کتایون حلاجان – نمایشگاه «منارت» یک رویداد بین‌المللی در زمینه هنر مدرن و معاصر است که در سال ۲۰۲۱ توسط Laure d’Hauteville با هدف برجسته کردن هنرمندان خاورمیانه و شمال آفریقا تأسیس شد.
«منارت» در پنجمین دوره خود که از تاریخ ۲۰ تا ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۴ در قلب پاریس و در منطقه Marais برگزار شد، میزبان تعداد زیادی از هنرمندان ایرانی بود. این نمایشگاه اگرچه منحصرا به زنان اختصاص داشت اما فراتر از مسئله جنسیت قصد داشت تا توجه غرب را بیشتر به هنر خاورمیانه جلب کند. حدود سی گالری در نمایشگاه امسال حضور داشتند که گالری «سیمین پاریس» با مدیریت لیلا وارسته و با همکاری رضا قبادی و شهرزاد دورقی نیز یکی از آنها بود.
لیلا وارسته مدیر «سیمین پاریس» سال‌هاست که در زمینه هنرهای تجسمی فعالیت می‌کند و نمایشگاه‌های متعددی برگزار کرده است. او در سال‌های ۹۰ میلادی در ایران فعالیت می‌کرد و نمایشگاه‌های خصوصی بسیاری را برگزار کرده است اما بعد از مدتی ایران را ترک گفت.
لیلا وارسته در گذشته با بنیاد «سالوادور دالی» و همچنین «اپرا گالری» همکاری داشته و از سال ۲۰۰۰ تا امروز تنها با هنرمندان ایرانی کار می‌کند و سهم بسزایی در معرفی هنرمندان ایرانی در اروپا دارد. لیلا وارسته حدود ۲ سال است که «سیمین پاریس» را با هدف معرفی هنر و هنرمندان ایرانی تاسیس کرده و در این مدت هنرمندان بسیاری را در خارج و خصوصا از داخل ایران به جهانیان معرفی کرده است.
آثار ارائه شده توسط «سیمین پاریس» در منارت پاریس از بهجت صدر، لیلی متین دفتری، فریده لاشایی که جزو پیشکسوتان هنر نقاشی مدرن ایران محسوب می‌شوند و همچنین رویا اخوان، ملکه نائینی، نسترن صفایی، ویشکا آسایش، هانیه دلکروا، لیلا پورخانی و سعیده میرشکار بود.
لیلا وارسته در مورد این نمایشگاه به کیهان لندن می‌گوید: «تمرکز این نمایشگاه به روی سه نسل از هنرمندان مدرن ایران بود. هنرِ مدرن ایران را می‌توان به دوره پیش و پس از انقلاب تقسیم کرد. هنرمندانی موفق و تاثیرگذار مانند بهجت صدر، لیلی متین دفتری و فریده لاشایی از نسل پیش از انقلاب انتخاب شده‌اند و در کنار آنها ملکه نائینی و رویا اخوان که هنرمندان نسل میانه هستند و سرانجام نسل سوم چه آنهایی که در فرانسه زندگی می‌کنند مانند هانیه دلکروا و چه آنهایی که در داخل ایران هستند مانند لیلا پورخانی و ویشکا آسایش بازیگر و مجسمه‌ساز که البته او به تازگی ساکن فرانسه شده است.»
لیلا وارسته ادامه می‌دهد: «بسیار خوشحالیم که با تمام مشکلات در این نمایشگاه توانستیم سه نسل از هنرمندان ایرانی را به ویژه آنهایی که در داخل ایران هستند گرد آورده و به نمایش بگذاریم. تمام تلاش ما نگه داشتن بازار هنر ایرانی است که به دلیل مشکلات بی‌شماری که در ارتباط با ایران داریم این روزها بسیار سخت است و تنها با همکاری هم‌میهنان است که می‌توانیم در این مسیر ادامه دهیم.»
همچنین به دعوت «سیمین پاریس» و لیلا وارسته، لیلا دیبا پژوهشگرِ هنر معاصر ایران و پایه‌گذار موزه نگارستان به همراه رُز عیسی نویسنده و تهیه‌کننده با بیش از ۳۰ سال فعالیت در زمینه هنرهای تجسمی و فیلم به پاریس آمدند تا در روز پایانی در ارتباط با ظهور زنان در هنر مدرن ایرانی Herstory: The emergence of modern iranian woman artiste سخنرانی داشته باشند.
لیلا دیبا به کیهان لندن می‌گوید: «قبل از هنر مدرن، هنر در حیطه مردانه بود اما زنانی که اسم آنها را نیز نمی‌دانیم، در دو هنر بسیار مهم بودند یکی بافتن فرش و دیگری گلدوزی. بعدها در زمان صفویه چند تن از زنان دربار توانستند زیر نظر بزرگترین خطاطان مانند دوست محمد هروی هنر خطاطی بیاموزند که نمونه کارهای آنان موجود است.»
وی ادامه می‌دهد: «در اواخر دوران قاجاریه زمانی که هنر عکاسی به ایران آمد، می‌توان حدس زد چند تن از زنان دربار عکاسی را آموختند تا بجز ناصرالدین شاه بتوانند از زنان دربار عکس بگیرند. پس از آزادی حجاب و حضور زنان در اجتماع در اوایل قرن بیستم، شماری از زنان ایران برای تحصیلات به بزرگترین دانشگاه‌های هنر دنیا رفتند و سپس به کشور بازگشتند و هنر نقاشی مدرن را پایه‌گذاری کردند. بهجت صدر، لیلی متین دفتری، منیر فرمانفرمایان و فریده لاشایی جزو ایندسته و از پایه‌گذاران هنر نقاشی مدرن در ایران هستند.»
