معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان تهران گفته یک هزار و ۲۴۵ تبعه افغانستان در زندان‌های استان تهران محبوس هستند که جرم ۴۲۳ نفر از آنها سرقت است. رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی هم گفته مشکلات امنیتی در ایران با ورود اتباع افغانستانی بیشتر شده است.
مهاجران افغانستانی که گفته می‌شود بخش قابل توجهی از آنها غیرقانونی به ایران وارد شده و قابل سرشماری هم نیستند به معضل جدی در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده‌اند. جمهوری اسلامی سال‌ها ورود غیرقانونی مهاجران افغانستانی را نادیده گرفت و به مهاجران قانونی نیز بدون ایجاد ساختاری برای ساماندهی اجازه اقامت داد.
اکنون آمارهای غیررسمی از وجود دست‌کم ۱۰ میلیون مهاجر افغانستانی در ایران حکایت دارد که به مشکلی در ساختارهای مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی امنیتی تبدیل شده‌اند.
ابوالفضل نیکوکار معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان تهران اعلام کرده که «مطابق قانون کار، به کارگیری اتباع چه مجاز و چه غیرمجاز جرم است و اداره کار مسئولیت دارد تا برای آنها پروانه صادر کند و اکنون اداره اتباع و اداره کار در حال بررسی هستند تا به این افراد طبق شرایط مشخص مجوز فعالیت داده شود.»
او همچنین تأکید کرده در حال حاضر صدور مجوز کار برای اتباع افغانستانی متوقف شده است.
ابوالفضل نیکوکار درباره افزایش جرائم از سوی اتباع افغانستانی گفته که «یک هزار و ۲۴۵ تبعه افغانستانی در زندان‌های استان تهران محبوس هستند که جرم ۴۲۳ نفر از آنها سرقت است.»
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان تهران با ارائه آماری گفته یک میلیون و ۲۰۹ هزار و ۹ نفر تبعه مجاز و ۳۰۳ هزار و ۲۵۲ تبعه غیر مجاز در استان تهران ساکن هستند. همچنین اکنون ۴۵۰ هزار و ۲۶۲ تبعه مجاز و ۱۱۲ هزار و ۵۶۶ تبعه غیر مجاز در شهر تهران وجود دارد.
او البته توضیح نداده مبنای شمارش و آمارگیری از «اتباع غیرمجاز» چه بوده چون مشخصات آنها جایی ثبت نشده است!
روند پرشتاب تحصیل دانش‌آموزان «اتباع» با امکانات رایگان آموزش و پرورش
جمهوری اسلامی طبق روال معمول، برای حل این مشکل بدترین راه یعنی برخورد خشن و قهری با مهاجران را در دستور کار قرار داده است.
نیروی انتظامی مدتی است که طرح دستگیری و طرد اتباع غیرمجاز را در دستور کار قرار داده است. سردار احمدرضا رادان، فرمانده انتظامی کل کشور اعلام کرده است که تا کنون ۷۵۰ هزار نفر از اتباع غیرمجاز از کشورمان طرد شده‌اند و تا پایان سال ۲ میلیون نفر از این افراد از ایران اخراج خواهند شد.
در برخی استان‌های ایران اقامت و اشتغال اتباع افغانستانی ممنوع اعلام شده و موضوع بازگرداندن اتباع غیرمجاز از سوی مقامات مختلف حکومت مورد تأکید قرار می‌گیرد.
محمدصادق معتمدیان استاندار جدید تهران گفته که «بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار اتباع خارجی در این استان ساکن هستند که بیش از ۴۰ درصد آنها غیرمجاز هستند که باید از کشور خارج شوند.»
اکنون نه تنها برنامه‌هایی برای بازداشت و بازگرداندن مهاجران افغانستانی که غیرقانونی به ایران وارد شده و غیرقانونی نیز در این کشور حضور دارند از سوی نیروی انتظامی پیگیری می‌شود که در آنسو شهروندان ایرانی که با اتباع غیرقانونی وارد معامله شده یا به آنها کار می‌دهند نیز تهدید به برخورد قضایی شده‌اند.
از جمله سردار قاسم رضایی جانشین فرماندهی کل انتظامی کشور گفته کسانی که اتباع غیرقانونی را به کارگیری می‌کنند یا اینکه املاکی را در اختیار آنها می‌گذارند این است که اقدام آنها مجرمانه بوده و تحت تعقیب قضایی قرار خواهند گرفت لذا خود را گرفتار جرائم نکنند.
بحران مهاجران افغانستانی در ایران؛ وزیر کشور جمهوری اسلامی: دیگر قادر به پذیرش بیشتر اتباع نیستیم
محمدصالح جوکار رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی نیز گفته بیش از نیمی از جمعیت اتباع افغانستانی که در ایران حضور دارند، فاقد مجوز هستند و حضور گسترده این افراد مشکلات امنیتی زیادی را برای مردم ما ایجاد کرده است و شهروندان به‌شدت نسبت به این موضوع اعتراض دارند، چون بخش زیادی از امکانات عمومی کشور بدون این که در بودجه‌های سنواتی و برنامه‌های توسعه پیش‌بینی شده باشد، به اتباع غیرمجاز اختصاص پیدا می‌کند.
رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی افزوده که «استفاده رایگان میلیون‌ها تبعه غیرمجاز از امکانات عمومی کشور، آن هم در شرایطی که جمعیت این افراد در سال‌های اخیر به‌شدت افزایش پیدا کرده است، برای ما قابل قبول نیست. به همین دلیل، مجلس موافق طرد اتباع بیگانه غیرمجاز از ایران است، البته اخراج این اتباع باید به گونه‌ای انجام شود که کسانی که از کشورمان طرد می‌شوند، نتوانند دوباره وارد خاک ایران شوند. برای این منظور، دولت باید هرچه سریع‌تر طرح ساخت دیوار مرزی در مرزهای شرقی کشورمان را دنبال کند.»
محمد صالح جوکار تأکید کرده که «ممکن است در برخی مشاغل، اتباع خارجی به عنوان نیروی کار مورد نیاز کشور باشند که وزارتخانه‌های کار، کشور، امور خارجه و سایر دستگاه‌های متولی باید این مشاغل و میزان نیاز بازار کار کشور به اتباع خارجی را احصا کنند تا اتباع صرفا براساس همان تعداد مورد نیاز در کشورمان حضور داشته باشند؛ یعنی نباید به خاطر نیاز بازار کار کشور در برخی مشاغل به اتباع خارجی، به شکل بی‌ضابطه برای این افراد ویزا صادر کنیم و بعد هم شاهد ورود گسترده آنها به کشورمان باشیم.»
طرح مجلس برای «ساماندهی اتباع بیگانه»؛ کنترل درصد جمعیتی و اخراج مهاجران غیرقانونی
نمایندگان مجلس شورای اسلامی از شهریورماه امسال طرح ساماندهی اتباع خارجی را در دستور بررسی قرار داده و گفته شده هدف اصلی آن مدیریت و ساماندهی میلیون‌ها مهاجر افغانستانی در ایران است. این طرح شامل بخش‌های مختلفی برای اسکان اتباع خارجی و همچنین ایجاد ساز و کار قانونی برای اخراج مهاجرانی است که به صورت غیرقانونی وارد کشور شده‌اند.
در صورت تصویب این طرح در صحن علنی مجلس و قانون شدن آن با تصویب شورای نگهبان، اتباع خارجی از جمله میلیون‌ها افغانستانی ساکن ایران با قوانینی جدید برای اجاره یا خرید ملک، محل اسکان و کسب‌وکار روبرو می‌شوند.
همچنین وزارت کشور موظف است طی یک ماه نسبت به برخورد قانونی با کلیه اتباع غیرمجاز ساکن در ایران و طرد آنها به کشور متبوع خود اقدام نماید.
در این میان به نظر می‌رسد رقابت‌های بین‌جناحی در درون جمهوری اسلامی به موضوع مهاجران افغانستانی نیز کشیده شده است.
محمد جواد ظریف که در حال حاضر به عنوان رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری و معاون راهبردی رئیس جمهوری فعال است به تازگی با بیان اینکه «ما میلیون‌ها پناهنده غیرقانونی داریم که میلیاردها دلار برای کشور هزینه دارند» گفته «ما در این شرایط چون سیاست‌های مشخصی نداریم، نتیجه مناسبی هم نمی‌گیریم. اگر نگاه فرصت‌محور به اطراف خود داشته باشیم وضعیت بهتر می‌شود اما نگاه تهدیدمحور داریم و همین نگرش، باعث واقعیت یافتن وضعیت مشابه آن هم می‌شود.»
این سخنان در حالی از سوی ظریف مطرح شده که اوج‌گیری مهاجرت افغانستانی‌ها به ایران زمانی آغاز شد که او وزیر امور خارجه بود و وزارتخانه تحت مدیریت او هیچ اقدامی برای ساماندهی موضوع مهاجران افغانستانی انجام نداد!
