نخستین روز سال تحصیلی در ایران با دو حادثه برای دانش‌آموزان به دلیل ایمن نبودن مدارس همراه شد. یک دانش‌آموز در شهر تبریز به دلیل نبود حفاظ از طبقه چهارم سقوط کرد و به شدت مصدوم شد و در شهر ارومیه نیز ریزش سقف یک هنرستان سبب مجروح شدن دو دانش‌آموز شد.
در شرایطی که بارها کارشناسان نسبت به ناایمن بودن اکثر کلاس‌های درس و مدارس در کشور هشدار داده بودند، روز گذشته و در نخستین روز بازگشایی مدارس در سال تحصیلی جدید دو حادثه هولناک سبب مجروح شدن سه دانش‌آموز شد.
در شهر تبریز یک دختر ۱۳ ساله به دلیل مجهز نبودن مدرسه به حفاظ‌های ایمن از طبقه چهارم سقوط کرد و به خیابان افتاد. این دانش‌آموز به بیمارستان منتقل گشته و آسیب‌دیدگی او «شدید» گزارش شده است.
در شهر ارومیه در استان آذربایجان غربی نیز سقف یک کلاس در یک هنرستان فرو ریخت و دو دانش‌آموز مجروح و به بیمارستان منتقل شدند. بر اساس آخرین گزارش‌ها یکی از دانش‌آموزان پس از یک روز از بیمارستان مرخص شده و قرار است درمانش در خانه ادامه پیدا کند اما یکی دیگر از دانش‌آموزان همچنان در بیمارستان بستری است.
اداره اطلاع‌رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی در اطلاعیه‌ای اعلام کرده ابعاد حادثه در دست بررسی است.
در این اطلاعیه آمده «ضمن عذرخواهی بابت بروز این حادثه، به اطلاع اولیاء محترم و هموطنان گرامی می‌رساند، پیگیری و بررسی موضوع با حضور نماینده وزیر آموزش و پرورش، مدیران کل و تیم‌های کارشناسی اداره کل آموزش و پرورش استان و اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان در حال انجام می‌باشد.»
آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی افزوده که چند تن از مقامات این سازمان از مدرسه و کلاس درسی که سقفش فروریخته بازدید کردند و «هماهنگی‌ها جهت بهسازی و بازسازی سریع محل‌های دارای خطر برای دانش‌آموزان در این مدرسه انجام و دستورات لازم در این خصوص صادر شد.»
هرچند علی مطهری مدیرکل آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی این ریزش را «جزیی» اعلام کرده اما تصویر منتشر شده نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از گچ و الوار سقف این کلاس درس بر روی نیمکت‌ها سقوط کرده است.
وبسایت «خبرآنلاین» با انتشار خبر ریزش سقف کلاس این هنرستان نوشت آذربایجان‌غربی از استان‌های دارای بیشترین مدارس کانکسی است که مدیران و مسئولین آموزش و پرورش این استان، سال‌ها وعده پایان این مدارس و جایگزینی مدارس استاندارد را می‌دهند، با این حال این وعده‌ها تا امروز عملی نشده است، این اتفاق طوریست که استاندار این استان مردادماه امسال اعلام کرده بود: «وجود مدارس کانکسی در شأن مردم آذربایجان‌غربی نیست»
این گزارش افزوده بود که مهرماه سال ۱۴۰۱ استاندار آذربایجان‌غربی با اعلام «مدارس کانکسی تا پایان سال جمع‌آوری می‌شود»، معاون وزیر آموزش و پرورش دولت سیزدهم آذرماه سال ۱۴۰۱ با اعلام «مدارس کانکسی آذربایجان‌غربی تا ۳ سال آینده حذف می شود»، مدیرکل آموزش و پرورش استان اردیبهشت ماه امسال با اعلام «تا آغاز سال‌تحصیلی آینده تمامی مدارس کانکسی بالای ۱۰ دانش‌آموز استان برچیده می‌شود» از جمله وعده‌های مسئولین برای جمع‌آوری مدارس کانکسی بوده است.
با وجود دو حادثه در دو مدرسه در نخستین ساعات بازگشایی مدارس اما علیرضا کاظمی وزیر آموزش و پرورش دولت پزشکیان درباره این موضوع بی‌تفاوت سکوت کرده است!
ناایمنی مدارس بارها از سوی کارشناسان و فعالان صنفی آموزگاران گزارش شده است اما هیچ اقدامی برای ایمن‌سازی مدرسه‌ها صورت نگرفته است. آمارها نشان می‌دهند ۱۰۴ هزار کلاس درس در کشور نامستحکم هستند، ۳۰ هزار کلاس درس نیاز به بازسازی و ۷۰ هزار کلاس نیز نیاز به نوسازی دارند.
هفته گذشته و چند روز مانده به بازگشایی مدارس و آغاز سال تحصیلی جدید، رئیس سازمان آتش‌نشانی از ناایمن بودن بیش از نیمی از مدارس تهران خبر داد. قدرت‌الله محمدی با اعلام این خبر گفت آموزش و پرورش برای ایمن‌سازی مدارس اقدامی انجام نداده است.
علی نصیری رئیس سازمان مدیریت بحران شهر تهران با اشاره به فرسودگی مدارس گفته که تمام موارد ناایمنی را ریزبه‌ریز اعلام کرده‌ایم» و منتظریم که مسئولان مربوطه اقدامات لازم را انجام دهند.
افزایش شمار مدارس ناایمن به یکی از بحران‌های ساختار آموزشی تبدیل شده اما همانطور که مقامات آتش‌نشانی و رئیس سازمان مدیریت بحران پایتخت اعلام کرده‌اند، آموزش و پرورش نتوانسته در ایمن‌سازی مدارس موفق عمل کند.
عباس زارع مدیرکل نوسازی مدارس استان تهران خردادماه امسال در جمع خبرنگاران گفته بود بیش از ۸۱۰۰ کلاس درس در تهران نیازمند تخریب است و ۱۳ هزار و ۵۸۵ کلاس درس دیگر نیز نیازمند نوسازی هستند.
بر اساس توضیحات عباس زارع در استان تهران ۵۶۲۹ مدرسه دولتی و ۵۹۴۰۰ کلاس درس داریم که ۱۳/۸ درصد کلاس‌های موجود نیازمند تخریب و بازسازی هستند و عمدتا در شهر تهران در مناطق ۱۰، ۱۱،۱۲، ۱۳،۱۶،۱۹،۶،۸و ۹ و در شهرستان‌های تهران در شهریار، شهرری، دماوند و پاکدشت قرار دارند.
مدیرکل نوسازی مدارس استان تهران افزوده بود که «۱۳۵۸۵ کلاس درس در استان تهران نیازمند مقاومسازی هستند یعنی در مجموع ۲۲/۸ درصد کلاس‌های موجود نیازمند مقاومسازی هستند».
او همچنین درباره کمبود کلاس درس در این استان گفته بود «سرانه فضای آموزشی در استان تهران ۴/۷۴ مترمربع است و در ۴ منطقه ۱۵، ۱۷، ۱۸ و ۱۹ سرانه از این مقدار هم پایین‌تر است، ۱۳۴ مدرسه ۱۵ کلاسه در شهر تهران و ۶۹۵ مدرسه ۱۵ کلاسه در شهرستان‌های استان تهران نیاز داریم و در مجموع به ۸۲۹ مدرسه ۱۵ کلاسه برای رسیدن به سرانه متوسط ۴/۷۴ متر مربع با اعتبار ۲۴ هزار و ۸۷۰ میلیارد تومان نیاز داریم».
به گفته عباس زارع، برای بازسازی ۸ هزار کلاس و احداث ۵۵۰ مدرسه، هر یک با ۱۵ کلاس، رقمی معادل ۵۰ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است.
۳۶ درصد مدارس تهران «تخریبی یا فرسوده» هستند؛ زنگ خطر بحران کمبود مدرسه در چهار منطقه پایتخت
امرداد سال گذشته حمیدرضا خان‌محمدی رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیزات مدارس کشور با ارائه آماری درباره وضعیت کلاس‌های درس گفته بود ۱۰۴ هزار کلاس درس در کشور نامستحکم هستند، ۳۰ هزار کلاس درس نیاز به بازسازی و ۷۰ هزار کلاس نیز نیاز به نوسازی دارند.
حمیدرضا حان‌محمدی افزوده بود که «مدارس تهران پر تراکم هستند و اگر اعتبارات با رویکردی که ما پیشنهاد دادیم در برنامه هفتم مصوب شود می‌توانیم به سرعت این مسئله را حل کنیم» و تأکید کرده بود که در مدارسی که پر خطر تشخیص داده شده‌اند دانش‌آموزان در شیفت‌های مخالف یکدیگر تحصیل می‌کنند.
بر اساس توضیحاتی که حمیدرضا خان‌محمدی داده بود، مدارس به دلیل نداشتن سرانه دچار مشکلات مالی هستند و خودشان نمی‌توانند کلاس‌های درس را ترمیم کند.
مجید عبدالهی معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور در دی‌ماه گذشته به خبرگزاری ایلنا گفته بود: «۴۴ مورد از ده‌ها مدرسه‌ای که در اصفهان تحت تاثیر پدیده فرو‌نشست قرار گرفتند آسیب دیدند، ۱۴ مدرسه پایش و تعدادی از آنها تخلیه شدند.»
بر اساس قانون، آموزش و پرورش به ازای هر دانش‌آموز که در مدارس دولتی ثبت‌نام می‌کند باید هزینه‌ای را به مدرسه برای امور جاری از جمله پرداخت قبوض و تعمیرات و نگهداری پرداخت کند که به «سرانه» معروف است. آموزش و پرورش به دلیل کسری بودجه سال‌هاست پرداخت سرانه به مدارس دولتی را متوقف کرده یا با تأخیر زیاد و بطور ناقص انجام می‌دهد.
همچنین بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش سرانه فضای آموزشی برای هر دانش‌آموز باید به بیش از هشت مترمربع افزایش یابد، حال آنکه در حال حاضر سرانه فضای آموزشی دانش‌آموزان از پنج مترمربع هم کمتر است.
