عملیات نجات معدنچیان معدن زغال سنگ «معدنجو» با گذشت بیش از ۲۴ ساعت از انفجار یکی از تونل‌های اصلی این معدن همچنان ادامه دارد. آمار متناقضی درباره شمار جانباختگان این حادثه منتشر شده و برخی از کشته شدن ۵۱ معدنکار و برخی آمارها از مرگ ۳۲ معدنکار حکایت دارد. فعالان کارگری و برخی مقامات استانی فقدان ایمنی در محل کار را به عنوان علت مرگبارترین حادثه معدن در ایران مطرح می‌کنند.
واگن‌های حمل زغال طی شبانه‌روز گذشته پیکرهای بی‌جان کارگران را بیرون می‌آوردند و خانواده‌ها در محوطه‌ی معدن نشسته‌اند و ضجه می‌زنند؛ شماری از خانواده‌ها همچنان از سرنوشت عزیزانشان که در معدن محبوس هستند اطلاعی ندارند. سردخانه طبس پر از پیکر کارگران است و محل دیگری نیز برای نگهداری آنها در نظر گرفته شده است. تیم‌های امدادی همچنان در تلاش هستند تا به عمق ۷۰۰ متری تونل C معدن دسترسی پیدا کنند تا به ۱۴ کارگری که در انتهای این تونل مشغول کار بودند دسترسی پیدا کنند. این شرایط تکاندهنده‌‌ی «معدنجو» در طبس با گذشت بیش از ۲۴ ساعت از انفجار تونل C است.
در حالی که خبرگزاری «تسنیم» از جان باختن ۵۱ کارگر و زخمی شدن ۲۲ کارگر دیگر خبر داده است اما محمدعلی آخوندی مدیرکل مدیریت بحران استان «خراسان رضوی» آمار کارگرانی را که تا صبح دوشنبه دوم مهرماه پیکر بی‌جان آنها از معدن خارج شده، ۳۲ تن و تعداد مصدومان را ۱۷ تن اعلام کرده است.
ابهام درباره تعداد جانباختگان این حادثه دلخراش در حالیست که حال شماری از کارگران مجروح نیز وخیم گزارش شده و همچنان از سرنوشت دست‌کم ۱۴ کارگر خبری در دست نیست.
حادثه معدن زغال سنگ «معدنجو» ساعت ۲۱ شنبه شب ۳۱ شهریور با انفجاری در اعماق زمین در تونل C این معدن رخ داده و گازهای سمی در تنگنای سه تونل اصلی پخش شد.
از زمان رخ دادن این حادثه تا کنون تیم‌های امدادی در تلاش هستند از طریق تونل B این معدن به معدنچیان گرفتار شده زیر آوار دسترسی پیدا کنند. در عملیات نجات در این معدن ۴۰ امدادگر متخصص در حال فعالیت هستند.
بر اساس آخرین خبرها تا زمان تنظیم این گزارش، نیروهای امدادی در نخستین ساعات صبح دوشنبه دوم مهرماه به عمیق ۴۰۰ متری تونل C دسترسی پیدا کرده و برای رسیدن به آخرین کارگاه همچنان باید مسیر مسدود شده ۳۰۰ متری دیگری را باز کنند.
محمدعلی آخوندی مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی اعلام کرده در زمان انفجار ۶۹ کارگر در بلوک C و B این معدk در طبس مشغول کار بودند.
حادثه در معدن شرکت «معدنجو» یکی از ده‌ها حادثه در معادن کشور است که طی سال‌های گذشته جان ده‌ها معدنکار را گرفته و همچنان مسئولان جمهوری اسلامی برای نظارت سختگیرانه بر ایمن‌سازی معادن اقدامی انجام نداده‌اند و تنها پس از هر حادثه با ارسال پیام‌های تسلیت خودنمایی می‌کنند!
روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارشی درباره حادثه رخ داده در «معدنجو» نوشته در خراسان جنوبی سه روز عزای عمومی اعلام شده این در حالیست که همه ایران به عزا نشسته است.
یکی از خانواده‌ها که داماد ۳۰ ساله‌شان را از دست داده‌اند به «دنیای اقتصاد» گفته‌اند: «جوان‌مان قربانی یک معدن سنتی شد. او هیچ ایمنی نداشت.» این کارگر یک فرزند داشت که با شروع مهر به مدرسه رفته بود. در یکی از تصاویر منتشر شده، یکی از کارگران با چکمه پاره دیده می‌شود.
یکی از اهالی طبس هم به «دنیای اقتصاد» گفته «چطور ممکن است که کارگری با چکمه پاره کشاورزی در عمق این معدن سخت کار کند؟ امیدوارم نگذارند خون این کارگران پایمال شود.»
اشاره او به تصویری از پیکر یکی از کارگران است که چکمه‌های پاره او در عکس مشخص هستند.
محمدرضا مرادزاده یکی از کارگران شاغل در تونل C که زمان حادثه شیفت کاری نداشته و در خوابگاه بوده به روزنامه «هم‌میهن» گفته ممکن بود خودش هم در میان کشته‌شدگان باشد. همه آنها که در حادثه انفجار جان باختند از دوستان و همکارانش بودند؛ جوانانی بین ۳۰ تا ۳۳ سال. اغلب ازدواج کرده با دو فرزند. همسر یکی از آنها، باردار بود؛ همسر حسن توکلی. دیگری نوزاد شش‌ماهه دارد.
محمدرضا مرادزاده گفته ساعت حدود ۹-۸ شب، حادثه رخ داد، صدایی در بیرون از معدن شنیده نشد، صدای انفجار در داخل تونل پیچیده شده بود، کارگران نزدیک معدن خبر را برای آنها آورده بودند: «وقتی به دهانه معدن رسیدیم، چندین نفر خودشان را به در خروجی رسانده بودند و همانجا بیهوش شدند. من و سایر کارگران آنها را خارج کردیم و به ماشین‌های اورژانس منتقل کردیم. وضعیت به گونه‌ای بود که نمی‌شد داخل معدن رفت. شدت گاز بسیار بالا بود و کسانی هم که برای نجات وارد معدن شده بودند، دچار خفگی شدند.»
شمار جانباختگان انفجار مرگبار زغال سنگ طبس به ۵۱ تن رسید
طبق تازه‌ترین گزارش‌‌ها، شمار کارگران جانباخته در انفجار معدن زغال سنگ شرکت «معدنجو» در طبس به ۵۱ تن رسید. ۲۰ کارگر نیز زخمی شده‌اند.
علی اکبر رحیمی فرماندار طبس در گفتگو با خبرگزاری ایسنا گفت: تیم امدادرسانی به تونل C… pic.twitter.com/tSSgk7jWe5
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 22, 2024
این کارگر افزوده حدود هشت سال است که در این معدن کار می‌کند؛ آنها کارگران پیشروی هستند که حفاری می‌کنند. او می‌گوید که قبلاً چنین حادثه‌ای در این معدن رخ نداده بود اما دو سال پیش یکی از کارگاه‌ها ریزش کرد و کارگری جان باخت. با این حال اتفاقی که منجر به تجمع گاز متان شود و انفجار ایجاد کند، رخ نداده بود.
حادثه معدن «معدنجو» طبس مرگبارترین حادثه معدنی ایران در سه دهه گذشته بوده است. طی سی سال ایران ۴ حادثه معدن مرگبار را پشت سر گذاشته است. معدن «یورت آزادشهر» گلستان با ۲۱ کشته تا کنون رکورددار مرگ در حوادث معدنی کشور بوده است. در سال ۹۱ هم بر اثر تجمع گاز متان و انفجار در معدن «یال شمالی» طبس، ۸ کارگر کشته شدند.
همه این حوادث در پی نبود ایمنی در محل کار، عدم رعایت استانداردهای ایمن‌سازی محیط کار و البته نبود نظارت از سوی نهادهای مسئول بر فعالیت کارفرمایان در معادن روی داده‌اند.
بر اساس داده‌های مرکز آمار، ۴۹۱۶ معدن در کشور فعال است که ۹۹ هزار و ۷۳۴ نفر در آنها به کار مشغول‌اند. ۷۸ معدن در طبس قرار دارد که هنوز بسیاری از آنها به صورت سنتی فعالیت می‌کنند.
روزنامه «فرهیختگان» گزارش داده که در سال ۱۴۰۰ تنها ۲۳ درصد (۱۴۰۷ معدن) از ۶ هزار و ۲۵ معدن در کل کشور، واحد بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) داشته‌اند. بر اساس این گزارش در سال ۱۳۹۶ از ۵۳۵۳ معدن فعال در کشور، ۱۴/۲ درصد از آنها واحد HSE داشته‌اند که این میزان در سال ۱۴۰۰ به ۲۳/۴ درصد رسیده است.
هرچند وزارت کار در اطلاعیه‌ای اعلام کرده «تحقیقات به منظور واکاوی دلایل بروز این حادثه در سطوح مختلف انجام خواهد شد» اما بسیاری از فعالان کارگری و مقامات استانی فقدان ایمنی در معادن از جمله معدن شرکت «معدنجو» را علت بروز حوادث مرگباری از این دست عنوان می‌کنند.
شهباز حسن‌پوربیگلری نماینده کرمان در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ساعاتی پس از بروز حادثه معدن «معدنجو» با کنایه به مسئولان گفت «امروز زغال از خارج وارد می‌شود، اما کسانی که وارد می‌کنند تجهیزات زغال سنگی‌ها را وارد نمی‌کنند.»
نماینده کرمان در مجلس شورای اسلامی افزوده که «دو شب قبل حادثه به وزرای کار و صنعت پیام دادم که به داد معادن زغال سنگ برسید.»
احمد میدری وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی دولت چهاردهم روز گذشته در جریان بازدید از معدن «معدنجو» مدعی شده که «گروه‌های ایمنی به صورت مستمر بررسی‌ها را در معدن انجام می‌دادند و تعداد زیادی متخصص در زمینه حوادث در آن فعال بودند و از سال ۷۶ که این معدن فعال شد، اولین حادثه گازگرفتگی است که در آن رخ می‌دهد و قابل پیش‌بینی نبوده است.»
انفجار مرگبار معدن زغال سنگ طبس
در انفجار معدن زغال سنگ شرکت «معدنجو» طبس که شامگاه ۳۱ شهریورماه اتفاق افتاد ده‌ها کارگر کشته و مصدوم شدند.
در صحنه‌هایی دلخراش کارگران معدن با کمک نیروهای امدادی پیکر همکاران خود را بیرون می‌کشند. مسئولان محلی گفته‌اند انفجار گاز متان علت این… pic.twitter.com/o4aXFQJBZ7— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 22, 2024
وزیر کار همچنین افزوده که «۲۸ مردادماه همین امسال گروه‌های بازرسی این معدن را بررسی کردند و مشکلی از نظر ایمنی در آن وجود نداشته است.»
این در حالیست که روزنامه «هم‌میهن» به نقل از کارگران نوشته یکبار دیگر سال ۱۴۰۰ یک مورد حادثه ریزش تونل در آن رخ داد که منجر به جان باختن یکی از کارگران شد.
اینهمه نشان می‌دهد که مسئولان حکومتی از سابقه حوادث در محل کار و وضعیت ایمنی آنها از جمله در معادن، و حتی معدنی که همین دیروز مرگبارترین حادثه معدنی در آن رخ داده، خبر ندارند!
