌های جنگ اوکراین استفاده گسترده از پهپادهای شناسائی و تهاجمی به مواضع نیروهای روسیه است. کار با پهپادهای پیشرفته نیاز به آموزش دارد. تولید و ساخت این پهپادها نیز پیچیده و زمان‌بَر است. هم روسیه و هم اوکراین از پهپادهای مختلف در عملیات خود استفاده کرده و پیگیرانه روی ارتقاء تکنولوژیک آن کارکرده تا دقت آن را هرچه بیشتر افزایش دهند. هر دو کشور از دستاوردهایشان در این مورد سخن می‌گویند. از ویژگی‌های این پهپادها این است که ریل تولید آنها ساده‌تر است و می‌توان در کارگاه‌های کوچک قطعات آنها را سرهم کرد. حتی با کمک شرکت‌های خارجی می‌توان قطعات مختلف یک پهپاد را جداگانه وارد کشور کرده و آنها را مونتاژ نمود. سپس باید افرادی که هدایت این پهپادها را به عهده می‌گیرند، آموزش داده شوند. ارتش اوکراین یک یگان ویژه برای این کار اختصاص داده و دولت نیز یک وزارتخانه به این منظور تاسیس کرده است.
پهپاد، فناوری ماهواره‌ای و لپ‌تاپ
پهپادهای اوکراین با همه سادگی در تولید، می‌توانند حتی اهدافی در داخل خاک روسیه را نیز مورد اصابت قرار دهند. یکی از اپراتورهای این پهپادها در ارتش اوکراین که تازه دوره آموزشی را گذرانده می‌گوید: “ما می‌توانیم کمبود موشک‌های بالستیک و کروز را که در حال حاضر تعداد محدودی از آنها را در اختیار داریم جبران کنیم“.
اوکراین به عنوان اولین کشور جهان واحدهای بدون سرنشین را به عنوان یک دسته‌ی جداگانه تأسیس کرده و هنگ ۱۴ یکی از واحدهای نخبه آن است. بجای مبارزه با تانک‌های زرهی و مسلسل‌ها، آنها با پهپادها، فناوری ماهواره‌ای و با لپ‌تاپ‌ها با ارتش روسیه مبارزه می‌کنند.
یک تاریخ نگار و تولید پهپادهای جنگی
از آغاز جنگ تجاوزگرانه روسیه به اوکراین پیوسته تعداد بیشتری از مخترعان و متخصصان IT شرکت‌هایی تأسیس می‌کنند که در آنها سلاح‌های مدرن به صورت انبوه تولید می‌شوند. “واربردز” یکی از این شرکت‌های نوپا است. این شرکت هر ماه ۱۵۰ مدل مختلف پهپاد تولید می‌کند. مدل‌های پیشرفته‌ای که هم برای شناسایی و هم برای حملات تهاجمی طراحی شده‌اند.
اولکسی، صاحب “واربردز”، یک تاریخ‌شناس تحصیلکرده است. او اکنون به بهینه‌سازی سیستم‌های GPS برای پهپادها می‌پردازد. ده‌ها پهپاد تازه ساخته‌شده به دیوارهای کارگاهش آویزان هستند و در این بین، سازندگان پهپاد روی مدل‌های جدید کار می‌کنند. او می‌گوید: “در ماه مه ۲۰۲۲ تصمیم گرفتیم که سعی کنیم پهپادها را بسازیم و آنها را در اختیار ارتش قرار دهیم، آنها را آموزش دهیم و به پرواز درآوریم.”
اهمیت سازمان‌های غیردولتی در تهیه تجهیزات
دولت اوکراین در کنار همه تلاش‌هائی که از طریق ارتباط با کشورهای دموکراتیک برای تامین تسلیحات و تجهیزات مورد نیاز دنبال می‌کند، همچنین روی شرکت‌های نوپایی که سلاح‌های پیشرفته تولید می‌کنند و روی کرادفاندینگ (سرمایه‌گذاری جمعی) در رقابت برای برتری فناوری سرمایه‌گذاری می‌کند. میخائیلو فِدروف، وزیر تحولات دیجیتال، می‌خواهد این روند را تسریع کند و به عنوان مغز متفکر دیجیتال شدن جنگ شناخته می‌شود. فِدروف می‌گوید: “این مزیت رقابتی ما نسبت به دشمن است. گاهی اوقات دولت نمی‌تواند چیزی را بخرد، اما یک شرکت نوپا می‌تواند در غالب یک سازمان داوطلب به سرعت خرید کند و منابع مالی برای توسعه فناوری‌های جدید فراهم کند.”
فِدروف معتقد است که سلاح‌های پیشرفته، ارزان‌تر و کارآمدتر هستند و آنها تعیین خواهند کرد که چه کسی جنگ را می‌بَرد. اما او واقف است که روسیه نیز روی این موضوع سرمایه‌گذاری کرده است.
اگرچه هنوز مشخص نیست که در رقابت برای فناوری‌های جدید چه کسی در نهایت برتر خواهد بود، اما دو سال گذشته نشان داده که عامل انسانی، همبستگی ملی و انگیزه اوکراینی‌ها برای دفاع از کشورشان تعیین کننده‌تر بوده است. وقتی این انگیزه با خلاقیت و نوآوری نیز همراه شود، بی تردید می‌تواند بسیاری از کمبودها را بطور مقطعی هم که شده جبران کرد.
